Peyzaj Planlamada TOPSİS Yöntemi ve Erzurum Örneği

Planlama çalışmalarında karar verme süreci oldukça önemli olup doğru, etkili ve hızlı karar vermek içinÇok Kriterli Karar Verme (ÇKKV) teknik ve analizlerinden yararlanılmaktadır. Bu çalışmada ekolojik açıdansürdürülebilir alan kullanımlarının ortaya konulabilmesini sağlamak için ÇKKV tekniklerinden TOPSİS yöntemiele alınarak, alan kullanım önceliklerine bağlı peyzaj deseninin ortaya konulması amaçlanmıştır. Çalışma alanı,alan kullanım öncelikleri bakımından tarımsal alanlar (% 44), koruma alanları (% 28 ) ve çayır ve mera alanlarından(% 21) oluştuğu ve karar verme süreçlerinde kullanılan etkili bir teknik olan TOPSİS yönteminin peyzaj planlamadakullanılabilirliği ortaya konulmuştur

Anahtar Kelimeler:

Çok kriterli karar verme (ÇKKV), Erzurum, peyzaj planlama, TOPSİS

TOPSIS Method in Landscape Planning and Erzurum Example

The making decision process is quite important in planning studies and the techniques and analysisof multi criteria decision making (MCDM) have been utilized to make decision accurately, effectively and rapidly.To supply to fnd out sustainable land uses according to ecological way by handling TOPSIS method which is oneof the MCDM techniques, it has been aimed to reveal the landscape pattern in the sense of the frst priority of landuses. In this study area, accordıng to land uses priority it has been determined that rural area (44 %), protected area(28%) and meadow and pasture (21 %) have been occured. In this study it has been experienced to fnd out aneffective technique using in making decision process can be used as a method in landscape planning.

Keywords:

Erzurum, landscape planning, multi criteria decision making (MCDM), TOPSİS,

PDF

___

Akpınar N, 1994. Açık Kömür Ocaklarında Çevresel etkilerin değerlendirilmesi ve Doğa Onarımı Çalışmalarının Milas-Sekköy Açık Kömür Ocağı Örneğinde İrdelenmesi, Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı, Doktora Tezi, Ankara
Akpınar N, 2003. Sürdürülebilir Alan Kullanım Planlamasında Alan Kullanım Tiplerine ait Önceliklerin Simos Prosedürü ve Electre-1 Yöntemi ile Belirlenmesi, Ankara Üniv. Tarım Bilimleri Dergisi, 9(2), s.234-242, Ankara
Altaban Ö, 1996. Kentsel Çevre Araştırmalarında Uluslararası Yaklaşımlar Üzerine, Çevre Planlama ve Tasarımına Bütüncül Yaklaşım Sempozyumu, 26-28 Kasım, s.143-160, Ankara
Altan T, 1991. Ekolojik Riziko Analizi ve Turizm Planlaması, Turizm ve Çevre Konferansı, T.Ç.S.V. Yayını, Önder Matbaası, 3-5 Ekim 1990, s:75-99, Ankara
Anonim, 2013. Cihan Haber Ajansı. https://www.cihan.com.tr/tr/sulak-alanlar-kurumasina-ragmen-kuslar-erzurum-ovasini-terketmedi-1080042.htm, (Erişim tarihi: 11 Aralık 2015)
Anonim, 2015. Doğa Derneği İnternet Sayfası. http://www.dogadernegi.org/wp-content/uploads/2015/09/09_DOGU_ANADOLU.pdf, (Erişim tarihi: 12 Aralık 2015).
Anonim, 2016. Gate of Turkey. http://www.gateofturkey.com/section/tr/318/5/doga-turizmi-kus-gozlemciligi-firat-havzasi#prettyPhoto, (Erişim tarihi: 05 Ocak 2016)
Ayhan ÇK, Hepcan Ş, 2009. Özgün Peyzaj Karakteristiklerine Sahip Mekanlara Yönelik Bir Peyzaj Planmama Yönteminin Ortaya Konulması, Tekirdağ Zir.Fak.Dergisi 6(1), s.93-105, Tekirdağ
Cheng S, Chan CW, Huang GH, 2002. Using Multiple Criteria Decision Analysis for Supporting Decisions of Solid Waste Management, Journal of Environment Science Health, Vol. 37, No. 6, s. 975-990.
Janko W, Bernroider E, 2005. Multi-Criteria Decision Making: An Application Study of ELECTRE and TOPSIS, 1-36,
Karaelmas O, 2003. Çerkes Havzasının Optimal Alan Kullanımının Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma, Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı, Doktora Tezi, Ankara
Kırımhan S, 2005. Çevre Yönetimi, Nüfus, Kaynak, ve Çevre İlişkileri, Turhan Kitabevi, Çevre Yönetimi Dizisi:1, ISBN: 975- 270-859-5, Ankara
Malczewski J, 2004. GIS Based Land use Suitability Analysis: A Critical Overwiev, Progress in Planning 62, p.3–65.
OSİB, 2015. http://bolge13.ormansu.gov.tr/13bolge/AnaSayfa/sulakalan/erzbataklik.aspx?sflang=tr, (Erişim tarihi: 10.Aralık 2015)
Özcan H, 1991. Çukurova Bölgesi Narenciye Üretim Potansiyelinin Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Toprak Anabilim Dalı, Adana
Özkan Ö, 2007. Personel Seçiminde Karar Verme Yöntemlerinin İncelenmesi: AHP, Electre ve Topsıs Örneği, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Anabilim Dalı İnsan Kaynakları Programı Yüksek Lisans Tezi, S.180, İzmir
Sezer H, Saatçioğlu ÖY, 2008; Düzenli Hat Deniz Taşımacılığında Nakliye Müteahhidinin Gemi Operatörü Seçimine Çok Kriterli Karar Destek Yaklaşımı, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Cilt: 10, Sayı:4, 2008
Şahin Ş, 1996. Dikmen Vadisi Peyzaj Potansiyelinin Saptanması ve Değerlendirilmesi Üzerine Bir Araştırma, Ankara Üniv. Fen Bilimleri Enstitüsü Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı, Doktora Tezi, Ankara
Tong LI, Wang CH, Chen CC, Chen CT, 2004. Dynamic Multiple Responses by Ideal Solution Analysis, Europan Journal of Operational Research, Vol. 156, s. 433-444.
Yılmaz S, 1998. Erzurum Ovasının Optimal Alan Kullanımının Belirlenmesi, Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı, Doktora Tezi, Erzurum