GÜNEŞ IŞIĞINDA GÖLGELER: (RUSYA’NIN) WAGNER GRUBU’NUN AFRİKA’DAKİ EYLEMLERİ BAKIMINDAN İSNAT EDİLEBİLİRLİĞİN DEĞERLENDİRİLMESİ

Rusya, Wagner Grubu aracılığıyla, Afrika’daki kırılgan hükümetleri destekleme, isyanları bastırma, terörle mücadelede eğitim verme ve otoriter rejimleri koruma adına insan haklarını ihlal ederek, askeri müdahalelerde bulunmaktadır. Rusya, söz konusu hizmetlerin karşılığında, kıtada/bölgede ekonomik, siyasi ve askeri konumunu güçlendirecek konularda tavizler istemektedir. Rusya’nın bu hedeflere ulaşabilmesi için Wagner Grubu’nun faaliyet gösterdikleri birçok Afrika ülkesinde, savaş suçları işledikleri ve insan haklarını ihlal ettikleri kanıtlanmıştır. Amerika Birleşik Devletleri, Wagner Grubu’nu "ulus ötesi suç örgütü" olarak kabul etmiştir. Başta Avrupa Birliği’ne üye ülkeler olmak üzere, birçok devlet, Rusya’ya yaptırım uygulamıştır. Bu nedenle, Wagner Grubu’nun temel güvenlik yeteneklerinin belirlenmesi, hesap verebilirliklerini mümkün kılmak ve meşruiyet için esastır. Bu çalışma kapsamında, Wagner Grubu üyelerinin Afrika'daki eylemlerinin, devlet sorumluluğu prensipleri çerçevesinde Rusya'ya atfedilebilirliğinin tartışılması temel amaçtır. Rusya ile Wagner Grubu arasındaki organik bağa rağmen, sakin bir inkâr politikası sürdürülmektedir. Bu çerçevede devletlerin sorumluluğunu tayin için, Uluslararası Hukuk açısından şu soruyu cevaplamak önemlidir: Devletler, konvansiyonel orduları dışında faaliyet gösteren milisler tarafından gerçekleştirilen hukuka aykırı eylemlerden hangi koşullarda sorumlu tutulacaklardır?

___

  • Altynbayev, K. (2022). Wagner Group recruiting murderers, rapists from African prisons to fight in Ukraine, Caravanserai, https://central.asia-news.com/en_GB/pages/about (Erişim: 10.05.2023).
  • Aparac, J. (2022). The Wagner Group: Options for Justice, https://www.ohchr.org/sites/default/files/documents/issues/mercenaries/wg/statements/2022-wagner-group-ga-aparac.pdf (Erişim: 10.05.2023).
  • Arduino, A. (2023). Wagner Group in Africa: Russia’s presence on the continent increasingly relies on mercenaries, https://theconversation.com/wagner-group-in-africa-russias-presence-on-the-continent-increasingly-relies-on-mercenaries-198600 (Erişim: 18.03.2023).