İstismarcı Yönetimin İşten Ayrılma Niyetine Etkisi: Psikolojik Güvenliğin Aracılık Rolü

İstismarcı yönetimin çalışanlara ve örgütlere olumsuz etkileri uzun zamandır araştırılmaktadır. İstismarcı yönetimin çalışanların işten ayrılma niyetlerine etkisinde çalışanların psikolojik durumlarının nasıl bir role sahip olduğunun da incelenmesi önemlidir. Bu nedenle araştırmanın amacı, istismarcı yönetimin çalışanların işten ayrılma niyetlerine etkisinde psikolojik güvenliğin aracılık rolünün tespit edilmesidir. Araştırma kapsamında İstanbul ilindeki 417 çalışandan anket verisi toplanmıştır. Analizler sonucunda istismarcı yönetim algısının çalışanların işten ayrılma niyetine etkisinde psikolojik güvenliğin aracılık rolü olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Bulgulara göre yönetimin istismarcı yapısı çalışanların işten ayrılma niyetini önemli düzeyde arttırmaktadır. İstismarcı yönetim çalışanların psikolojik güvenliklerini olumsuz yönde etkilemektedir. Ayrıca psikolojik güvenlik algısı ise çalışanların işten ayrılma niyetlerini azaltmaktadır. Araştırmada istismarcı yönetimin çalışanların psikolojik bütünlüklerine ve firmanın insan sermayesine verdiği zararlar tartışılmıştır. Araştırma sonuçları istismarcı yönetim tarzının çalışanlar üzerindeki olumsuz etkilerini göstermesi açısından önemlidir.

Anahtar Kelimeler:

İstismarcı Yönetim, Psikolojik Güvenlik, İşten Ayrılma Niyeti

The Effect of Abusive Supervision on Intention to Leave: The Mediating Role of Psychological Safety

The negative effects of abusive supervision on employees and organizations have been studied for a long time. It is also important to examine the role of the psychological state of the employees in the effect of abusive supervision on the intention to leave the job. The research aims to determine the mediating role of psychological safety in the effect of abusive supervision on employees' turnover intentions. Within the scope of the research, survey data were collected from 417 employees in Istanbul. As a result of the analysis, it was concluded that psychological safety has a mediating role in the effect of abusive supervision perception on employees' intention to leave. According to the findings, abusive supervision significantly increases the intention to leave the job. Abusive supervision negatively affects the psychological safety of employees. In addition, the perception of psychological safety reduces the intention to leave the job. The research has discussed the harms of abusive supervision to the employees' psychological integrity and the firm's human capital. The research results are important in showing the negative effects of abusive supervision on employees.

Keywords:

İstismarcı Yönetim, Psikolojik Güvenlik, İşten Ayrılma Niyeti,

PDF

___

Agarwal, U.A., Avey, J. ve Wu, K. (2022). How and when abusive supervision influences knowledge hiding behavior: Evidence from India. Journal of Knowledge Management, 26(1), 209-231. https://doi.org/10.1108/JKM-10-2020-0789
Ali, A., Abbas, S. F., Khattak, M. S., Arfeen, M. I., Ishaque Chaudhary, M. A. ve Yousaf, L. (2022). Mediating role of employees’ intrinsic motivation and psychological safety in the relationship between abusive supervision and innovative behavior: An empirical test in IT sector of Pakistan. Cogent Business & Management, 9(1), 2039087.
Alper Ay, F. (2015). İstismarcı yönetim, işyeri yalnızlığı ve örgütsel sinizm arasındaki ilişkiler: Sağlık çalışanlarına yönelik bir çalışma. Journal of International Social Research, 8(41), 1116-1126.
Alper Ay, F. (2022). İstismarcı yönetim, örgütsel mutluluk ve iş performansı arasındaki ilişki. İşletme Bilimi Dergisi, 10(2), 215-245.
Altaş, S. S. ve Kuzu, A. (2013). Örgütsel etik, örgütsel güven ve bireysel iş performansı arasındaki ilişki: Okul öncesi öğretmenleri üzerinde bir araştırma. Elektronik Mesleki Gelişim ve Araştırmalar Dergisi, 1(2), 29-41.
Arslantaş, C. C. ve Dursun, M. (2008). Etik liderlik davranışının yöneticiye duyulan güven ve psikolojik güçlendirme üzerindeki etkisinde etkileşim adaletinin dolaylı rolü. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(1), 111-128.
Bağış, M. ve Hızıroğlu, M. (2017). Stratejinin kaynaklara dayalı yaklaşımına yönelik eleştirilere dair kategorik bir inceleme. Yorum Yönetim Yöntem Uluslararası Yönetim Ekonomi ve Felsefe Dergisi, 5(1), 1-27.
Bağış, M. ve Hızıroğlu, M. (2018). Stratejik Yönetim’in kaynaklara dayalı yaklaşımı-ekonomik, sosyolojik, psikolojik temeller. Nobel Yayınları.
Barney, J. (1991). Firm resources and sustained competitive advantage. Journal of management, 17(1), 99-120.
Baron, M. ve Kenny, D. A. (1986). The moderator-mediator variable distinction in social psychological research: Conceptual, strategic and statistical considerations. Journal of Personality and Social Psychology, 51(6), 1173-1182.
Bartlett, K. R. (1999). The relationship between training and organizational commitment in the health care field. The Degree of Doctor of Philosophy, The University of Illınois.
Blau, P. M. (1964). Exchange and power in social life. New York, NY: Wiley and Sons.
Bolat, O. İ., Bolat, T., Seymen, O. ve Yüksel, M. (2017). İstismarcı yönetim ve tükenmişlik: Lider-üye etkileşimi ve güç mesafesinin düzenleyici etkisi. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20(38), 123-162.
Bozkurt, S., Çoban, Ö. ve Çolakoğlu, M. H. (2018). Örgütsel güven düzeyi ve toksik liderlik davranışları ilişkisinde örgütsel bağlılığın aracı etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 35(3), 704-719.
Campbell, B. A., Coff, R. ve Kryscynski, D. (2012). Rethinking sustained competitive advantage from human capital. Academy of Management Review, 37(3), 376-395.
Cropanzano, R., ve Mitchell, M. S. (2005). Social exchange theory: An interdisciplinary review. Journal of Management, 31(6), 874-900.
Daniel, M. J. (2022). How an abusive supervision climate impacts business-to-business (B2B) sales performance, and the roles of leader–members interdependence and team psychological safety. Electronic Theses and Dissertations, Abilene Christian University.
Dedace, K. N. C. R. (2021). The moderating effect of workplace perma facets on the relationship of abusive supervision and turnover intentions via mediation of psychological safety. Doctoral Dissertation, The Chicago School of Professional Psychology.
del Valle, D. I. ve Castillo, S. M. A. (2009). Human capital and sustainable competitive advantage: An analysis of the relationship between training and performance. International Entrepreneurship and Management Journal, 5(2), 139-163.
Deniz, S. ve Çimen, M. (2019). İstismarcı yönetim davranışının işten ayrılma niyetine etkisi: Hastane çalışanlarına yönelik bir araştırma. Uluslararası Sağlık Yönetimi ve Stratejileri Araştırma Dergisi, 5(2), 155-164.
Edmondson, A. (1999). Psychological safety and learning behavior in work teams. Administrative Science Quarterly, 44(2), 350-383.
Edmondson, A.C. ve Lei, Z. (2014). Psychological safety: The history, renaissance, and future of an interpersonal construct. Annual Review of Organizational Psychology and Organizational Behavior, 1, 23–43.
Eissa, G. ve Lester, S. W. (2017) Supervisor role overload and frustration as antecedents of abusive supervision: The moderating role of supervisor personality. J. Organiz. Behav., 38, 307– 326. https://doi.org/10.1002/job.2123
Emerson, R. M. (1976). Social exchange theory. Annual Review of Sociology, 2, 335–362. https://doi.org/10.1146/annurev.so.02.080176.002003
Faloye, D. O. (2014). Organisational commitment and turnover intentions: Evidence from Nigerian paramilitary organisation. International Journal of Business and Economic Development (IJBED), 2(3).23-34
George, D., ve Mallery, M. (2010). SPSS for Windows step by step: A simple guide and reference. 17.0 update (10a Ed.). Pearson. https://wps.ablongman.com/wps/media/objects/385/394732/george4answers.pdf
Gökgöz, B. (2022). Konaklama iş görenlerinin istismarcı yönetim algısı ve işten ayrılma niyeti: 4 ve 5 yıldızlı otel işletmeleri örneği. Yüksek Lisans Tezi, Karabük Üniversitesi.
Haar, J., De Fluiter, A., ve Brougham, D. (2016). Abusive supervision and turnover intentions: The mediating role of perceived organisational support. Journal of Management & Organization, 22(2), 139-153. https://doi.org/10.1017/jmo.2015.34
Hair J. F. Jr., Anderson R. E., Tatham R. L. ve Black W. C. (2014). Multivariate data analysis. Macmillan.
Hatch, N. W. ve Dyer, J. H. (2004). Human capital and learning as a source of sustainable competitive advantage. Strategic Management Journal, 25(12), 1155-1178.
Hayes, A. F. (2018). Introduction to mediation, moderation, and conditional process analysis: A regression-based perspective (2nd ed.). Guilford Publications.
Hebles, M., Trincado-Munoz, F. ve Ortega, K. (2022). Stress and turnover intentions within healthcare teams: The Mediating role of psychological safety, and the moderating effect of COVID-19 worry and supervisor support. Frontiers in Psychology 12, 758438.
Hitka, M., Kucharčíková, A., Štarchoň, P., Balážová, Ž., Lukáč, M. ve Stacho, Z. (2019). Knowledge and human capital as sustainable competitive advantage in human resource management. Sustainability, 11(18), 4985.
Hom, P.W., Caranikas-Walker, F., Prussia, G.E. ve Griffeth, R.W. (1992). A metaanalytical structural equations analysis of a model of employee turnover. Journal of Applied Psychology, 77(6), 890-909.
Hussain, K., Abbas, Z., Gulzar, S., Jibril, A. B. ve Hussain, A. (2020). Examining the impact of abusive supervision on employees’ psychological wellbeing and turnover intention: The mediating role of intrinsic motivation. Cogent Business & Management, 7(1), 1818998.
Kahn, W. A. (1990). Psychological conditions of personal engagement and disengagement at work. Academy of Management Journal, 33(4), 692-724.
Kirk-Brown, A. ve Van Dijk, P. (2016). An examination of the role of psychological safety in the relationship between job resources, affective commitment and turnover intentions of Australian employees with chronic illness. The International Journal of Human Resource Management, 27(14), 1626-1641.
Köksal, K. ve Gürsoy, A. (2019). İstismarcı yönetimin işten ayrılma niyetine etkisinde örgütsel etik ilkelerin düzenleyici ve aracı rolü. Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 17(2), 347-366.
Köksal, K. ve Gürsoy, A. (2020). Algılanan yönetici pişmanlığının istismarcı yönetim ve iş-aile dengesi ilişkisindeki rolü. İşletme Araştırmaları Dergisi, 12(1), 769-778.
Kruzich, J. M., Mienko, J. A. ve Courtney, M. E. (2014). Individual and work group influences on turnover intention among public child welfare workers: The effects of work group psychological safety. Children and Youth Services Review, 42, 20-27.
Kurtuluş, K. (2011). Araştırma yöntemleri. Türkmen Kitabevi. Liang, J., Farh, C. I. ve Farh, J. L. (2012). Psychological antecedents of promotive and prohibitive voice: A two-wave examination. Academy of Management Journal, 55, 71-73
Liu, W., Zhang, P., Liao, J., Hao, P. ve Mao, J. (2016), Abusive supervision and employee creativity: The mediating role of psychological safety and organizational identification. Management Decision, 54(1), 130-147. https://doi.org/10.1108/MD-09-2013-0443
Mathieu, C. ve Babiak, P. (2016). Corporate psychopathy and abusive supervision: Their influence on employees' job satisfaction and turnover intentions. Personality and Individual Differences, 91, 102-106.
Mitchell M.S ve Ambrose M.L. (2007). Abusive supervision and workplace deviance and the moderating effects of negative reciprocity beliefs. Journal of Applied Psychology, 92, 1159– 1168.
Mobley, W. H. (1982). Employee turnover: Causes, consequences, and control. Massachusetts: Addison-Wesley Series on Managing Human Resources.
Mobley, W. H., Griffeth, R. W., Hand, H. H. ve Meglino, B. M. (1979). Review and conceptual analysis of the employee turnover process. Psychological Bulletin, 86(3), 493-522
Mobley, W. H., Horner, S. O., ve Hollingsworth, A. T. (1978). An evaluation of precursors of hospital employee turnover”. Journal of Applied Psychology, 63(4), 408-414.
Newman, A., Donohue, R., ve Eva, N. (2017). Psychological safety: A systematic review of the literature. Human Resource Management Review, 27(3), 521-535.
Öktem, Ş., Kızıltan, B. ve Öztoprak, M. (2016). Örgütsel güven ile örgüt ikliminin örgütsel özdeşleşme, iş tatmini ve işten ayrılma niyeti üzerine etkileri: Otel işletmelerinde bir uygulama. İşletme Araştırmaları Dergisi, 8(4), 162-186.
Örücü, E. ve Özafşarlıoğlu, S. (2013). Örgütsel adaletin çalışanların işten ayrılma niyetine etkisi: Güney Afrika Cumhuriyeti’nde bir uygulama. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10(23), 335-358.
Özkan, A. H. (2022). Abusive supervision climate and turnover intention: Is it my coworkers or my supervisor ostracizing me? Journal of Nursing Management, 30(6), 1462– 1469. https://doi.org/10.1111/jonm.13398
Palanski, M., Avey, J. B. ve Jiraporn, N. (2014). The effects of ethical leadership and abusive supervision on job search behaviors in the turnover process. Journal of Business Ethics, 121, 135–146 https://doi.org/10.1007/s10551-013-1690-6
Pearsall, M. J. ve Ellis, A. P. (2011). Thick as thieves: The effects of ethical orientation and psychological safety on unethical team behavior. Journal of Applied Psychology, 96(2), 401-411. https://doi.org/10.1037/a0021503
Preacher, K. J. ve Selig, J. P. (2012). Advantages of Monte Carlo confidence intervals for indirect effects. Communication Methods and Measures, 6(2), 77-98.
Rangachari, P. ve L. Woods, J. (2020). Preserving organizational resilience, patient safety, and staff retention during COVID-19 requires a holistic consideration of the psychological safety of healthcare workers. International Journal of Environmental Research and Public Health, 17(12), 4267.
Rubenstein, A. L., Eberly, M. B., Lee, T. W., Mitchell, T. R. (2018). Surveying the forest: A meta-analysis, moderator investigation, and future-oriented discussion of the antecedents of voluntary employee turnover. Personnel Psychology. 71, 23–65. https://doi.org/10.1111/peps.12226
Schein, E. H. ve Bennis, W. G. (1965). Personal and organizational change through group methods: The laboratory approach. New York: Wiley.
Seçilmiş, C. ve Kılıç, İ. (2017). Örgütsel güven, iş-aile çatışması ve işten ayrılma niyeti ilişkisinin belirlenmesi: Seyahat acentelerinde bir uygulama. Turizm Akademik Dergisi, 4(1), 65-79.
Seçkin, Ş. N. (2021). İstismarcı yönetim ve intikam niyeti: Mağduriyet algısının aracı, sürekli öfkenin düzenleyici rolü. İnönü Üniversitesi Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 10(1), 135-151.
Serdar, E. ve Özsoy, E. (2019). İstismarcı yönetim: Bir literatür taraması. İzmir Katip Çelebi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2(1), 1-11.
Singh, R. (2019). I want to leave, but there is nowhere to go. International Journal of Organizational Analysis, 28(2), 474–487. https://doi.org/10.1108/IJOA-05-2019-1778
Sobaih, A. E. E., Gharbi, H., ve Abu Elnasr, A. E. (2022). Do you feel safe here? The role of psychological safety in the relationship between transformational leadership and turnover intention amid COVID-19 Pandemic. Journal of Risk and Financial Management, 15(8), 340.
Sousa-Poza, A. ve Henneberger, F. (2004). Analyzing job mobility with job turnover intentions: An international comparative study. Journal of Economic Issues, 38(1), 113-137.
Sousa-Poza, A. ve Sousa-Poza, A. A. (2007). The effect of job satisfaction on labor turnover by gender: An analysis for Switzerland. The Journal of Socio-Economics, 36(6), 895-913.
Soyalın, M. (2019). Örgütsel etik iklim, psikolojik güvenlik, güç mesafesi yönelimi ve çalışan sesliliği davranışı arasındaki ilişkiler (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
Sökmen, A. (2019). Etik liderlik, örgütsel güven, iş tatmini ve işten ayrılma niyeti ilişkisi: Bir hastane işletmesinde araştırma. Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi Dergisi, 54(2), 917-934.
Sujan, M. A., Huang, H. ve Biggerstaff, D. (2019). Trust and psychological safety as facilitators of resilient health care. In Working Across Boundaries, CRC Press.
Tabachnick, B. G., ve Fidell, L. S. (2013). Using multivariate statistics (6th ed.). Pearson.
Taşpınar, Y., ve Eryeşil, K. (2021). İstismarcı yönetim ve etik iklimin örgütsel sapma üzerindeki etkisi. Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi Dergisi, 56(2), 619-639.
Tepper B. J. (2000). Consequences of abusive supervision. Academy of Management Journal, 43, 178– 190.
Tepper, B. J. (2007). Abusive supervision in work organizations: Review, synthesis and research agenda, Journal of Management, 33, 261-289.
Tepper, B. J., Duffy, M. K., Henle, C. A. ve Lambert, L. S. (2006). Procedural injustice, victim precipitation, and abusive supervision. Personnel Psychology, 59(1), 101-123.
Tepper, B. J., Henle, C. A., Lambert L. S., Giacalone, R. A. ve Duffy M. K. (2008). Abusive supervision and subordinates’ organization deviance. Journal of Applied Psychology, 93(4), 721– 732.
Tews, M. J. ve Stafford, K. (2020). The impact of abusive supervision and constituent attachment on entry-level employee turnover. Journal of Hospitality & Tourism Research, 44(8), 1318-1334.
Ülbeği, İ. D., Özgen, H. M. ve Özgen, H. (2014). Türkiye’de istismarcı yönetim ölçeğinin uyarlaması: Güvenirlik ve geçerlik analizi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 23(1), 1-12.
Wang, Z., Du, J., Yu, M., Meng, H. ve Wu, J. (2021). Abusive supervision and newcomers’ turnover intention: A perceived workplace ostracism perspective. The Journal of General Psychology, 148(4), 398-413.
Wu, L.-Z., Liu, J., ve Liu, G. (2009). Abusive supervision and employee performance: Mechanisms of traditionality and trust. Acta Psychologica Sinica, 41(6), 510–518. https://doi.org/10.3724/SP.J.1041.2009.00510
Xiaqi, D., Kun, T., Chongsen, Y. ve Sufang, G. (2012). Abusive supervision and LMX: Leaders' emotional intelligence as antecedent variable and trust as consequence variable. Chinese Management Studies, 6(2), 257-270. https://doi.org/10.1108/17506141211236695
Yavuz, E., Topaktaş, G., Çelik, E. ve Demirel, M. A. (2022). Toksik liderlik ve psikolojik şiddetin örgütsel güvene etkisi: Hizmet sektörü çalışanları üzerine bir araştırma. İşletme Araştırmaları Dergisi, 14(4), 3344-3355.
Yazıcıoğlu, İ. (2009). Konaklama işletmelerinde işgörenlerin örgütsel güven duyguları ile iş tatmini ve işten ayrılma niyetleri üzerine bir alan araştırması. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 8(30), 235-249.
Yuan, X., Xu, Y. ve Li, Y. (2020). Resource depletion perspective on the link between abusive supervision and safety behaviors. Journal of Business Ethics, 162, 213–228 (2020). https://doi.org/10.1007/s10551-018-3983-2