Nursen AZİZOĞLU, Sevgi ASLAN, Saadet PEKCAN

Periyodik Sistem Konusu ve Analojilerle Öğretim Modeli: Yöntem, Cinsiyet ve Motivasyon Faktörlerinin Öğrenci Başarısına Etkisi

Bu çalışmada Periyodik Sistem konusunun analojilerle öğretiminin, öğrenci cinsiyetinin ve fen motivasyonu düzeyinin ortaokul sekizinci sınıf öğrencilerinin (n=51) başarısına olan etkisi araştırılmıştır. Periyodik sistem konusu, araştırmacılar tarafından Analojilerle Öğretim Modelinin aşamalarına uygun olarak tasarlanmış analojik çalışma yaprakları kullanılarak öğretilmiştir. Verilerin toplanması için Periyodik Sistem Başarı Testi ve Fen Öğrenimine Yönelik Motivasyon Ölçeği kullanılmıştır. Fen Öğrenimine Yönelik Motivasyon Ölçeği öğrencilerin motivasyon düzeyini (düşük, orta ve yüksek) belirlemek için öğretim öncesinde bir defa uygulanmıştır. Periyodik Sistem Başarı Testi ise ön-test ve son-test olarak öğretim sürecinde iki kez uygulanmıştır. Veri analizinde ilişkili gruplar için t-testi ve iki-yönlü 2x2 ANOVA sınamaları kullanılmıştır. İlişkili gruplar t-testi sonucunda, başarı testinin ön-test ve son-test puan ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmuştur. Bu bulgu, öğretim yönteminin öğrencilerin başarısını anlamlı bir şekilde arttırdığını göstermektedir. ANOVA sınaması sonucunda, orta ve yüksek düzey motivasyona sahip öğrencilerin başarıları arasında orta düzey motivasyona sahip öğrenciler lehine anlamlı bir fark belirlenmiştir. Bu sonuç, orta düzey motivasyona sahip öğrencilerin analojilerle öğretimden daha fazla istifade ettiklerine işaret etmektedir.

Anahtar Kelimeler:

analoji, periyodik sistem, motivasyon, başarı

The Periodic System and Teaching with Analogies Model: The Effects of Teaching Method, Gender and Motivation on Students’ Achievement

In this study, the topic of periodic system was taught by teaching with the analogies model. The effects of the teaching method, students’ gender and motivation on the 8th grade students’ (n=51) achievement were investigated. The topic of periodic system was taught with the help of analogical worksheets that were appropriately designed for the phases of the Teaching with Analogies Model. Tools used to gather data were the Periodic System Achievement Test and the Students’ Motivation towards Science Learning Questionnaire. Pairedsamples t test and two-way 2x2 ANOVA were used for the analyses of data. The students that have a medium motivation level were seemed to progress more when compared with the students having a high-level motivation

Keywords:

analogy, periodic system, motivation, achievement,

PDF

___

Akkuş, H. (2006). Kimyasal Tepkimelerin Dengeye Ulaşmasının Öğretimde Kullanılabilecek Bir Analoji: Meslek seçimi Analojisi. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 14, 19-30.
Akyüz, T. (2007). Fen eğitiminde analoji tekniği kullanımının öğrencilerin farklı taksonomik düzeylerdeki başarıları üzerine etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Atav,E., Erdem,E., Yılmaz, A. & Gücüm, B. (2004). Enzimler Konusunun Anlamlı Öğrenilmesinde Analojiler Oluşturmanın Etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27, 21-29.
Asoko, H. & deBoo, M. (2001). Analogies and illustrations: representing ideas in primary science. Hatfield: The Association for Science Education.
Azizoğlu, N. (2004). Conceptual change oriented instruction and students misconception of gases. Unpublished doctoral thesis, Middle East Technical University, Ankara.
Bilaloğlu, G. R., (2006). Altı yas çocuklarına bağışıklık sisteminin analoji tekniği ile öğretiminin başarı ve kalıcılığa etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
Bennett-Clarke, C. B. (2005). The impact of self-generated analogy instruction on at-risk students’ interest and motivation to learn (Doctoral dissertation, Florida State University, 2005). Retrieved from http://diginole.lib.fsu.edu/etd/1339.
Brown, D.E. (1993). Refocusing core intuitions: a concretizing role for analogy in conceptual change. Journal of Research in Science Teaching, 30, 1273-1290.
Burbules, N. C. & Linn, M. C. (1991). Science education and philosophy of science: congruence or contradiction?. International Journal of Science Education, 13(3), 227-241.
Canpolat, N., Pınarbası, T. & Bayrakçeken, S. (2004). Kavramsal Değişim Yaklaşımı-III: Model Kullanımı. Kastamonu Eğitim Dergisi, 12(2), 377-384.
Clement, J.(1993). Using bridging analogies and anchoring intuitions to deal with students' preconceptions in physics. Journal of Research in Science Teaching, 30(10), 1241-1257.
Curtis, R. V. & Reigeluth, C. M. (1984). The use analogies in written text. Instructional Science, 13, 99-117.
Çıbık, A. (2011). Elektrik akımı konusunda yanlış kavramalar ve bunların giderilmesinde analojilerle desteklenmiş proje tabanlı öğrenme yönteminin etkisi. Yayımlanmamış doktora tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Dagher, Z.R. (1995). Analysis of analogies used by science teachers. Journal of Research in Science Teaching, 32(3), 259-270.
Driver, R., Asoko, H., Leach, J., Mortimer, E. & Scott, P. (1994). Constructing scientific knowledge in the classroom. Educational Researcher, 23(7), 5-12.
Duit, R. (1991). The role of analogies and metaphors in learning science. Science Education, 75(6), 649-672.
Else-Quest, N. M., Mineo, C. C.& Higgins, A. (2013). Math and science attitudes and achievement at the intersection of gender and ethnicity. Psychology of Women Quarterly, 37(3), 293-309.
Enger, S. K. & Yager, R. E. (1998). The Iowa assessment handbook. Iowa City: University of Iowa.
Glynn, S. (1991). Explaining science concepts: a Teaching-With-Analogies Model. In S. Glynn, R. Yeany & B. Britton (Eds.), The psychology of learning science (pp.219-240). New Jersey: Erlbaum.
Glynn, S. M. & Duit, R. (1995). Learning science meaningfully: Constructing conceptual models. In S.M. Glynn & R. Duit (Eds.), Learning science in the schools: Research reforming practice (pp. 3-33). Mahwah, NJ: Erlbaum.
Glynn, S. M. & Takahashi, T. (1998). Learning from analogy-enhanced science text. Journal of Research in Science Teaching, 35(10), 1129-1149.
Glynn, S. M. (1989). The teaching-with-analogies (TWA) model: explaining concepts in expository text. In K. D. Muth (Ed.), Children's comprehension of text: research into practice (pp.185- 204). Newark: International Reading Association.
Glynn, S.M. (2007). Methods and strategies: The teaching-with-analogies model. Science and Children, 44(8), 52-55.
Glynn, S.M., Britton, B.K., Semrud-Clikeman, M. & Muth, K.D. (1989). Analogical reasoning and problem solving in textbooks. In J.A. Glover, R.R. Running & C.R. Reynolds (Eds.), Handbook of creativity: assessment, theory and research (pp. 383-393). New York, Plenum.
Gökharman, H. (2013). Maddenin tanecikli yapısı ve özellikleri ünitesinde analoji kullanımının öğrenci başarısına ve tutumuna etkisi (Çivril örneği). Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Pamukkale Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Denizli.
Gülçiçek, Ç., Bağı, N. & Moğol, S. (2003). Öğrencilerin Atom Yapısı-Güneş Sistemi Pedagojik Benzeştirme (Analoji) Modelini Analiz Yetenekleri. Milli Eğitim Dergisi, 159.
Haglund, J., & Jeppsson, F. (2012). Using self-generated analogies in teaching of thermodynamics. Journal of Research in Science Teaching, 49(7), 898-921.
Heywood, D. (2002). The place of analogies in science education. Cambridge Journal of Education, 32(2), 64-75.
Demirci Güler, M. P. (2007). Fen öğretiminde kullanılan analojiler, analoji kullanımının öğrenci
başarısı, tutumu ve bilginin kalıcılığına etkisinin araştırılması. Yayımlanmamış doktora tezi,
Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Karadoğu, Z. (2007). İlköğretim fen ve teknoloji dersinde analoji kullanımının başarı ve tutum üzerindeki etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Van.
Karataş, S., Özcan, S., Polat E. & Gökçül, M. (2013, Haziran), Analoji kullanımının meslek yüksekokulu öğrencilerinin motivasyonuna etkisi: bir pilot çalışma örneği. 1. Uluslararası Öğretim Teknolojileri ve Öğretmen Eğitimi Sempozyumunda sunulmuş bildiri, Trabzon, Türkiye.
Kasi, M., Chi Y. & Padmanabhan, G. (2013). Integrating electrical analogy and computer modeling of groundwater flow for teaching flownet concepts. International Journal of Engineering Pedagogy, 3(4), 39-46.
Kayhan, E. (2009). Sekizinci sınıf fen bilgisi dersi maddedeki değişim ve enerji ünitesinde analoji yöntemine dayalı öğretimin öğrencilerin akademik başarılarına ve kalıcılığa etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
Kılıç, Ö. (2009). Öğretmen ve öğrenci merkezli analoji kullanımının dolaşım sistemi konusundaki başarıya etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Sakarya Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Sakarya.
Keller, J. M. (1983). Motivational design of instruction. In C.M. Reigeluth (Ed.), Instructional design theories and models: an overview of their current status. Lawrence Erlbaum Associates, Inc. New Jersey.
Kobak, R. (2013). Ortaöğretim kimya ders kitaplarında yer alan analojilerin analog-hedef haritalama
yapılarının incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Balıkesir Üniversitesi, Fen
Bilimleri Enstitüsü, Balıkesir.
Kobal, S. (2011). İlköğretim ikinci kademe fen ve teknoloji dersinde analojilere dayalı öğretimin başarı, tutum ve hatırda tutma düzeyi üzerindeki etkisinin araştırılması. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Pamukkale Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Denizli.
Kuru, H. (2012).Ortaöğretim 9. Sınıf öğrencilerinin analojik düşünme durumlarının saptanması ve biyoloji öğretiminde analoji kullanımının öğrenci başarısına etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Küçükturan, G., Öztürk, Ş. & Cihangir, S. (2000). Okulöncesi dönem 6 yaş grubu çocuklarına depremin oluşumu, deprem fay ve yer ilişkisinin analoji tekniği ile öğretimi. IV. Fen Bilimleri Eğitimi Kongresi Bildirileri (s. 91-96). Ankara: Milli Eğitim Basımevi.
Larson, L.M., Stephen, A., Bonitz, V.S. &Wu, T-F. (2014).Predicting science achievement in India: role of gender, self-efficacy, interests, and effort. Journal of Career Assessment, 22(1), 89-101.
Mintzes, J., Wandersee, J. & Novak, J. (1997). Meaningful learning in science: the human constructivist perspective. In. G.D. Phye (Ed.), Handbook of academic learning (pp. 405-447. San Diego, CA: Academic Press.
Özsevgeç, T. (2007). İlköğretim 5. sınıf kuvvet ve hareket ünitesine yönelik 5e modeline göre geliştirilen rehber materyallerin etkililiklerinin belirlenmesi. Yayımlanmamış doktora tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
Posner, G. J., Strike, K. A., Hewson, P. W. & Gertzog, W. A. (1982). Accommodation of a scientific conception: Toward a theory of conceptual change. Science Education, 66(2), 211-227.
Saygılı, S. (2008). Analoji ile öğretim yönteminin 9. sınıf öğrencilerinin matematik başarılarına ve yaratıcı düşünmelerine etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çanakkale.
Stepich, D.A. & Newby, T.J. (1988). Analogical instruction within the information processing paradigm: Effective means to facilitate learning. Instructional Science, 17(2), 129-144.
Thiele, R. B. & Treagust, D. F. (1994). An interpretive examination of high school chemistry teachers’ analogical explanations. Journal of Research in Science Teaching, 31(3), 227-242.
Uğur, G. (2009). Doğru akım devreleri ile ilgili olarak, 11. sınıf öğrencilerinde oluşmuş kavram yanılgılarının giderilmesine ve öğrencilerin fizik dersine karsı tutumlarına analoji kullanımının etkisinin araştırılması. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
Uysal, M. (2013). Analojilerin kimyasal denge kavramlarının anlaşılması üzerine etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Yerrick, R., Doster , E., Nugent, J., Parke, H. & Crawley, F. (2003) Social interaction and the use of analogy: An analysis of pre-service teachers’ talk during physics inquiry lessons. Journal of Research in Science Teaching, 40(5), 443-463.
Yılmaz, H. & Çavaş, P. (2007). Fen Öğrenimine Yönelik Motivasyon Ölçeğinin Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. İlköğretim Online, 6(3), 430-440, [Online]: http://ilkogretim-online.org.tr adresinden 10 Aralık 2012 tarihinde indirilmiştir.
Wong, E. D. (1993). Understanding the generative capacity of analogies as a tool for explanation. Journal of Research in Science Teaching, 30(10), 1259–1272.