Histeri Mi, Doğal Oran Mı? Türkiye'nin Uzun Vadeli İşsizlik Deneyiminden Kanıtlar

İşsizlik Türkiye ekonomisinin kronikleşen bir sorunu haline gelmiş ve hayata geçirilen pek çok yapısal değişikliklere rağmen kayda değer bir iyileşme göstermeyerek yüksek oranlarda seyretmiştir. Bu durum işsizliğin seyri ile ilgili teorik literatürün altını çizdiği üç farklı yaklaşım üzerinden Türkiye’de işsizliğin ampirik olarak incelenmesine motivasyon kaynağı olmuştur. Bu yaklaşımlardan ilki doğal oran hipotezi, ikincisi yapısal kırılmaların dikkate alınması durumunda doğal oran hipotezini destekleyen yapısalcı yaklaşım ve son olarak üçüncüsü ise histeri hipotezi olarak bilinmektedir. Bu yaklaşımlardan hareketle, bu çalışmada 1923-2020 dönemi için Türkiye’de işsizliğin doğal oran, yapısalcı yaklaşım ve histeri hipotezlerinden hangisine uygun hareket ettiği araştırılmıştır. Bunun için geleneksel birim kök testlerinin yanı sıra, yapısal kırılmalı birim kök testleri ve Fourier uzantılı birim kök testleri kullanılmıştır. Böylece her bir tür birim kök yaklaşımının gözden kaçırabileceği ve yanıltıcı sonuçlar verebileceği ihtimaller dikkate alınmıştır. Elde edilen ampirik sonuçlar Türkiye’de işsizliğin histeri hipotezini destekleyen bir seyir izlediğini göstermektedir. Ampirik sonuçlar Türkiye’de politik şokların işsizlik üzerinde kalıcı etkilere yol açacağı, işsizlik için doğal bir oranın olmayacağı, şokların doğal oran üzerinde kalıcı etkiler yoluyla değişmeler yaratacağını ifade etmektedir.

Anahtar Kelimeler:

İşsizlik, Histeri etkisi, Doğal oran, Yapısalcı yaklaşım, Birim kök

Unemployment has become a chronic problem of the Turkish economy and has remained at high rates without showing any significant improvement despite many structural changes implemented. This situation has been a source of motivation for the empirical analysis of unemployment in Turkey through three different approaches underlined by the theoretical literature on the course of unemployment. The first of these approaches is known as the natural rate hypothesis, the structuralist approach that supports the natural rate hypothesis when structural breaks are taken into account, and the third one is the hysteria hypothesis. Based on these approaches, in this study, it was investigated which of the natural rate, structuralist approach and hysteria hypotheses of unemployment in Turkey for the period of 1923-2020 acted in accordance with. For this purpose, in addition to traditional unit root tests, structural break unit root tests and Fourier unit root tests were used. Thus, the possibilities that each type of unit root approach might miss and give misleading results have been taken into account. The empirical results show that unemployment in Turkey follows a course that supports the hysteria hypothesis. The empirical results show that unemployment in Turkey follows a course that supports the hysteria hypothesis. Empirical results indicate that political shocks will cause permanent effects on unemployment in Turkey, there will be no natural rate for unemployment, and shocks will create changes through permanent effects on the natural rate.

PDF

___

Acemoglu, D. (2009). Introduction to modern economic growth. Princeton University Press.
Akcan, A. T. (2019). Türkiye’de Gençlerin İşsizlik Histerisi. Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 21(1), 31–47. https://dergipark.org.tr/tr/pub/iibfdkastamonu/357361
Akkuş, Ö., & Topuz, S. G. (2019). İşsizlik Histerisinin Geçerliliği: Gelişmekte Olan En Kırılgan Beşli. Sosyoekonomi, 27(39), 69–80. https://doi.org/10.17233/SOSYOEKONOMI.2019.01.04
Barışık, S., & Çevik, E. İ. (2008). Yapısal kırılma testleri ile türkiye’de işsizlik histerisinin analizi: 1923- 2006 dönem. KMU İİBF Dergisi, 8(14), 109–134. http://earsiv.kmu.edu.tr/xmlui/handle/11492/386
Barro, R. J., & Sala-i-Martin, X. (2004). Economic Growth (Second Edi). The MIT Press.
Bayrakdar, S. (2015). Türkiye İçin İşsizlik Histerisi Ya Da Doğal İşsizlik Oranı Hipotezinin Geçerliliğinin Sınanması. Journal of Economic Policy Researches, 2(2), 45–61. https://dergipark.org.tr/en/pub/iuipad/15758
Blanchard, O. J., & Summers, L. H. (1986). Hysteresis and the European Unemployment Problem. NBER Macroeconomics Annual, 1, 78. https://doi.org/10.2307/3585159
Çemrek, F., & Şeker, T. (2020). Türkiye’de Kadın İşsizlik Oranlarının Yapısal Kırılmalı Birim Kök Testleri İle İncelenmesi. Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 117–132. https://dergipark.org.tr/tr/pub/ahbvuibfd/705945
Chang, T., Lee, K.-C., Nieh, C.-C., & Wei, C.-C. (2005). An empirical note on testing hysteresis in unemployment for ten European countries: panel SURADF approach. Applied Economics Letters, 12(14), 881–886. https://doi.org/10.1080/13504850500365871
Clark, K. B., Summers, L. H., Holt, C. C., Hall, R. E., Baily, M. N., & Clark, K. B. (1979). Labor Market Dynamics and Unemployment: A Reconsideration. Brookings Papers on Economic Activity, 1979(1), 72. https://doi.org/10.2307/2534304
Enders, W., & Lee, J. (2012a). The flexible Fourier form and Dickey-Fuller type unit root tests. Economics Letters, 117(1), 196–199.
Enders, W., & Lee, J. (2012b). A Unit Root Test Using a Fourier Series to Approximate Smooth Breaks*. Oxford Bulletin of Economics and Statistics, 74(4), 574–599. https://doi.org/10.1111/j.1468-0084.2011.00662.x
Friedman, M. (1968). The Role of Monetary Policy. The American Economic Review, 58(1), 1–17.
Güriş, B., & Sedefoğlu, G. (2019). Unemployment Hysteresis in Turkey: Evidence From Nonlinear Unit Root Tests With Fourier Function. Quantitative Methods in Economics, 20(3), 178–188. https://doi.org/10.22630/MIBE.2019.20.3.17
Güriş, B., Tiftikçigil, B. Y., & Tıraşoğlu, M. (2017). Testing for unemployment hysteresis in Turkey: evidence from nonlinear unit root tests. Quality and Quantity, 51(1), 35–46. https://doi.org/10.1007/S11135-015-0292-Z
Lee, J., Strazicich, M. C., & Meng, M. (2012). Two-Step LM Unit Root Tests with Trend-Breaks. Journal of Statistical and Econometric Methods, 1(2), 81–107.
Lucas, R. E. (1988). On the mechanics of economic development. Journal of Monetary Economics, 22(1), 3–42. https://doi.org/10.1016/0304-3932(88)90168-7
Lumsdaine, R. L., & Papell, D. H. (1997). Multiple Trend Breaks and the Unit-Root Hypothesis. Review of Economics and Statistics, 79(2), 212–218.
Meng, M., Lee, J., & Payne, J. E. (2016). RALS-LM unit root test with trend breaks and non-normal errors: application to the Prebisch-Singer hypothesis. Studies in Nonlinear Dynamics & Econometrics, 21(1), 31–45. https://doi.org/10.1515/SNDE-2016-0050
Meng, M., Strazicich, M. C., & Lee, J. (2017). Hysteresis in unemployment? Evidence from linear and nonlinear unit root tests and tests with non-normal errors. Empirical Economics 2017 53:4, 53(4), 1399–1414. https://doi.org/10.1007/S00181-016-1196-Z
Nelson, C. R., & Plosser, C. R. (1982). Trends and random walks in macroeconmic time series. Some evidence and implications. Journal of Monetary Economics, 10(2), 139–162.
O’Shaughnessy, T. (2011). Hysteresis in unemployment. Oxford Review of Economic Policy, 27(2), 312–337. https://doi.org/10.1093/OXREP/GRR018
Özcan, B. (2015). İşsizlik Histerisi Hipotezi OECD Ülkeleri İçin Geçerli Mi? Yapısal Kırılmalı Birim Kök Analizi. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 40, 95–117. https://dergipark.org.tr/tr/pub/erciyesiibd/78016
Pazarlıoğlu, M. V., & Çevik, E. İ. (2007). RATCHET Model: 1939-2005 Dönemi Türkiye Uygulaması. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(1), 17–34. https://dergipark.org.tr/tr/pub/trakyasobed/326472
Perron, P. (1989). The great crash, the oil price shock, and the unit root hypothesis. Econometrica, 57(6), 1361–1401.
Phelps, E. S. (1967). Phillips Curves, Expectations of Inflation and Optimal Unemployment over Time. Economica, 34(135), 254. https://doi.org/10.2307/2552025
Phelps, E. S. (1968). Money-Wage Dynamics and Labor-Market Equilibrium. Journal of Political Economy, 76(2), 678–711. https://www.jstor.org/stable/1830370?seq=1#metadata_info_tab_contents
Rodrigues, P. M. M., & Robert Taylor, A. M. (2012). The Flexible Fourier Form and Local Generalised Least Squares De-trended Unit Root Tests*. Oxford Bulletin of Economics and Statistics, 74(5), 736–759. https://doi.org/10.1111/j.1468-0084.2011.00665.x
Røed, K. (1996). Unemployment hysteresis - macro evidence from 16 OECD countries. Empirical Economics 1996 21:4, 21(4), 589–600. https://doi.org/10.1007/BF01180703
Romer, D. (2006). Advanced Macroeconomics (Third Edit). McGraw-Hill.
Romero-Ávila, D., & Usabiaga, C. (2007). Unit Root Tests, Persistence, and the Unemployment Rate of the U.S. States. Southern Economic Journal, 73(3), 698–716. https://doi.org/10.1002/J.2325-8012.2007.TB00797.X
Şak, N. (2021). Türkiye’de işsizlik histerisi: Kadın ve erkek işsizliğine bir bakış. Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 14(2), 467–477. https://doi.org/10.25287/OHUIIBF.714090
Solow, R. M. (1956). A Contribution to the Theory of Economic Growth. 70(1). https://doi.org/10.2307/1884513
Taş, S., & Uğur, B. (2017). Türkiye için İşsizlik Histerisi mi, Yoksa Doğal Oran Hipotezi mi Geçerlidir? Journal of Cukurova University Faculty of Economics and Administrative Sciences, 21(1), 25–45. https://dergipark.org.tr/en/pub/cuiibfd/387691
Tekin, İ. (2018). Türkiye’de İşsizlik Histerisi: Fourier Fonksiyonlu Durağanlık Sınamaları. Dokuz Eylül University Faculty of Economics and Administrative Sciences Journal, 33(1), 97–127. https://doi.org/10.24988/DEUIIBF.2018331685
Yılancı, V. (2009). Yapısal Kırılmalar Altında Türkiye İçin İşsizlik Histerisinin Sınanması. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 10(2), 324–335. http://journal.dogus.edu.tr/index.php/duj/article/view/53
Yurtkuran, S. (2021). Türkiye’de İşsizlik Histerisi Hipotezi: Fourier Birim Kök Testleri’nden Yeni Kanıtlar. Gümüşhane University Journal of Social Sciences Institute, 12(1), 70–80. https://doi.org/10.36362/GUMUS.832175
Zivot, E., & Andrews, D. W. K. (1992). Further Evidence on the Great Crash, the Oil-Price Shock, and the Unit-Root Hypothesis. Journal of Business & Economic Statistics, 10(3), 251–270.