KÜRESELLEŞME VE KÜRESEL DOĞAN İŞLETMELER: KONYA KARATAY ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİNDE NİTEL BİR ARAŞTIRMA

Çağımızda küreselleşme kavramıyla birlikte meydana gelen hızlı değişimler gerek işletmelerin yapılarını gerekse faaliyet ve fonksiyonlarını önemli ölçüde etkilemektedir. Günümüzde işletmelerin dış dünyaya ve çevrelerine kayıtsız kalmaları olanaksızdır. Bu durum işletmelerin açık sistem olarak adlandırılan yapılarından kaynaklanmaktadır. Bu nedenle örgütler çevreleriyle sürekli etkileşim halindedir. Çevrelerinden sürekli girdi alıp çıktı vererek dengeli yapılarını korumaya çalışmaktadır. Yani dış çevrenin belirsizliklerinden korunmaya çalışarak, en temel amaçları olan yaşam faaliyetlerini sürdürmeye çalışmaktadır. Özellikle küresel pazarlarda faaliyet gösteren çokuluslu işletmelerin pazarda hayatta kalabilmesi ve rekabet şanslarını kaybetmemeleri için oluşturdukları yapı ile geliştirdikleri stratejileri anlamak ve araştırmak günümüzde daha da önemli hale gelmiştir. Araştırma kapsamında kurulur kurulmaz veya kurulduktan çok kısa bir süre sonra uluslararası pazarlarda faaliyet gösteren “Küresel Doğan İşletmeler” in geleneksel yollarla ulusallaşmış rakiplerine göre nasıl küreselleştiği araştırılmaya çalışılmıştır. Araştırmada örnek olay incelemesi yöntemi uygulanmıştır. Küresel doğan işletme özelliği gösteren 5 işletme ile çevresel faktörlerin, işletme değerlerinin ve teknolojinin küresel doğan işletmelere etkisini belirlemek amacıyla görüşmeler yapılmıştır. Çevresel faktörler ve gelişen teknolojiyi takip etmenin küresel doğan işletmeler üzerinde olumlu bir etkisinin olduğu belirlenirken, yasal zorunluluklar ve rakiplerin güçlü olması işletmeleri etkileyen olumsuz faktörler olarak belirlenmiştir. Bu çalışma ışığında küresel işletmeler alanında çalışacak kişilere yol göstermek amacıyla bu işletmelerin ne gibi stratejiler geliştirdiklerini belirleme konusunda literatüre katkısının olacağına inanılmaktadır.

GLOBALIZATION AND BORN GLOBAL FIRMS: A QUALIFIED RESEARCH IN KONYA KARATAY ORGANIZED INDUSTRIAL AREA

Rapid changes that take place together with the concept of globalization in our age affect both the structures of the enterprises and their activities and functions significantly. Today, it is impossible for businesses to remain indifferent to the outside world and its surroundings. This situation arises from what is called the open system of the enterprises. For this reason, organizations are constantly interacting with their environment. Firms are working to preserve their balanced structure by continuously receive output and input from their environment. In other words, by trying to protect from the uncertainties of the external environment, it tries to maintain its most basic aims of life activities. It is becoming more and more important today to understand and research the strategies that multinational enterprises operating in global markets, especially the ones that they have developed with the structure they have established for survival in the market and not to lose their competitive chances. In the scope of the research, it is tried to investigate how globalization of the "Global Born Enterprises" operating in the international markets in a very short period after the foundation established or as soon as it is established, has traditionally been globalized according to its nationalized competitors. A case study method was applied in the research. Five enterprises with globally emerging business capabilities were interviewed to determine the impact of environmental factors, business values and technology on global emerging businesses. While it has been determined that environmental factors and pursuing developing technology have a positive impact on global emerging businesses, legal requirements and strong competitiveness have been identified as negative factors affecting businesses. It is believed that the literature will contribute to determining what strategies these businesses have developed in order to guide people working in the global business arena.

___

  • Aktepe, C, Üner, M, & Koçak, A. (2011). “Küresel doğan işletmelerin öncülleri: Türkiye’deki bilgi teknolojisi yoğun işletmeler üzerinde nitel bir araştırma”, İktisat İşletme ve Finans, 26(301), 59-90.
  • Andersen, Otto, (1993). “The Internalization Process of Firms: A Critical Analysis”, Journal of International Business Studies, 24(2) ss.209-231.
  • Atlı, H, ve Kartal, B. (2014). “Küresel doğan işletmelerde girişimcilerin bireysel özelliklerinin erken uluslararasılaşmadaki rolü”, Dumlupinar University Journal of Social Science/Dumlupinar Üniversitesi Soysyal Bilimler Dergisi, (39).
  • Beğendik, B, (2013). “Küresel doğan işletmelerin uluslararalılaşma sürecine etki eden girişimcilik yönelimi boyutları ve girişimci özellikleri”, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı Doktora Tezi, 331225.
  • Bell, J, Mcnaughton, R, Y, Stephen (2001). “Born-Again Global’ Firms An Extension to the ‘Born Global’ Phenomenon”, Journal of International Management, 173–189, 7.
  • Crick, D., & Jones, M. V. (2000). Small high-technology firms and international high-technology markets. Journal of international marketing, 8(2), 63-85.
  • Çavuşgil, S. T, Knight. G. A. & Riesenberger, J. R. (2008). “International Business - Strategy. Management, and The New Realities”, New Jersey. Pearson Prentice Hail.
  • Çavuşgil, S. T., Knight, G., & Üner, M. M. (2011). “Türkiye'de küresel doğan işletmeler”, Detay Yayıncılık.
  • Erbay, Yusuf (1996). “Küresel işletmelerin Yönetimi ve Türk İşletmelerin Yeni Türk Cumhuriyetlerine Yönelik Faaliyetleri”, Mahalli idareler Genel Müdürlüğü Yayın No: 11, Ankara.
  • Eren, E. (2003). “Yönetim ve Organizasyon: Çağdaş ve Küresel Yaklaşımlar”, Beta Basım Yayım Dağıtım 9. Ş, İstanbul.
  • Faiz, E, (2013). “Uluslararası girişimcilik yöneliminin proaktiflik boyutu: Küresel doğan işletmeler üzerine bir araştırma”, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı Doktora Tezi, 348091.
  • Hymer, S. H. (1976). The international operations of national firms: A study of direct foreign investment (Vol. 14, pp. 139-155). Cambridge, MA: MIT press.
  • Güler, D. (2009). “Küresel işletmelerin tutundurma faaliyetlerinin Gazi ve Bilkent üniversitesi öğrencilerinin satın alma davranışları üzerindeki etkileri: Coca Cola ve Pepsi örneği”, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, 257776.
  • İşcan, Ö. F. (2001). “Küresel işletmecilikte dönüştürücü liderlik anlayışı- büyük ölçekli işletmelerde bir uygulama”, Erzurum Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı Doktora Tezi, 110259.
  • Johanson, J., ve Vahlne, J. E. (1977). “The internationalization process of the firm-a model of knowledge development and increasing foreign market commitments”, Journal of international business studies, 23-32.
  • Johanson, J., ve Wiedersheim‐Paul, F. (1975). “The internationalization of the firm -four Swedish cases” 1. Journal of management studies, 12(3), 305-323.
  • Kalyoncuoğlu, S, ve Üner, M. M. (2010). “Küresel doğan işletme kavramı ve küresel doğmasında etki eden kurucu/üst düzey yönetici özellikleri üzerinde karşılaştırmalı bir araştırma”, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 12(3), 1-42.
  • Karra, N., ve Phillip, N. (2004). “Entrepreneurship goes global”, Ivey Business Journal, 69(2), 1-6.
  • Karra, N., Phillip, N., ve Tracey, P. (2008). “Building the born global firm: developing entrepreneurial capabilities for international new venture success”, Long Range Planning, 41(4), 440-458.
  • Knight, G. A. (1997). “Emerging paradigm for international marketing: The born global firm (Doctoral dissertation”, Michigan State University. Dept. of Marketing and Supply Chain Management).
  • Knight, G. A., ve Cavusgil, S. T. (2004). Innovation, organizational capabilities, and the born-global firm. Journal of International Business Studies, 35(2), 124-141.
  • Keyman, E. F. (2002). “Kapitalizm-Oryantalizm Ekseninde Küreselleşmeyi Anlamak: 11 Eylül”, Modernite, Kalkınma ve Öteki Sorunları. Doğu Batı, 5(18), 31-53.
  • Koçel, T. (2014). İşletme Yöneticiliği, İstanbul: Beta Yayınevi.
  • Koçak, F. A. (1997). “Bir İhracat Karar Süreci Modeli Denemesi”, A.Ü.S.B.F. Dergisi, Prof. Dr Cemal Mıhçıoğlu’na Armağan, Ocak-Aralık, Cilt:52, No: 1-4, s.467-490.
  • Kurt, M (2001). “Bilişim teknolojilerinin küresel işletmelerde rekabet odaklı kullanımı”, Kütahya Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, 101908.
  • Konaklıoğlu, E, (2011). “Küresel doğan işletmelerin erken uluslararasılaşmasını tetikleyen kurucu ve/veya yönetici özellikleri”, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı Doktora Tezi, 280273.
  • Madsen, T. K., ve Servais, P. (1997). “The internationalization of born globals: an evolutionary process?”, International Business Review, 6(6), 561-583.
  • McDougall, P. P. (1989). “International versus domestic entrepreneurship: new venture strategic behavior and industry structure”, Journal of Business Venturing, 4(6), 387-400.
  • Üner, M. M. (1994). “Ankara Sanayi Odası'na Kayıtlı İşletmeleri İhracattan Alıkoyan Nedenler”, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 49(03).
  • Moen, Ø. (2002). “The born globals: a new generation of small European exporters”, International Marketing Review, 19(2), 156-175.
  • Moen, Ø., ve Servais, P. (2002). “Born global or gradual global? Examining the export behavior of small and medium-sized enterprises”, Journal of international marketing, 10(3), 49-72.
  • Mutlu. E. C. (1999). “Uluslararası İşletmecilik”, Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş. Cağaloğlu-İstanbul.
  • Rennie, M. W. (1993). “Born global”, The McKinsey Quarterly, (4), 45.
  • Riddle, L. A., ve Gillespie, K. (2003). “Information sources for new ventures in the Turkish clothing export industry”, Small Business Economics, 20(1), 105-120.
  • Seymen, O. A. ve Bolat, T.,(2005). “Küreselleşme ve Çok Uluslu İşletmecilik”, Nobel Dağıtım. Ankara.
  • Styles, C., ve Seymour, R. G. (2006). Opportunities for marketing researchers in international entrepreneurship. International Marketing Review, 23(2), 126-145.
  • Şengüler, E.P. (2013). “Doğuştan küresel işletmelerde girişimciye ait özelliklerin yurt dışı pazarlara erken açılmaya etkisi: Sektörel bir karşılaştırma”, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Doktora Tezi, 330361.
  • Tağraf, H. (2002). "Küreselleşme Süreci ve Çokuluslu İşletmelerin Küreselleşme Sürecine Etkisi", C.Ü. iktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 3,( 2).
  • Ünalp, A. T. (2007). “Küresel işletmeler ve küresel işletmelerde farklılıkların yönetiminde kültürel farklılıkların önemi”, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, 209106.
  • Weidenbaum, M, ( 2003). “Weighing the pros and cons of globalisation. A Presentation to the Woodrow Wilson International Center tor Scholars”. Washington. D.C. Woodrow Wilson Internationl center for Scholars.
  • Yin, R. K. (2002). “Case Study Research: Design and Methods”, 3rd edition, Applied social research method series; V: 5
  • Zahra, S. A., Ireland, R. D., ve Hitt, M. A. (2000). International expansion by new venture firms: International diversity, mode of market entry, technological learning, and performance. Academy of Management journal, 43(5), 925-950.
  • www.tuik.gov.tr