Finansal Gelişmişlik ile Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki: ARDL Sınır Testi Yaklaşımı ve Nedensellik Analizi

Bu çalışma, finansal gelişmişlik ile iktisadi büyüme arasındaki ilişkinin varlığını test etmekle beraber söz konusu ilişkinin yönünü farklı ekonometrik testlerle belirlemeye çalışmaktadır. Türkiye’de 1999:Q1-2018:Q1 dönemini kapsayan çeyreklik veriler kullanılarak oluşturulan model ARDL sınır testi yaklaşımı ile tahmin edilmiş olup, nedensellik ilişkisi Toda Yamamoto ve Hatemi-J testleri ile sınanmıştır. Bulgular, söz konusu ilişkinin varlığını kabul etmekle beraber yapılan her iki nedensellik testi sonucu da ilişkinin iktisadi büyümeden finansal gelişmişliğe doğru olduğunu ortaya koymaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Finansal gelişmişlik, iktisadi büyüme, ARDL sınır testi, Hatemi-J, Türkiye.

The Relationship between Financial Development and Economic Growth: ARDL Bounds Test Approach and Causality Analysis

This study aims to test the existence and the direction of the relationship between financial development and economic growth with various econometric tests. The model that was created by utilizing quarterly data obtained in Turkey between 1999:Q1–2018:Q1 has been estimated by the ARDL bounds testing approach and the causality relationship has been tested by Toda-Yamamoto and Hatemi-J tests. Although the findings acknowledge the existence of the relationship in question, the results of both causality tests reveal the direction of the relationship to be from economic growth to financial development.

Keywords:

Financial development, economic growth, ARDL bounds test approach, Hatemi-J, Türkiye.,

PDF

___

Acaravcı, Ali, İlhan Öztürk & Songül Kakilli Acaravcı. 2007. “Finance - Growth Nexus: Evidence from Turkey”. International Research Jo- urnal of Finance and Economics, 11:30-40.
Ağayev Seymur. 2012. “Geçiş Ekonomilerinde Finansal Gelişme ve Ekonomik Büyüme İlişkisi”. Marmara Üniversitesi İİBF Dergisi, 32(1):155-164.
Akinlo, Anthony Enisan & Tajudeen Egbetunde. 2010. “Financıal De- velopment And Economic Growth: The Experience Of 10 Sub- Saharan African Countries Revisited”. The Review of Finance and Banking. 2(1): 17-28
Altıntaş, Halil & Yücel Ayrıçay. 2010. “Türkiye’de Finansal Gelişme ve Ekonomik Büyüme İlişkisinin Sınır Testi Yaklaşımıyla Anali- zi:1987-2007”. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(2):71- 98.
Al-Yousif, Yousif Khalifa. (2002). “Financial Development and Econo- mic Growth: Another Look at the Evidence From Developing Co- untries”. Review of Financial Economics, 11(2): 131-150.
Ang, James & Warwick McKibbin. 2007. “Financial Liberalization, Financial Sector Development and Growth: Evidence From Ma- laysia”. Journal of Development Economics, 84(1): 215-233.
Apergis, Nicholas, Ioannis Filippidis & Claire Economidou. 2007. “Fi- nancial Deepening and Economic Growth Linkages: A Panel Data Analysis”. Review of World Economics, 143(1): 179-198.
Ayadi, Rym, Emrah Arbak, Sami Ben Naceur & Williem Pieter De Groen. (2013), “Financial Development, Bank Efficiency and Eco- nomic Growth Across the Mediterranean”, MEDPRO Technical Report, No:30.
Aydın, M. Kemal, Mehmet Zeki Ak & Nurullah Altıntaş. 2014. “Finan- sal Gelişme”nin “Büyüme”ye Etkisi: Türkiye Özelinde Nedensel- lik Analizi”. Maliye Dergisi, (167): 149-162.
Bagehot, Walter. 1873. A Description of the Money Market. Repr., Homewood, IL: Irwin, 1962.
Beck, Thorsten & Ross Levine. 2004. “Stock Markets, Banks and Growth: Panel Evidence” Journal of Banking and Finance 28(3):423–42
Berkman, Ayberk Nuri 2011. “Türkiye’de Finansal Liberalizasyon ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki”, C.Ü. Journal of Economics and Administrative Sciences, 12(2): 259-282.
Bethlehemy, J.C. & A.Vardoulakis. 1997. “Economic Growth, Conver- gence Clubs and the Role of Financial Development”. Oxford Eco- nomic Papers, 48(2): 300-328.
Boulila Ghazi and Mohamed Trabelsi. 2004. “Financial Development and Long-Run Growth: Evidence from Tunisia: 1962-1997”. Sa- vings And Development, 28(3): 289-314
Büyükakin, Figen, Hilal Bozkurt & Vedat Cengiz. 2009. “Türkiye’de Parasal Aktarımın Faiz Kanalının Granger Nedensellik ve Toda- Yamamota Yöntemleri İle Analizi”, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (33): 101-118.
Calderon, C. & L. Liu. 2003. “The Direction of Causality Between Fi- nancial Development and Economic Growth”. Journal of Develop- ment Economics 72(1): 321-334.
Carby Yanique, Roland Craigwell, Allan Wright & Anthony Wood. 2012. “Finance and Growth Causality: A Test of the Patrick’s Sta- ge-of-Development Hypothesis”, International Journal of Business and Social Science, 3(21): 129-139.
Ceylan, Servet & Mehmet Durkaya. 2010. “Türkiye’de Kredi Kullanımı ve Ekonomik Büyüme İlişkisi”. Atatürk Üniversitesi İİBF Dergisi, 24(2): 21-35.
Çevik, Zülküf & Feyyaz Zeren. 2014. “Tarım Kredilerinin Finansal Gelişim Üzerindeki Etkisinin Asimetrik Nedensellik Testi İle İnce- lenmesi”. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, (24): 197-208.
Çil Yavuz, Nilgün. 2006. “Türkiye’de Turizm Gelirlerinin Ekonomik Büyümeye Etkisinin Testi: Yapısal Kırılma ve Nedensellik Anali- zi”, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 7(2): 162-171.
Demetriates Panicos O. & Khaled Hussein. 1996. “Does Financial De- velopment Cause Economic Growth? Time-series Evidence From 16 Countries”, Journal of Development Economics, 51: 387-411.
Eren, Mehmet Vahit & Halil İbrahim Aydin (2016), “Türkiye’de Enerji Tüketimi-Kalkınma İlişkisi: Zamanla Değişen Simetrik Nedensel- lik Analizi”, Kalkınma Üzerine Ekonomi-Politik Yazılar, Ed. Halil İb- rahim Aydin ve Yunus Emre Özer, Ankara: Orion Kitabevi.
Ergeç Ethem Hakan. 2004. “Finansal Gelişme ile Ekonomik Büyüme Arasındaki Nedensellik İlişkisi ve Türkiye Örneği:1988-2001”. Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 5(2): 51-66.
Greenwood, J. & S. Bruce. 1997.” Financial Markets in Development, and the Development of Financial Markets”, Journal of Economic Dynamic and Control, 21(1): 145-181.
Greenwood, Jeremy & Boyan Jovanovic. 1990. “Financial Develop- ment, Growth, and the Distribution of Income”. The Journal of Poli- tical Economy, 98(5): 1076-1107.
Gülmez, Ahmet. 2015. “Türkiye’de Dış Finansman Kaynakları Ekono- mik Büyüme İlişkisi: ARDL Sınır Testi Yaklaşımı”, Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11(2): 139-152.
Güneş Sevcan. 2013. “Finansal Gelişmişlik ve Büyüme Arasındaki Nedensellik Testi: Türkiye Örneği”. Doğuş Üniversitesi, 14(1): 73- 85.
Hacker, R. Scott & Abdulnasser Hatemi-J. 2006. “Tests for Causality Between Integrated Variables Using Asymptotic and Bootstrap Distributions: Theory and Application”, Applied Economics, 38(13): 1489-1500.
Hansson, P & L. Jonung. 1997. “ Finance And Economic Growth: The Case Sweeden 1834-1991”. Research in Economics, 51(3): 275-301.
Hassan, M. Kabir, Benito Sanchez & Jung-Suk Yu. 2011. “Financial Development And Economic Growth: New Evidence From Panel Data”. The Quarterly Review Of Economics And Finance. 51(1): 88– 104.
Hurlin, Christophe & Baptiste Vanety 2008. “Financial Development and Growth: A Re-Examination using a Panel Granger Causality Test”, (20.02.2016).
Jelil, Abdul & Ying Ma. 2008. “Financial Development and Economic Growth: Time Series Evidence From Pakistan and China” Journal of Economic Cooperatıon, 29(2): 29-68.
Kandır, Serkan, Yıldırım Önal & Ömer İskenderoğlu. 2007. “Finansal Gelişme ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişkinin Araştırılma- sı”. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16(2): 311-326.
Kar, Muhsin & J. E. Pentecost. 2000. “Financial Development and Eco- nomic Growth in Turkey: Further Evidence on the Causality Is- sue”. Loughborough University Department of Economics, Economic Research Paper No 00/27.
Karagöl, Erman, Erman Baykal & H. Murat Ertuğrul. 2007. “Türkiye’de Ekonomik Büyüme ile Elektrik Tüketimi İlişkisi: ARDL Sınır Testi Yaklaşımı”. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 8(1): 72-80.
Koçak, Emrah. 2014. “Türkiye’de Çevresel Kuznets Eğrisi Hipotezinin Geçerliliği: ARDL Sınır Testi Yaklaşımı”. İşletme ve İktisat Çalışma- ları Dergisi, 2(3): 62-73.
Kwiatkowski, Denis, Peter C. B. Phillips, Peter Schmidt & Yongcheol Shin. 1992. “Testing The Null Hypothesis of Stationarity Against The Alternative of A Unit Root”. Journal of Econometrics 54, pp.159-178.
Lee, J. & M.C. Strazicich. 2003. “Minimum Lagrange Multiplier Unit Root Test With Two Structural Breaks”. The Review of Economics and Statistics, 85(4), pp.1082-1089.
Levine R. & Sara Zervos. 1996. “Stock Market Development and Long- Run Growth”. World Bank Economic Review, 10(22): 323-339.
Levine, Ross. 1997. “Financial Development and Economic Growth: Views and agenda”, Journal of Economic Literature, XXXV: 688–726.
Lucas, R. E. 1988. “On The Mechanics Of Economic Development”. Journal of Monetary Economics 22, pp.3-42.
McKinnon, R.I. 1973. Money and Capital in Economic Development, (Brookings Institution, Washington, DC).
Mercan Mehmet & Peker Osman. (2013). “Finansal Gelişmenin Eko- nomik Büyümeye Etkisi: Ekonometrik Bir Analiz”, Eskişehir Üni- versitesi Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 8(1), ss:93-120.
Nazlıoğlu, Şaban, İlhan Ege & Ali Bayrakdaroğlu. 2009. “Financial Development and Economic Growth: Cointegration and Causality for Turkey”. Banking and Finance Letters, 1(2): 59-66.
Özcan, Burcu & Ayşe Arı. 2011. “Finansal Gelişme ve Ekonomik Bü- yüme Arasındaki ilişkinin Ampirik Bir Analizi: Türkiye Örneği”. Business and Economics Research Journal, 2(1):121-142.
Özgür Ilıkkan, Munise & Cuma Demirtaş. 2015. “Finansal Gelişme Ve Doğrudan Yabancı Yatırımların Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkileri: Türkiye Örneği”. NWSA-Social Sciences, 10(3):76-91.
Öztürk Nurettin, Salih Barışık and Havva Darıcı. (2010). “Gelişmekte olan Piyasalarda Finansal Derinleşme ve Büyüme İlişkisi: Panel Veri Analizi”. ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 6(12): 95-119
Papaioannou, Elis. 2007. “Finance and Growth A Macroeconomıc As- sessment Of The Evıdence From A European Angle”. European Cenrtal Bank Working Paper Serıes No 787..
Patrick, T. Hugh. 1966. “Financial development and economic growth in underdeveloped countries”. Economic Development and Cultural Change, 14(2): 174-189.
Pesaran, M. Hashem, Yongcheol Shin & Richard J. Smith. 2001. “Bo- unds Testing Approaches to the Analysis of Level Relationships”, Journal of Applied Econometrics, (16): 289-326.
Phillips, Peter C.B. & Pierre Perron. 1988. “Testing for A Unit Root in time Series Regression”, Biometrika, 75(2): 335-346.
Robinson, Joan. 1952. “The Generalization of the General Theory”. In The Rate of Interest and Other Essays, London: Macmillan.
Sağlam, Yağmur & Filiz Erataş Sönmez. 2017. “Finansal Gelişme ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki: Avrupa Geçiş Ekonomileri Örneği”, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 12(1), ss.121- 140.
Shaw, E.S. 1973. Financial Deepening In Economic Development, New York: Oxford University Press.
Simwaka, Kisu, Thomas Munthali, Austin Chiumia & Grant Kabango. 2012. “Financial Development And Economic Growth İn Malawi: An Empirical Analysis”, Banks And Bank Systems, 7(3):85-96.
Srinivasan, P. (2014). “Stock Market Development and Economic Growth in India: An Empirical Analysis”, https://mpra.ub.uni- muenchen.de/55657/1/MPRA_paper_55657.pdf (28.03.2016). TCMB, 2018. Elektronik Veri Dağıtım Sistemi, https://evds2.tcmb.gov.tr/ (01.08.2018).
Thangavelu, Shandre M. & Ang Beng Jiunn James. 2004. “Financial Development and Economic Growth in Australia: An Empirical Analysis”. Empirical Economics, 29(2): 247-260.
Toda, Hiro Y. & Taku Yamamoto. 1995. “Statistical Inference in Vector Autoregressions With Possibly Integrated Processes”. Journal of Econometrics, 66(2): 225-250.
TUİK, 2018. www.tuik.gov.tr (01.08.2018).
Yılancı, Veli & Burcu Özcan. 2010. “Yapısal Kırılmalar Altında Türkiye İçin Savunma Harcamaları ile GSMH Arasındaki İlişkinin Anali- zi”. C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 11(1): 21-33.
Yılancı, Veli. 2015. Zaman Serileri Analizi Sakarya Ekonometri Semine- ri-2015 Ders Notları, Sakarya.