20341

Mentha piperita’nın Çelikle Çoğaltılması Üzerine Farklı Ortam Hormon ve Hormon Dozlarının Etkisi

Bu çalışma, Mentha piperita türüne ait çeliklerde, farklı köklendirme ortamları (perlit, torf, perlit-torf) ve naftalin asetik asit (NAA) ile indol-3-bütirik asit’in (IBA) 0, 1000, 2000, 3000, 4000 ppm dozlarının köklenmeye etkilerini saptamak amacıyla yapılmıştır. Sera ortamında gelişimini tamamlayan çeliklerde köklenme oranı (%), kök sayısı (adet), en fazla kök uzunluğu (mm), sürgün sayısı (adet), sürgün uzunluğu (mm) ve yaprak sayısı (adet) incelenmiştir. Tüm deneme faktörleri, çeliklerde %100 köklenme sağlamıştır. En fazla kök sayısı IBA hormonunun perlit ortamında 2000 ppm dozu ile ortaya çıkmış, en fazla kök uzunluğu NAA’in perlit ortamında gelişen çeliklerinde tespit edilmiştir. Sürgün sayısında ise IBA’nın torf ortamında 1000 ppm dozu, sürgün uzunluğunda ve yaprak sayısında NAA’in torf ortamında 1000 ppm ile muameleye tabii tutulmuş çelikleri ön plana çıkmıştır. Mentha piperita bitkisinde kaliteli fide eldesi için torf köklendirme ortamı, NAA hormonu ve NAA’in 1000 ppm dozunun olumlu etkide bulunduğu saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler:

İndol-3-bütirik asit, köklendirme ortamı, Mentha piperita, naftalin asetik asit

Effects of Plant Growth Regulators and Their Doses on Cutting Propagation of Mentha piperita at Different Rooting Media

This study was carried out to determine the effects of different naphthalene acetic acid (NAA) and indole-3-butyric acid (IBA) concentration [0, 1000, 2000, 3000, 4000 ppm] at different rooting media [perlite, peat, perlite-peat] on rooting in cuttings of the Mentha piperita species. Rooting rate (%), root number, longest root length (mm), shoot number, shoot length (mm) and leaf number (number) were determinated on stem cuttings that completed their development in the greenhouse environment. Rooting was observed 100% in cuttings for all trial factors. The highest root number emerged with 2000 ppm dose of IBA hormone in perlite medium and the highest root length was detected in the cuttings of NAA growing in perlite environment. Applications of IBA 1000 ppm dose in peat medium and NAA 1000 ppm dose in peat medium stand out in terms of their effects on the number of shoots and shoot length, respectively. The highest number of leaves was determined at 1000 ppm dose of NAA in peat medium. It was determined that peat rooting medium, NAA hormone, and its 1000 ppm dose had a positive effect on obtaining quality seedlings in the Mentha piperita plant.

Keywords:

Indole 3 butyric acid, Mentha piperita, naphthalene acetic acid, rooting media,

PDF

___

Althaus MM, Leal L, Silveira F, Zuffellato-Ribas KC, Ribas LLF, 2005. Cutting of the Berberis laurina Billb. using different concentrations of indolebutyric acid. Pesquisa Florestal Brasileira, Colombo, 50: 99-105.
Arslan N, Gürbüz B, Yılmaz G, 1994. Effects of Different Media on Rooting of Sage. Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Dergisi, 11 (1994): 125-130.
Atıcı, A, 2000. Biberiye (Rosmarinus officinalis L.) Çeliklerinin Köklenmesine NAA’in Etkisi, Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi (Basılmış).
Ayanoğlu F, Mert A, Kaya DA, 1999. Farklı IBA Dozlarının Doğal Olarak Yetişen Bazı Uçucu Yağ Bitkilerinin Köklenmeleri Üzerine Etkileri. Proceedings of 1st International Symposium on Protection of Natural Environment & Ehrami Karaçam, Kütahya, 373-378.
Baydar H, 2009. Tıbbi ve Aromatik Bitkiler Bilimi ve Teknolojisi (Genişletilmiş 3. Baskı). Süleyman Demirel Üniversitesi Yayınları No: 51, s:194-212, Isparta-Türkiye.
Baydar H, 2019. Tıbbi ve Aromatik Bitkiler Bilim ve Teknolojisi 6. Baskı. Syf:409.
Bhat AB, Siddique MAA, Bhat ZA, 2008. Effect of IBA, NAA and Rootex On Rooting of Lavandula officinalis. Environment and Ecology 26 (4A): 1777–1781.
Chauhan VK, Jagmohan S, Srivastava IJ, Singh J, 1992. Initation of Rooting in Stem Cutting of Rosemary Through Hormonal Treatments. Indian Journal of Forestry, 15 (2): 131-135.
Çağıl HM, Uzunoğlu F, Mavi K, 2019. Farklı ortamların Berberis thunbergii cv. ‘Atropurpurea’ türünde çelik köklenmesi üzerine etkileri. Mustafa Kemal Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi, 24 (3):181-187.
Eed AM, Burgoyne AH, 2015. Propagation of Simmondsia chinensis (Link) Schneider by stem cuttings. Biological and Chemical Research, (2015): 268-275.
Eriş A, 2003. Bahçe Bitkileri Fizyolojisi. Uludağ Üniversitesi Ziraat Fak. Ders Notları, No. 11, 152s. Bursa-Türkiye.
Herro E, Jacob SE, 2010. Mentha piperita (Peppermint). Product Allergen Watch, 21 (6): 327-329.
Ilgın M, Bulat L, 2001. GF-677 Klon Anacında Çelik Alma Zamanı İle Farklı Dozlardaki IBA (Indol-3 bütirik asit) Uygulamalarının Köklenme Başarısına Etkileri. Alatarım, 13 (2):15-22.
İzgi MN, 2020. Farklı IBA (İndol-3-Bütirik Asit) Dozları ve Köklendirme Ortamlarının Bazı Tıbbi Bitkilerin Köklenmesi Üzerine Etkileri. Türkiye Tarımsal Araştırmalar Dergisi, 7 (1): 9-16.
Kaçar O, Azkan N, Çöplü N, 2009. Effects of different rooting media and indole butyric acid on rooting of stem cuttings in sage (Salvia officinalis L. and Salvia triloba L.). Journal of Food, Agriculture and Environment, 7 (3/4): 349-352.
Kalyoncu İH, 1996. Konya Yöresindeki Kızılcık (Cornus mas L.) Tiplerinin Bazı Özellikleri ve Farklı Nem Ortamlarındaki Köklenme Durumu Üzerine Bir Araştırma, Selçuk Üniversitesi Tarımsal Yapılar ve Sulama Anabilim Dalı, Doktora Tezi, (Basılmış).
Kalyoncu IH, Ersoy N, Yılmaz M, Aydın M, 2009. Effects of humidity level and IBA dose application on the softwood top cuttings of white mulberry (Morus alba L.) and black mulberry (Morus nigra L.) types. African Journal of Biotechnology, 8 (16): 3754 -3760.
Kalyoncu İH, Ersoy N, Alparslan F, 2016. Ada Çayı (Salvia officinalis L.)’nın Yeşil Çelikle Çoğaltılması Üzerine Farklı Nem Ve Hormon Doz Uygulamalarının Etkileri. Selçuk Tarım Bilimleri Dergisi, 3 (2): 171-176.
Kanimarani SMA, 2013. Effect of soil media on the rooting of Myrtus communes and Berberis thunbergii semi –hardwood cuttings. IOSR Journal of Agriculture and Veterinary Science, 5 (4): 2319-2372.
Kara N, Baydar H, Erbaş S, 2011. Farklı Çelik Alma Dönemleri ve IBA Dozlarının Bazı Tıbbi Bitkilerin Köklenmesi Üzerine Etkileri. Batı Akdeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü Derim Dergisi, 28 (2):71-81.
Kelen M, Demirtaş İ, 2001. 5 BB ve 420 A Amerikan Asma Anaçlarının Köklenme Oranları ve Kök Kaliteleri Üzerine Farklı Köklendirme Ortamları ile IBA Dozlarının Etkileri. Tarım Bilimleri Dergisi, 7 (1): 142-146.
Kumlay AM, Eryiğit T, 2011. Bitkilerde Büyüme ve Gelişmeyi Düzenleyici Maddeler: Bitki Hormonları. Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 1 (2): 47-56.
Kuris A, Altman A, Putievsky E, 1980. Rooting and initial establishment of stem cuttings of oregano, peppermint and balm. Scientia Horticulturae, 13 (1980): 53-59.
McKay DL, Blumberg JB, 2006. A Review of the Bioactivity and Potential Health Beneﬁts of Peppermint Tea (Mentha piperita L.). Phytother Research, 20: 619–633.
Özcan, İİ, Arabacı O, Öğretmen NG, 2013. Lavanta (Lavandula hybrida)’nın köklenmesi üzerine farklı hormon dozları ve köklendirme ortamlarının etkisi. V. Süs Bitkileri Kongresi, Bildiriler Kitabı, 06-09 Mayıs, Yalova, s. 529.
Pulatkan M, Yıldırım N, Kaya Şahin E, 2018. Farklı hormon uygulamalarının Berberis thunbergii “Atropurpurea Nana” çeliklerinin köklenmesi üzerine etkisi. Türkiye Ormancılık Dergisi, 19 (4): 386-390.
Sağlam AC, Yaver S, Başer İ, Cinkılıç L, 2014. The Effects of Different Hormones and Their Doses on Rooting of Stem Cuttings in Anatolian Sage (Salvia fruticosa Mill.). APCBEE Procedia, 8 (2014): 348–353.
Sarı Y, Kaçar O, 2019. Biberiye (Rosmarinus officinalis L.) Çeliklerinde Köklenme Üzerine Farklı Köklendirme Ortamları ve IBA Dozlarının Etkileri. Bahçe, 48 (1):27–37.
Singh R, Shushni MAM, Belkheir A, 2015. Antibacterial and antioxidant activities of Mentha piperita L. Arabian Journal of Chemistry, 8 (3):322-328.
Şekeroğlu N, Kırpık M, Özgüven M, 2001. Effects of different rooting media and IBA concentrations on rooting of Thymbra spicata L. Workshop on Agricultural and Quality Aspects of Medicinal and Aromatic Plants. May 29-June 1, 2001, Adana.
Uysal F, Atmaca S, Kolak B, 2010. Biberiye (Rosmarinus officinalis L.) çeliklerinin köklenme kalitesi üzerine farklı NAA dozları ve köklendirme ortamlarının etkileri. IV. Süs Bitkileri Kongresi Bildiri Kitabı, 20-22 Ekim 2010. Mersin.
Üre T, 2000. Bazı mercanköşk (Origanum sp) türlerinin gövde çeliklerinin köklenmesi üzerine indol butirik asidin (IBA) etkisi. Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bitkileri Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi (Basılmış).
Yavaşi A, 2012. Çay Çeliklerinin Köklendirilmesinde Ortam, Ph ve Hormonların Etkileri. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi (Basılmış).