Bu çalışmada, kendiliğinden yerleşen betonların (KYB) kalıpların yanal yüzeylerine yaptıkları basınçların donatı miktarına bağlı olarak farklılık gösterip göstermediği laboratuar ortamında oluşturulan kalıp numuneleri üzerinde araştırılmıştır. Kullanılan KYB uçucu kül katkılı olup karışımdaki maksimum tane çapı (dmax ) 15 mm olarak seçilmiştir. Hazırlanan kalıp 100 cm genişliğinde, 20 cm kalınlığında ve 300 cm yüksekliğinde bir kolon olarak tasarlanmış olup kalıp yüzey malzemesi olarak da suya dayanıklı huş ağacından yapılmış kontrplak (plywood) kullanılmıştır. Kalıpların yanal yüzeylerinde oluşan basıncın donatı miktarına bağlı olarak farklılık gösterip göstermediğinin belirlenmesi amacıyla da TSE 500 standardına göre donatı miktarı kalıp kesit alanının % 0’ı (referans numune), % 1’i ve % 4’ü oranında seçilmiştir. Bu oranlarda hazırlanan donatılar üç farklı kalıbın içine yerleştirildikten sonra hazırlanan KYB betonu kalıpların içine dökülmüş ve döküm anından itibaren kalıpların yanal yüzeylerine gelen basınçlar 1 sn aralıklarla bilgisayar ortamında kaydedilmiştir. Kalıp yanal basınçları kalıp yüzeylerine yerden itibaren 0,20 m, 1,20 m ve 2,20 m yüksekliklerde yerleştirilen 6 adet yük hücresi ile ölçülmüştür. Yapılan deneyler sonucunda; kalıp içinde % 1 oranında donatı kullanılması durumunda kalıp yanal basıncının referans numuneye göre % 12,78 azaldığı, % 4 oranında donatı kullanıldığında ise kalıp yanal basıncının referans numuneye göre % 73,90 azaldığı görülmüştür.

In this study the effect of reinforcement ratio on the formwork lateral pressure of self compacting concrete was investigated under laboratory testing conditions with formwork samples. SCC used in the study has the fly ash mixture and the grain size has been chosen as 15mm (dmax). The formwork prepared has been designed as a column of 100 cm width, 20 cm thickness and 300 cm height. The surface material of the formwork is water resistant birch plywood. In order to determine whether reinforcement ratio would cause differences on the formwork lateral pressure of Self Compacting Concrete, cross sectional area of the reinforcement ratios have been chosen as 0% (Reference sample) 1% and 4% according to 500 TSE standards. The * tuncaykap@hotmail.com.trreinforcing bars prepared in these ratios were located in three formworks and SCC mixture was poured into them. Beginning from the casting the formwork pressures of the lateral surface have been computerised in 1 second intervals. The lateral pressure of the formwork samples were measured with 6 load cells located from the surface as 0,20 m, 1,2 m and 2,2 m height. Finally, the decrease of formwork lateral pressure according to the reference sample was measured as 12,78% when 1% reinforcement ratio was used correspondingly the decrease was 73,90% in 4%.