Birgül ÇAKIR, Güliz KARAARSLAN, Elvan ŞAHİN, Hamide ERTEPINAR

Doğayla İlişki Ölçeğinin Türkçe’ye Adaptasyonu

Bu çalışma, Nisbet, Zelenski ve Murphy (2009) tarafından geliştirilen doğayla ilişki (Dİ) ölçeğinin Türkçeye uyarlanmasıdır. Ölçek bireylerin doğa ile olan bilişsel, duyuşsal ve fiziksel bağlantılarını ölçmek için geliştirilmiştir. Türkçe’ye uyarlama çalışması yürütülürken Türk Dili’nin özellikleri, ülke kültürü, sosyal yapısı ve çevresel özellikleri de göz önünde bulundurulmuştur. Çeviri işlemi sonrasında dil geçerliliği için uzmanlara danışılmıştır. Ölçek 859 (449 kadın, 408 erkek, 2 katılımcı cinsiyetlerini belirtmemiştir) üniversite öğrencisine uygulanmıştır. Ölçeğin yapı geçerliliğini sağlamak için açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizi kullanılmıştır. Açımlayıcı faktör analizi sonuçları ölçeğin 3 boyutta %44,71 varyans açıkladığını ve doğrulayıcı faktör analizi (DFA) sonucunda üç boyutlu bu yapının iyi uyum verdiği bulunmuştur (RMSEA= 0,078; CFI= 0,94; GFI= 0,87; X2/sd= 4,78). Bu alt boyutlar; Dİ-deneyim, Dİ-perspektif ve Dİ-özbenliktir. Ölçeğin güvenirlik analizi sonucunda iç tutarlılık katsayısının 0,88 olduğu bulunmuştur. Ölçeğin Dİ-özbenlik boyutu için iç tutarlılık katsayısı 0,87; Dİ-perspektif ve Dİ-deneyim boyutları için sırasıyla 0,74 ve 0,73 bulunmuştur. Ayrıca yapı geçerliliğini desteklemek için ölçeğin çevre dostu davranışlar, çevresel endişe ve doğada yapılan aktivitelerin sıklığı ile ilişkisi incelenmiştir. Sonuçlar, doğayla ilişki ölçeğinin Türkçe versiyonunun güvenilir ve geçerli bir ölçek olduğunu ve üç faktör kapsamında iyi düzeyde açıklandığını göstermektedir.

Anahtar Kelimeler:

Doğayla İlişki, Ölçek Uyarlanması, Çevre Eğitimi

-

This study aimed to adapt Nature Relatedness (NR) Scale into Turkish. This scale was developed by Nisbet, Zelenski and Murphy (2009) to measure cognitive, affective and physical connection of people with nature. While the instrument was being adapted to Turkish, the characteristics of Turkish language, cultural, social and environmental structures were considered. During the translation process, expert opinions were taken for the language validity. Data set was collected from 859 (449 female, 408 male, 2 participants did not indicate gender) university students. In order to provide construct validity, exploratory factor analysis (EFA) and confirmatory factor analysis (CFA) were conducted. EFA results revelaed that the scale included three dimensions with 44.71% variation. CFA analysis indicated good fit indices (RMSEA= .078, CFI= .94 GFI= .87, X2/sd= 4.78). These three sub-dimensions were NR-self, NR-perspective and NR-experience. Cronbach-alpha reliability coefficient of NR scale was found as .88. As for reliability, Cronbach-alpha reliability coefficient of NR-self, NR-perspective and NR-experience were found respectively as .87, .74 and .73. Furthermore, to support construct vailidity the relationships between NR and pro-environmental behaviors, NR and environmental concerns and NR and frequency of outdoor activities were investigated. The results revealed that Turkish version of the Nature Relatedness Scale was a reliable and valid instrument and the scale was explained well with three factors

Keywords:

Nature Relatedness, Scale Adaptation, Environmental Education,

PDF

___

Allen, J. B., & Ferran, J. L. (1999). Environmental locus of control, sympathy, and pro-environmental, behavior. A Test of Geller’s Actively Caring Hypothesis. Environmental and Behavior, 31(3), 338-353.
Arbuthnot, J. (1 977). The roles of attitudinal and personality variables in the prediction of environmental behavior and knowledge. Environment and Behavior, 9, 217-232.
Büyüköztürk, S. (2010). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı: istatistik, araştırma deseni, SPSS uygulamaları ve yorum. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
Costello, A. B., & Osborne, J. W. (2005). Best practices in exploratory factor analysis: Four recommendations for getting the most from your analysis. Practical Assessment, Research and Evaluation, 10, 1–9.
Çokluk, Ö., Şekercioğlı, G. & Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik. Tek ve çok değişkenli dağılımlar için sayıltıların analizi, lojistik regresyon analizi, discriminant regresyon analizi, küme analiz, açımlayıcı factor analizi, doğrulayıcı factor analizi, yol analizi,. Ankara, Pegem yayıncılık.
Dunlap, R. E., & Mertig, A. G. (1995). Global concern for the environment: Is affluence a prerequisite? Journal of Social Issues, 51, 121-137.
Dutcher, D.D., Finley, J.C., Lullof, A.E., & Johnson, J.B. (2007). Connectivity with nature as a measure of Environmental Values. Environment and Behavior,39 (4), 474-493.
Ernst, J., & Theimer, S. (2011). Evaluating the effects of environmental education programming on connectedness to nature. Environmental Education Effects, 17(5), 577-598.
Erten, S. (2005). Okul öncesi öğretmen adaylarında çevre dostu davranışların araştırılması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28, 91-100.
Erten, S., & Aydoğdu, C. (2011). Türkiyeli ve Azerbaycanlı öğrencilerde, ekosentrik, antroposentrik ve çevreye karşı antipatik tutum anlayışları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 41, 158-169.
Fisher, A. (2002). Radical ecopsychology: Psychology in the service of life. New York: State University of New York Press.
Hines, J. M., Hungerford, H. R., & Tomera, A. N. (1987). Analysis and synthesis of research on responsible environmental behavior: A meta-analysis. Journal of Environmental Education, 18, 1-8.
Howell, A. J., Dopko, R. L., Passmore, H. A., & Buro, K. (2011). Nature connectedness: Associations with well-being and mindfulness. Personality and Individual Differences, 51(2), 166-171.
Kaiser, F. G., Wölfing, S., & Fuhrer, U. (1999). Environmental attitude and ecological behavior. Journal of Environmental Psychology, 19, 1-19.
Kaplan, S. (2000). New ways to promote proenvironmental behavior: Human nature and environmentally responsible behavior. Journal of social issues, 56(3), 491-508.
Kollmuss, A., & Agyeman, J. (2002). Mind the gap: Why do people act environmentally and what are the barriers to pro-environmental behavior? Environmental Education Research, 8(3), 239–260.
Leopold, A. (1966). A sand county almanac: With essays on conservation from round river.New York: Oxford University Press.
Louv, R. (2010). Last child in the woods: Saving our children from nature-deficitdisorder. Chapel Hill, NC: Algonquin Books.
Marcinkowski, T. J. (1988) An analysis of correlates and predictors of responsible environmental behavior. Unpublished doctoral dissertation, Southern Illinois University, Carbondale.
Mayer, F. S., & Frantz, C. M. (2004). The connectedness to nature scale: A measure of individuals’ feeling in community with nature. Journal of Environmental Psychology, 24, 503-515.
Migliarese, N.L. (2008). Researching the child-nature connection. California State Parks.
Nisbet, E. K. (2005). The human nature connection: Increasing nature relatedness, environmental concern, and well-being through education. Unpublished master’s thesis. Carleton University, Canada.
Nisbet, E. K., Zelenski, J. M., & Murphy, S. A. (2009). The nature relatedness scale linking individuals’ connection with nature to environmental concern and behavior. Environment and Behavior, 41(5), 715-740.
Nordlund, A. M., & Garvill, J. (2002). Value structures behind
pro-environmental behaviors. Environment and Behavior, 34(6), 740-756.
Orr, D. (2002). Four challenges of sustainability. Conservation Biology 16(6):1457 –1460.
Osbaldiston, R., Sheldon K.M. (2003) Promoting internalized motivation for environmentally responsible behavior: a prospective study of environmental goals. Journal of Environmental Psychology 23, 349–357.
Oskamp, S. (2000). A sustainable future for humanity? How can psychology help? American Psychologist, 55, 496-508.
Pelletier, L. G., Tuson, K. M., Green-Demers, I., Noels K., & Beaton, A. M. (1998). Why are you doing things for the environment? The motivation toward the environment scale (MTES). Journal of Applied Psychology, 28 (5), 437-468.
Schermelleh-Engel, K., Moosbrugger, H., & Müller, H. (2003). Evaluating the fit of structural equation models: Tests of significance and descriptive goodness-of-fit measures. Methods of psychological research online, 8(2), 23-74.
Schultz, P. W. (2000). Empathizing with nature: The effects of perspective taking on concern for environmental issues. Journal of Social Issues, 56, 391-406
Schultz, P.W. (2001). The structure of environmental concern: concern for self, other people, and the biosphere. Journal of Environmental Psychology, 21(4), 327-339
Schultz, P. W., Shriver, C., Tabanico, J., & Khazian, A. (2004). Implicit connections with nature. Journal of Environmental Psychology, 24, 31–42.
Stek, L., & Vlek, C. (2009). Encouraging pro-environmental behavior: An integrative review and research agenda. Journal of Environmental Psychology, 29, 309-317.
Şimşek, Ö. F. (2007). Yapısal eşitlik modellemesine giriş: Temel ilkeler ve LİSREL uygulamaları. Ankara: Ekinoks.
Tabachnick, B.G., & Fidel, L.S. (2001). Using multivariate statistics. Boston: Allyn and Bacon.
Tam, K. P. (2013). Concepts and measures related to connection to nature: Similarities and differences. Journal of Environmental Psychology, 34, 64-78
Vining, J., & Ebreo, A. (1990). What makes a recycler? A comparison of recyclersand nonrecyclers. Environment and Behavior, 22, 55-73.