Bireysel ve Takım Sporcularının Uyku Kalitesi ile Beslenme Alışkanlıkları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Sporcuların performanslarını arttırmak veya yüksek düzeyde olan performanslarının devamlılığını sağlamak amacıyla uyku kaliteleri ve beslenme alışkanlıklarının en doğru formda olması gerekmektedir. Uyku kalitesi ve doğru beslenme alışkanlığı sporcuların toparlanma sürecini hızlandırmaktadır. Sporcuların uyku kalitesi ve beslenme alışkanlıklarının bilincinde olması kendilerine önemli kazanımlar sağlayacaktır. Buna göre bu araştırma bireysel ve takım sporcularının uyku kalitesi ile beslenme alışkanlıkları arasındaki ilişkinin incelenmesi amacıyla yapılmıştır. Araştırmaya, Mardin ilinde 18-25 yaş arası lisanslı bireysel veya takım sporu yapan 192 sporcu katılmıştır. Sporcuların uyku kalitesini belirlemek amacıyla Buysse ve ark. tarafından geliştirilmiş ve Ağargün ve ark. (1996) tarafından geçerlilik ve güvenirliliği ‘’Pittsburgh Uyku Kalitesi İndeksi’’, beslenme alışkanlıklarını belirlemek için ise Demir ve Cicioğlu (2019) tarafından geçerlilik ve güvenilirlik çalışması yapılan ‘’Sağlıklı Beslenmeye İlişkin Tutum Ölçeği (SBİTÖ)’’ ve kullanılmıştır. Verilerin analizi için İkili karşılaştırmalar için ‘’Independet-Sample T test’’, ölçekler arasındaki ilişki durumunu belirlemek için ‘’Pearson Corellations’’ analizi kullanılmıştır. Araştırmaya katılan sporcuların cinsiyet ve sporculuk düzeyi değişkenleri PUKİ ve sağlıklı beslenme tutum ölçekleri alt boyutlarında anlamlı farklılık olmadığı, spor türü değişkeninde sadece uyku bozukluğu alt boyutunda bireysel ve takım sporcuları arasında anlamlı düzeyde farklılık olduğu, beslenme bilgi düzeyi değişkeninde olumlu beslenme durumu ve toplam beslenme puanlarında anlamlı düzeyde farklılık olduğu belirlenmiştir. PUKİ ve sağlıklı beslenme tutum ölçekleri arasındaki ilişki incelendiğinde öznel uyku kalitesi ve olumlu beslenme durumu arasında negatif yönde anlamlı bir ilişki olduğu belirlenmiştir. Sonuç olarak uyku kalitesi ve beslenme alışkanlığının birbirini etkilediği söylenebilir.

___

  • Abood, D.A., Black, D.R., Birnbaum, R.D. (2004). Nutrition Education Intervention For College Female Athletes. Journal of Nutrition Education and Behavior, 36: 135- 7.
  • Ağargün, M.Y., Kara. H., Anlar, Ö. (1996). Pittsburgh Uyku Kalitesi İndeksi'nin geçerliği güvenirliği. Türk Psikiyatri Dergisi. 7: 107-15.
  • Başpınar T, Yeşilkaya B, 2021. Beslenme ile Uyku İlişkisi, Fenerbahçe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi Cilt 1, Sayı 2, 105-116,
  • Demir, G. T., & Cicioğlu, H. İ. (2019). Sağlıklı beslenmeye ilişkin tutum ölçeği (sbitö): geçerlik ve güvenirlik çalışması. Gaziantep Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 4(2), 256-274.