PETKİM Atıksuyundan Kaprolaktam Geri Kazanımında Uygulanmış Özgün Bir Metot

Türkiye’deki sentetik iplik sanayi; PP, PES, akrilik gibi iplik türleri yanında, naylon-6 iplik de üretmektedir. Bu iplik, tekstil sanayinde ve özellikle de balık ağları yapımında kullanılmaktadır. Naylon-6’nın hammaddesi monomer kaprolaktamdır. Yerli iplik üreticilerinin hammadde ihtiyacını karşılamak için, Petkim 1976’da kaprolaktam fabrikasını kurup işletmeye almıştır. Bu fabrikadan çıkan 5 tür atıksuda, geri kazanılamayan önemli bir miktar kaprolaktam da bulunmakta, ekonomik kayıp ve çevre kirliliği oluşturmakta idi. Aşağıdaki orijinal metot, bu atıksulardan kaprolaktam geri kazanmak için Laksan A.Ş.’de geliştirilmiş; başta kaprolaktam ve naylon-6 geri kazanma tesisi, daha sonra naylon teknik iplik üretme tesisi olan Laksan’da endüstriyel olarak uygulanmıştır. Bu metotda, kaprolaktamlı Petkim atık çözeltisi, önce sanayi tuzu (NaCl) ile doyurulmuş; sonra kesikli metotda 3 kademede toplam üç kat benzen ile ekstrakte edilmiş; yaklaşık on yıl sonra devreye alınan tek kademeli, sürekli (kesiksiz) ve daha verimli metotta da, ters akımla çalışan dik kolonda, sadece eşit hacimde benzen ile ekstrakte edilmiştir. Laktamdan distilasyonla ayrılan benzen, yeni ekstraksiyonlarda; açık havada havuzlarda atık çözeltinin buharlaşmasıyla kristallenen tuz da, yeni gelen Petkim atık çözeltilerinin tuzla doyurulmasında, tekrar kullanılmışlardır.

An Original and Applied Method for Recovery of Caprolactam from PETKİM Waste Water

Synthetic Yarn Industries of Türkiye produce materials including PP, PES, acrylic and nylon-6 type yarns. Of these materials, Nylon -6 yarn is used in textiles and speci cally in sh-net productions. In 1970’s there was an increasing demand for Nylon-6 in native nylon producers in Turkey. In order to meet these demands in 1976, Petkim built a factory and started to produce monomer caprolactam which is the raw material of Nylon-6. In this factory, there were ve different waste water solitions that carry signi cant amount of unrecovered caprolactam which creates environmental pollution as well as economical lost. In order to recover caprolactam, the following method has been developed and applied to the PETKİM waste water at the Laksan recovery plant in Türkiye. First of all, PETKİM caprolactam waste water has been saturated with industrial salt (NaCl), and then extracted with benzene.At the beginning of the recovery process,these salty solutions were extracted totally threefold volume benzene in three-step batch method. After about ten years, the salty solutions were extracted with only equal volume benzene in a reverse current continuous column as a more improved one-step method. Benzene, separeted from caprolactam by distillation, was reused at the next extractions and NaCl, crystallized from saturated waste waters by open-air evaporation, was also reused at the next saturations. 

___

  • Barega, E.W., Zondervan, E., de Haan, A.B., 2013. In uence of Physical Properties and Process Conditions on Entrainment Behavior in Static-Mixer Settler Setup. Indstrial&Engineering Chemistry Research, 52(8) :2058-2068.
  • Environmental Protection Agency, 2012. Technology Transfer Network Air Toxics Web Site, http://www.epa.gov/ttn/atw/ hlthef/benzene.html, (Erişim Tarihi: 3 Haziran 2013).
  • Glazko, I.L., Druzhinina, Y.A., Levanova, S.V., 2007. Performance and selectivity of organic solvents in extraction of caprolactam from lactam oil. Russian Journal of Applied Chemistry, 80(6) : 941-944.
  • Gong, X., Lu, Y., Zhang, Y., Gao, M., Luo, G., 2007. Liquid-Liquid Equilibria of the Quaternary System Water+Caprolactam+ 1-Octanol+ Ammonium Sulfate. Journal of Chemical Engineering Data, 52(3): 851-855.
  • Gong, X., Lu, Y., Luo, G., 2009. Caprolactam recovery by a column packed with polysulfone microcapsules containing 1-Octanol. Separation and Puri cition Technology, 69(1): 71-77.
  • Gong, X., Lu, Y., Luo, G., 2010. Phase Equilibrium Calculations in Mixtures Containing Caprolactam with a UNIFAC Model. Chinese Journal of Chemical Engineering,18(2): 286-291.
  • Van Delden, M.L., Kuipers, N.J.M., de Haan, A.B., Lerner, O., 2002. Evaluation of improved solvents for caprolactam extraction. Proceedings of the International Solvent Extraction Conference,Cape Town, South Africa, Chris van Rensburg Publications, Melville, 668-673.
  • Van Delden, M.L., Kuipers, N.J.M., de Haan, A.B., 2004. Liquid- Liquid Equilibria and Physical Properties of the Quaternary Systems Water+Caprolactam+Ammonium Sulfate + Benzene and Toluene. Journal of Chemical&Engineering Data, 49(6): 1760-1770.
  • Van Delden, M.L., Kuipers, N.J.M., de Haan, A.B., 2006. Selection and evaluation of alternative solvents for caprolactam extraction. Separation and Puri cation Technology, 51(2): 219-231.
  • Van Delden, M.L., Vos, G.S., Kuipers, N.J.M., de Haan, A.B., 2007. Extraction of Caprolactam with Alternative Benign Solvent in a Pulsed Disc and Doughnut Column. Solvent Extraction and Ion Exchange, 25(5): 639-664.
  • Windholz, M., Budavari, S., Stroumtsos, L.Y., Fertig, M.N., 1976. The Merck Index, An Encyclopedia of Chemicals and Drugs, Ninth Edition, Merck&Co., Inc., Rahway, N.J., USA.
  • Wikipedia, 2013. Caprolactam. http://en.wikipedia.org/wiki/ Caprolactam, (Erişim Tarihi: 3 Haziran 2013).
Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi-Cover
  • ISSN: 2146-0574
  • Yayın Aralığı: Yılda 4 Sayı
  • Başlangıç: 2011
  • Yayıncı: -
Sayıdaki Diğer Makaleler

Assessment and optimization of electrochemical treatment of typical Raw water

Isaiah Adesola OKE, Ezekiel Oluwaseun FEHINTOLA, Olumuyiwa .Adewale OBIJOLE, Olutoyin ENANG FASUYİ, Enoch.Adedayo ADEKUNBİ, Hammed .Olawale OLOYEDE

Bazı Kayısı Çeşitlerinin Bingöl Bölgesindeki Gelişim Durumlarının Belirlenmesi

Abdullah OSMANOĞLU, Tuncay KAYA, Barış DEMİRHAN

Adsorption kinetics of Pb2+ removal from aqueous solutions using spent batteries

Isaiah Adesola OKE

Türkiye’de Tarımsal Üretim ile Tarımsal Kredi Kullanımı Arasındaki Nedensellik İlişkisi

Mustafa TERİN, İrfan Okan GÜLER, Adem AKSOY

PETKİM Atıksuyundan Kaprolaktam Geri Kazanımında Uygulanmış Özgün Bir Metot

Hasan ERYILMAZ

Türkiye'de tarımsal üretim ile tarımsal kredi kullanımı arasındaki nedensellik ilişkisi

Mustafa TERİN, Adem AKSOY, İrfan Okan GÜLER

Atık Pilleri Kullanarak Sıvı Çözeltilerden Kaldırılan Pb2+’nin Adsorbsiyon Kinetiği

İsaiah Adesola OKE

Farklı Fotoperiyot Şartlarında in vitro Olarak Yetiştirilen patates (Solanum tuberosum L.)’lerde BAP’ın NAA ve IBA ile Birlikte Mikro Yumru Oluşturma Üzerine Etkileri

Ahmet Metin KUMLAY, Neşet ARSLAN, Canan KAYA

Gladiolus antakiensis A. P. Hamilton and Gladiolus atroviolaceus Boiss. (Iridacee) Üzerine Morfolojik ve Anatomik Çalışma

Kadriye YETİŞEN, Yurdanur AKYOL, Bahattin BOZDAĞ, Canan ÖZDEMİR

Aydın ili Yenipazar, Bozdoğan ve Karacasu İlçelerinden Selekte Edilen Badem (Prunus amygdalus Batch) Genotiplerinin Protein, Yağ ve Yağ Asidi Bileşimlerinin Belirlenmesi

Ersin GÜLSOY, Fikri BALTA