Malatya İli Trafik Kaynaklı Hava Kirleticilerinin Emisyon Envanteri

Malatya ili coğrafik konum nedeniyle karasal iklime sahiptir. İklim şartlarından dolayı kış ayları soğuk ve uzun sürmektedir. Özellikle bu aylarda, evlerden, iş yerlerinden, fabrikalardan, taşıtlardan; atmosfere atılan kirletici emisyonlar fazla görülür. Türkiye’nin Nüfus yoğunluğu bakımından 27. sırada bulunan Malatya ili, trafik yoğunluğu bakımından da oldukça kalabalık bir yerleşim yeridir. Trafik yoğunluğu beraberinde hava kirliliğini de getirmektedir. Hava kirliliği çevre ve canlılar üzerinde olumsuz etkiler oluşturur. İnsanlığın temel görevlerinden biride, canlıların yaşam alanı olan çevreyi korumaktır. Bu çalışmada, Malatya ilini çevreleyen yollarda seyreden taşıtların sayımları yapılarak trafik yoğunluğu belirlenmiş ve trafik kaynaklı hava kirleticileri hesaplanarak, emisyon envanteri oluşturulmuştur. Çalışma sonuçlarından elde edilen verilere göre Malatya ilinde atmosfere verilen toplam emisyon miktarları içindeki CO miktarı 768.22 ton yıl-1, NOx miktarı 153.73 ton yıl-1, PM miktarı 13.99 ton yıl-1 ve VOC miktarı 121.79 ton yıl-1 şeklinde yaklaşık olarak bulunmuştur. Malatya ilinde taşıt kaynaklı hava kirliliğinin azaltılması için, taşıtlarda kullanılan fosil yakıtlar yerine alternatif yakıtların kullanılması kısa mesafelerde taşıt kullanımı yerine yürümenin teşvik edilmesi ile sağlanabilir.

Anahtar Kelimeler:

Malatya, motorlu taşıtlar, hava kirliliği, emisyon envanteri

Emission Inventory of Air Pollutants Based on Traffic in Malatya Province

Due to its geographical location, Malatya province has a continental climate. Because of the the continental character of the climatic conditions, the winter months are also cold and long. Especially in these months, the pollutant emissions discharged from the houses, workplaces, factories, vehicles and released to the atmosphere are high. In terms of population density in Turkey, Malatya, which is 27th among the provinces, is a very crowded settlement in terms of traffic density. Traffic density also brings air pollution. Air pollution has negative effects on the environment and living things. One of the main duties and responsibilties of mankind is to protect the environment, the living space of living things. In this study, the traffic density of the vehicles running at the streets surrounding the city of Malatya was determined and the the emission inventory was measured by calculating the traffic pollutants. According to the data obtained from the study results, the amount of CO in the total emission amounts given to the atmosphere in Malatya was 768.22 tons per year-1, the NOx amount was 153.73 tons per year-1, the amount of PM was 13.99 tons per year-1 and the amount of VOC was 121.79 tons per year-1. For reducing air pollution caused by vehicles in Malatya province, some measures can be provided by using alternative fuels in internal combustion engines instead of fossil fuels used in vehicles and encouraging walking instead of using vehicles at short distances.

Keywords:

Malatya, motor vehicles, air pollution, emission inventory,

PDF

___

Agarwal D, Sinha S, Agarwal A.K, 2006. Experimental investigation of control of NOx emissions in biodiesel-fueled compression ignition engine. Renewable energy , 31:2356-2369
Alkaya B, Yıldırım M, 2000. Taşıt Kaynaklı Kirleticilerin Azaltılma Yöntemleri, Çev-Kor Ekoloji Çevre Dergisi, 9 (34): 15-20.
Amin N, 2009. Reducing emissions from private cars : Incentive measures for behavioural changes . United nations environment programme, 7-9.
Anonim, 2008. T. C. Karayolları Genel Müdürlüğü, 2007, Trafik ve Ulaşım Bilgileri.
Anonim, 2014. Türkiye İstatistik Kurumu, Motorlu Kara Taşıtları İstatistikleri 2013, http://www.tuik.gov.tr/kitap.do?metod=KitapDetay&KT_ID=15&KİTAP_ID=72 (Erişim Tarihi: 13.02.2011).
Anonim,2019. Türkiye İstatistik Kurumu, Motorlu Kara Taşıtları Sayısı, http://www.oyder- tr.org/Content/document/raporlar/tuik-motorlu-kara-tasitlari-ekim-2019-tablolar.xls (Erişim Tarihi: 20.03.2020).
Bellasio R, Bianconi R, Corda G, Cucca P, 2007. Emission inventory for the road tansport sector in sardinia, İtaly, Atmospheric environment, no.41, pp. 677- 691.
Borrego C, Amorim JH, Tchepel O, Dias D, Rafael SE, Pimentel C, Fontes T, Fernandes P, Pereira SR, Banderia JM, Coelho MC, 2016. Urban scale air quality modelling using detailed traffic emissions estimates. Atmospheric environment, no.131, pp. 341- 351.
Cuci Y, Ergün Polat E, 2015. Gaziantep’in Trafik Kaynaklı Hava Kirliliğinin Belirlenmesi, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Journal of Engineering Sciences, 18 (2): 1-11.
Çetin M, Kalayci OA, Sevik H, Şen B, 2018. Temporal and Regional Change of Some Air Pollution Parameters in Bursa, Air Quality Atmosphere & Health, 1-6.
Demirel H, Ateş A, 2018. Sapanca Gölü Çevresinde Karayolu Trafiğinden Kaynaklanan Hava Kirleticilerinin Emisyon Envanteri, Sakarya University Journal of Science, 22 (2): 150- 158.
EEA (European Environment Agency), 2007. EMEP/CORINAIR Emission Invertory Guidebook-2006.
Elbir T, Bayram A, Kara M, Altıok H, Seyfioğlu R, Ergün P, Şimşir S, 2010. İzmir Kent Merkezinde Karayolu Trafiğinden Kaynaklanan Hava Kirliliğinin İncelenmesi, Dokuz Eylül Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, 12 (1): 1-17.
İskender S, Bolu F, Yılmaz M, Mayda AS, 2015. Düzce hava kalitesi izleme istasyonu 1 Ekim 2011-31 Mart 2015 tarihleri arasındaki verilerinin incelenmesi, Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 6(3): 161-167.
Kaya G, 2020. Tekkeköy /Samsun, İlçe Merkezinde Karayolu Trafiğinden Kaynaklanan Emisyon Envanterinin Belirlenmesi, Artvin Çoruh Üniversitesi, Doğal Afetler ve Çevre Dergisi, 6 (1): 24 - 36.
Lodice P, Adamo P, Capozzi F, Di Palma A, Senatore A, Spagnuolo V, Giordano S, 2016. Air pollution monitorin using emission inventories combined with the moss bag approach, Science of total environment no.541, pp. 1410-1419.
Pulkrabek WW, 2010. Engineering fundamentals of the internal combustion engine. Prentice hall, new jersey.
Ünsal D, Erdoğan HK, Bahçacı B, Bulut M, Söyler G, Cokay B, Fıçıcı M, Tecer LH, 2015. Motorlu Taşıtlardan Kaynaklanan Emisyon Envanterinin Hesaplanması, Çorlu İlçesi Örneği. Ulusal Hava Kirliliği ve Kontrol Sempozyumu, 7-9 Ekim 2015, İzmir.
Yakın A, ve Behçet R, 2019. Van İli Trafik Kaynaklı Hava Kirleticilerinin Emisyon Envanteri, Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 9 (3): 1567- 1573.
Zahanga Q, Xua J, Wanga G, Tiana W, Jiangb W, 2008. Vehicle emission inventories projection based on dynamic emission factors : a case study of hangzhou, china, atmospheric environment, 42: 4989- 5002.