Fatma MUNGAN KILIÇ, Kemal YILDIZ, Murat KILIÇ

Glaucium flavum Crantz (Papaveraceae) Türünün Morfolojik Özellikleri ve Türkiye’deki Yayılış Alanları

Glaucium Mill. cinsine ait genellikle parlak, dikkat çekici sarı renkte olup “sarı boynuzlu gelincik” olarak bilinmektedir. Farmasötik endüstrisinde alkaloid glaucine kaynağı olarak kullanılan tıbbi bir bitkidir. Tür deniz kenarlarında, nehir vadilerinde, kumlu toraklarda yayılış göstermektedir (0-50 m). Morfolojik inceleme sonucunda gövde 23-42 cm uzunluğunda, tüysüz, dallanmış, beyazımsı yeşil; yapraklar kalınca, çok mat yeşil. Çiçek tomurcukları tüysüz veya biraz sivri, yumurtamsı-dikdörtgensi (ovat-oblong), keskin (akut), petaller genellikle sarı renklidir. Yapılan morfolojik incelemeler sonucunda, elde edilen veriler ile Türkiye Florası’ndaki veriler arasında paralellik gözlemlenmiştir. Ayrıca türün yayılış alanları ve deskripsiyonu genişletilmiş, elde edilen veriler tablo haline getirilmiştir. Palinolojik inceleme sonunda polenlerin şekli genellikle sferoidal, apertür durumu üç kolpuslu, ornemantasyonu mikroekinat ve mikroperforat olarak tespit edilmiştir. Tohum şekillerinin böbreksi, yüzeylerinin alveolat-faveolat olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler:

Glaucium, morfoloji, palinoloji, tıbbi bitki, Türkiye Florası

Species of Glaucium flavum Crantz (Papaveraceae) Morphological Characteristics and Spreading Areas in Turkey

A bright, remarkable yellow color which belongs to the genus Glaucium Mill. it is known as "yellow horned poppy". It is a medicinal plant species used in the pharmaceutical industry as a source of the alkaloid glaucine. Species spread on the seaside, river valleys, sandy soils (0-50 m). As a result of morphological examination, the stem is 23-42 cm lenght, hairless, branched, whitish green; the leaves are thick, very green-matte. Flower buds are hairless or slightly acute, ovate -rectangular, acute, petals usually yellow. As a result of the morphological investigations, parallelism was observed between the obtained data and the Flora of Turkey. In addition, the spreading areas and description have been improved and the obtained data has been transformed into a table. At the end of the palynological investigation, pollen grains usually were spheroidal in shape and tricolpate aperture, ornamentation microecinate and microperforate. Seed features; reniform, that surfaces alveolate and faveolate was observed.

Keywords:

Glaucium, morphology, palynology, medicinal plant, Flora of Turkey,

PDF

___

Alban I, Alfred M, Fetah E, Julian S, Belu G, 2016. Genetic resourcesof medicinal and aromatic plants of Albania – current status of the national collectionof MAPs, Proceedings of the 8th Cmapseec.
Altınkurt O, 1969. Glaucium flavum (sarı gelincik) ve Glaucium rubrum (kırmızı gelincik) un farmakolojik, insektisit ve antibiyotik vasıfları. Türk Hijiyen ve Tecrübi Biyoloji Dergisi, 29(2): 113-118.
Aykurt C, Yıldız K, Özçandır A, Mungan F, Deniz G, 2017. Glaucium alakirensis (Papaveraceae), a new species from Southern Anatolia, Turkey. Phytotaxa, 295(3): 255-262.
Bournine L, Bensalem S, Peixoto P, Gonzalez A, Maiza-Benabdesselam F, Bedjou F & Bellahcène A, 2013. Revealing the anti-tumoral effect of Algerian Glaucium flavum roots against human cancer cell. Phytomedicine, 20(13): 1211-1218.
Bournine L, Bensalem S, Wauters J N, Iguer-Ouada M, Maiza-Benabdesselam F, Bedjou F, Frédérich M, 2013. Identification and quantification of the main active anticancer alkaloids from the root of Glaucium flavum .International journal of molecular sciences, 14(12): 23533-23544.
Cabo J, Cabo MP, Jimenez J, Zarzuelo A, 2006. A pharmacological study of Glaucium flavum Crantz II: Central nervous system. Phytotherapy Research, 1(4): 169-172.
Cabo J, Cabo MP, Jimenez J, Zarzuelo A, 2006. Glaucium flavum Crantz. part v: Hypoglycemic activity of the aqueous extract. Phytotherapy Research, 2(4): 198-200.
Cullen J, and PH Davis, 1965. Flora of Turkey and the East Aegean Islands. Edinburgh Univ. Press, Edinburgh, 1: 219-236.
Çoşar G, Bilgehan H ve Gözler T, 1981. Glaucium flavum Crantz Bitkisinden Elde Edilen Bazı Alkaloitlerin Antibakteryel etkileri. Mikrobiyoloji Bülteni, 15(2): 105.
Daskalova E, Iskrenova E, Kiryakov H G, Evstatieva L, 1988. Minor alkaloids of Glaucium flavum. Phytochemistry, 27(3): 953-955.
Ekim T, Koyuncu M, Vural, Duman H, Aytaç Z, Adıgüzel N, 2000. Türkiye Bitkileri Kırmızı Kitabı (Eğrelti ve Tohumlu Bitkiler), Barışcan Ofset. S. 124-181.
Hadjiakhoondi F, Ostad SN, Khanavi M, Hadjiakhoondi A, Farahanikia B, Salarytabar A, 2013. Cytotoxicity of two species of Glaucium from Iran. Journal of Medicinal Plants, 1(45): 85-92.
IUCN, 2008. IUCN Kırmızı Liste Sınıfları ve Ölçütleri, ver. 3.1. IUCN Species Survival Commission.
K ̊al ̊as JAA, Viken S, Henriksen S, Skjelseth, 2010. Norwegian Red List for Species, Norwegian Biodiversity InformationCentre, Norway
Lapa GB, Sheichenko OP, Serezhechkin AG and Tolkachev ON, 2004. HPLC determination of Glaucine in Yellow Horn Poppy Grass (Glaucium flavum Crantz). Pharmaceutical Chemistry Journal, 38(1): 441-442.
Mohamed, ME, Arafa AM, Soliman SS, Eldahmy SI, 2014. Plant germination and production of callus from the yellow hornpoppy (Glaucium flavum): the first stage micropropagation. Pharmazie. 2014, 69 (9): 715-720.
Mory B, 1979. Beiträge zur Kenntnis der Sippenstruktur der Gattung Glaucium Miller (Papaveraceae). Feddes Repertorium, 89: 499-544.
Punt W, Hoen PP, Blackmore S, Nilsson S, Le Thomas A, 2007. Glossary of polen and spore terminology. Review of Palaeo botany and Palynology, 143, 1-81.
Seçmen Ö, Gemici Y, Görk G, Bekat L, Leblebici E, 1998. Tohumlu Bitkiler Sistematiği, Ege Üniv. Basımevi, s. 236-240, Bornova-İzmir.
Skelin MI, Ljubiˇci ́c I, Skelin, I, Vitasovi ́c Kosi ́c, S, Bogdanovi ́c, 2014. The Flora of Zeˇcevo (Hvar Archipelago, Croatia), Agric. Conspec. Sci.,79(2): 85-91.
Shafiee A, Lalezari I, Lajevardi S, Khalafi F, 1977. Alkaloids of Glaucium flavum Crantz, populations İsfahan and Kazerun. Journal of Pharmaceutical Sciences. June, 66(6): 873-874.
Stearn WT, 1996. Botanical Latin. David & Charles, fourth edit. pp 489- 491, London.
Woodehouse RP, 1935. Pollen Grains, Mc. GrewHill, New York.
Yıldırımlı Ş, 2012. Türkiye’nin jipizçin bitki çeşitliliği cenneti: Kepen, Sivrihisar, Eskişehir, 13 yeni üye, Türkiye. OT Sistematik Botanik Dergisi, 19: 34-38.
Zargari A, 1991. Medicinal Plants, 4th Edition. Tahran University Publications, Nr: 1810/5.