Peyman ÜNÜGÜR

Şîa’da Hadis Eserleri Üzerine Yazılan Şerh ve Haşiyeler / Commentaries and Annotations Written on Hadith Works in Shia / الشروح والحواشي على كتب الحديث عند الشيعة

Türkiye’de Şîa’nın hadis anlayışı ile ilgili çalışmalar artma yönünde bir eğilim gösterse de söz konusu alanın ülkemiz ilahiyat camiasındaki tanınırlığı henüz oldukça düşük seviyededir. Tarihî süreçte Müslümanlar tarafından hadis alanında sergilenen çabaların hiçbir grubu ayırt etmeksizin ortaya konması, bütüncül bir hadis tarihi bilincinin oluşması için gereklidir. Bu bağlamda doğrudan Şîî kaynaklar üzerinde yapılacak akademik araştırmalar kadar, bizzat Şîa tarafından ortaya konan ve tanınırlığa katkı sağlayacağı düşünülen ürünlerin tercüme ile dilimize kazandırılması da önem arz etmektedir.Bu çalışma, hadis tarihi ile ilgili yakın zamanda telif edilmiş bir kitapta yer alan, Şîa’nın hadis eserleri bağlamındaki şerh faaliyetlerinin ana hatlarıyla ele alındığı kısmın tercümesinden oluşmaktadır. Metinde söz konusu faaliyetlerin ne zaman başladığı, ne şekillerde ve daha ziyade hangi eserler üzerine yapıldığı sorularına cevap verilmeye çalışılmaktadır. Şîa’nın hadise yaklaşımının, onu nasıl yorumladığından bağımsız bir şekilde anlaşılamayacağı açıktır. Bu doğrultuda Şîî gelenekte ortaya konan kapsamlı şerh literatürü, çalışılmayı bekleyen önemli bir alan olarak önümüzde durmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Şîa, Hadis, Şerh

Commentaries and Annotations Written on Hadith Works in Shia

The studies on Shia’s understanding of the hadiths has tended to increase however, this is not a well-known field to the theologians in Turkey. It is necessary to make the efforts of Muslims in the historical process in the field of the hadiths apparent without discriminating against the groups in order to form a holistic view of hadith history. In this regard, translation of the works written by Shia and thought to make a contribution to the recognition of the studies is as important as academic research to be conducted directly on the Shia sources. This study comprises of the translation of the part of a recently compiled book about hadith history, in which commentary activities of Shia in the context of hadith works are examined with their main lines. The text tries to provide answers to the questions about when those activities started, how they were conducted, and which works they focused on. It is clear that Shia's approach to the hadiths cannot be understood independently of the way it is interpreted. Therefore, the comprehensive literature in the Shia tradition is an important area waiting to be studied.

Keywords:

Shia, Hadith, Commentarie,

PDF

___

Abduzzehrâ, Huseynî Hatîb. Masâdiru Nehci’l-belâga ve esânîduhu. Beyrut: Dâru’-t-taâruf, 1407.
Cezâirî, Ni‘metullah. Keşfu’l-esrâr fi şerhi’l-İstibsâr. Kum: Muessesetu Dâri’l-Kitab, 1408.
Cezâirî, Ni‘metullah. Nûru’l-berâhîn fi beyâni ahbâri’s-sâdeti’t-tâhirîn. Kum: Muessesetu’n-neşri’l-İslâmî, 1417.
Kazvinî, Molla Halil. eş-Şâfî fi şerhi’l-Kâfî. Tah. Muhammed Huseyn ed-Dirâyetî, Kum: Dâru’l-Hadîs, 1429/1387.
Kummî Muhammed Said b. Muhammed Mufîd. Şerhu’t-Tevhîd li’s-Sadûk. Tahran: Muessesetu’t-tabâati ve’n-neşri, 1415.
Meclisî, Muhammed Bâkır. Melâzu’l-ahyâr fi fehmi Tehzîbi’l-ahkâm. Tah. Mehdî Racâî, Kum: Mektebetu Âyetullah Mer‘eşî, 1406.
Meclisî, Muhammed Bâkır b. Muhammed Takî. Mir’âtu’l-Ukûl. Tahran: Dâru’l-Kutubi’l-İslâmiyye, 1404.
Meclisî, Muhammed Takî (Meclisî-i Evvel). Levâmi‘-i Kudsiyye/Sahinkırânî. Kum: İntişârât-i İsmâîliyan, 1414.
Meclisî, Muhammed Takî. Ravdatu’l-muttakîn. Kum: Bunyad-i Ferheng-i İslâmî, 1367.
Meclisî, Muhammed Takî. Ravdatu’l-muttakîn fi şerhi ahbâri’l-eimmeti’l-ma‘sûmîn. Kum: Muessesetu dâri’l-kitabi’l-İslâmî, 2008.
Muhakkik Dâmâd, Muhammed Bâkır. er-Revâşihu’s-semâviyye fi şerhi’l-Kâfî. Kum: Dâru’l-hadîs, 1422/1380.
Pûrekber, İlyas-Ali Nakî Hodâyârî. Târîh-i Hadîs-i Şîa Der Sedehâ-yi Heştom Tâ Yazdehom. Muessese-i İlmî-yi Ferhengî-yi Dâru’l-hadîs, 1385, 420.
Şirâzî, Muhammed b. İbrahim Sadruddin. Şerh-i Usûl-i Kâfî. Tahran: Muessese-i Mutâlaât ve Tahkîkât-i Ferhengî, 1366.
Tahrânî, Âga Bozorg. Zerî‘a ilâ Tasânîfi’ş-Şerîa. Beyrut: Dâru’l-adva’, 1983.
Zeynelâbidîn, Ali b. Huseyn. Sahîfe-i Seccâdiye. Kum: Muessesetu’n-neşri’l-İslâmî, 1404/1363.