Değiştirilmiş Kriter Ağırlıklarına Dayanan Yeni Bir Çok Kriterli Karar Verme Yöntemi
Literatürde var olan çok kriterli karar verme (ÇKKV) yöntemleri kriter ağırlıklarını belirlerken kabul ettikleri varsayımlargereği kriterlerin gerçek ağırlıklarını yansıtamayabilirler. Bu durum kriter ağırlıkları arasındaki değişkenliğin artmasınaneden olarak kriter ağırlıkları doğru belirlenemediği için belirlenen alternatif en iyi alternatif olamayabilir. Bunun önünegeçebilmek için belirlenmiş olan kriter ağırlıklarının değiştirilmesine ihtiyaç duyulur. MOPA yöntemi değiştirilmiş kriterağırlıklarını dikkate alan ilk çalışmadır. Bu kapsamda MOPA yönteminin performansı değişkenliğinin azalması iledeğerlendirilmektedir. Bu çalışmada Değiştirilmiş Çok Amaçlı Performans Analizi (D-ÇAPA) yöntemi olarakadlandırılan yeni bir ÇKKV yöntemi sunulmuştur. Literatür araştırması sonucu belirlenen 15 farklı veri setlerikullanılarak MOPA ve D-ÇAPA yöntemleri birbirleriyle değişim katsayı (DK) değerleri üzerinden karşılaştırılmıştır.Karşılaştırma sonucu D-ÇAPA yöntemi 15 veri setinin 12’sinde daha az DK ile çözüm elde ederken, 2 veri setinde aynıDK çözümü elde etmiş, MOPA yöntemi sadece 1 veri setinde daha az DK ile çözüm bulmuştur. Karşılaştırmada dikkatealınan 15 veri setinin orijinal kriter ağırlıkları arasındaki ortalama DK değeri %61,32 iken MOPA yöntemi % 8,3 ortalamaDK değeri ile çözüm üretirken D-ÇAPA yöntemi ise % 5,94 ortalama DK değeri ile çözüm üretmiştir.
Anahtar Kelimeler:
Çok kriterli karar verme, Değiştirilmiş kriter ağırlığı, MOPA, D-ÇAPA
A New Multi-Criteria Decision Making Method Based on Modified Criteria Weights
Multi-criteria decision making (MCDM) methods available in the literature may not reflect the actual weights of thecriteria due to the assumptions they accept while determining the weights of the criteria. This situation causes thevariability between the criterion weights to increase and the alternative determined may not be the best alternative sincethe criterion weights cannot be determined correctly. In order to prevent this, it is necessary to change the weights of thedetermined criteria. The MOPA method is the first study to consider modified criterion weights. In this context, theperformance of the MOPA method is evaluated by the decrease in its variability. In this study, a new MCDM methodcalled Modified Multi-Objective Performance Analysis (D-ÇAPA) method is presented. Using 15 different data setsdetermined as a result of the literature research, MOPA and (D-ÇAPA) methods were compared with each other oncoefficient of variation (CV) values. As a result of the comparison, while the (D-ÇAPA) method obtained a solution withless CV in 12 of 15 data sets, it obtained the same DC solution in 2 data sets, and the MOPA method found a solutionwith less CV in only 1 data set. While the average CV value between the original criterion weights of the 15 data setsconsidered in the comparison was 61.32%, the MOPA method produced a solution with an average CV value of 8.3%,while the D-ÇAPA method produced a solution with an average CV value of 5.94%.
Keywords:
Multi-criteria decision making, Modified criterion weight, MOPA, D-ÇAPA,
___
- Dey, B., Bairagi, B., Sarkar. B., ve Sanyal S. K. (2016). Multi objective performance analysis: A novel multi-criteria decision making approach for a supply chain. Computers & Industrial Engineering, 94, 105-124.
- Özdağoğlu, A., Keleş, M.K., Altınata, A., Ulutaş, A., 2021. Combining different MCDM methods with the Copeland method: An investigation on motorcycle selection, Journal of process management and new technologies, 9(3-4):13-27.
- Şenyiğit, E. ve Ünal, Z. (2019). Determination of the best RFID System by BWM-MOPA Method. European Journal of Science and Technology, (Özel Sayı), 9-14.
- Şenyiğit, E., Yurtgülü, N., Demirel, E., Gökkuş, Ö. (2020). “Askeri Amaçlı Trenlerde Kuplör Merkezleme Pimi Tasarımında En İyi Malzemenin Seçimi”. 3.Uluslararası Bilim, Teknoloji ve Sosyal Bilimlerde Güncel Gelişmeler Sempozyumu, Adana, Türkiye, 19 – 20 Haziran 2020, s.1-6.
- Şenyiğit, E., Yurtgülü, N., 2021. “Yeni Bir Çok Kriterli Karar Verme Yöntemi: Değiştirilmiş Çok Amaçlı Performans Analizi ve Örnek Bir Uygulama”. 5.Uluslararası Bilim, Teknoloji ve Sosyal Bilimlerde Güncel Gelişmeler Sempozyumu, Malatya, Türkiye, 3 – 5 Aralık 2021, s.683-688.
- Yurtgülü, N., 2022. Çok kriterli karar verme yöntemleriyle en iyi tasarımın seçilmesi, Yüksek Lisans Tezi, Endüstri Mühendisliği Anabilim Dalı, Erciyes Üniversitesi.
- Zanjirani, D. M. Hashemkhani Zolfani, S. Prentkovskis, O., 2019. L.A.R.G. supplier selection based on integrating house of quality, Taguchi loss function and M.O.P.A., Economic Research – Ekonomska Istraživanja 32(1): 1944–1964.
- Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
- Başlangıç: 2020
- Yayıncı: EMRE YILMAZ
Sayıdaki Diğer Makaleler
El Fonksiyonunu Kaybeden Kişiler İçin Bir Dış İskelet El Tasarımı ve Üretimi
Fatih KAHRAMAN, Gökçe Mehmet GENÇER, Aytaç GÖREN
Geosentetik Kil Örtülerin Fiziksel ve Mekaniksel Özellikleri
Değiştirilmiş Kriter Ağırlıklarına Dayanan Yeni Bir Çok Kriterli Karar Verme Yöntemi
Türkiye’de Endüstriyel Su Tüketimi ve Arıtımı
Büşra KAVURUCU, Erdem EKMEN, Ömer YAMAN, Serkan Yılmaz YAZAN, Nergiz KANMAZ, Ümit ÜNVER