Farklı Sodyum Adsorbsiyon Oranı Değerlerine Sahip Sulama Sularının Bazı Toprak Özelliklerine Etkisi

Sodyum derişiminin yüksek olduğu sulama sularıyla toprağın sulanması genellikle toprağın sodyum içeriğinin artmasına neden olur. Sulama suyunun sahip olduğu tuz ve Sodyum Absorbsiyon Oranı (SAR) değerleri toprağın fiziksel yapısında önemli değişiklikler meydana getirmektedir. Yapılan çalışmalarda killi topraklarda sınırlandırıcı değişebilir Na miktarının 1 - 1.5 meq 100-1 g toprak olduğu belirtilmiştir ki bu değer 4-8 Değişebilir Sodyum Yüzdesi (ESP) değerine karşılık gelmektedir. Yapılan bu çalışmada EC değerleri sabit ve 0, 15, 30, 40 SAR değerlerine sahip sulama sularının toprağın ESP, EC ve pH gibi bazı özelliklerine etkileri incelenmiştir. Deneme boyunca her konudan 3 tekerrür kullanılmış ve her tekerrürün üçer katmanından deneme sonunda toprak örnekleri alınmıştır. ESP değerleri, toplam Na değerinin, toplam Ca, Mg, K ve Na değerlerine bölümüyle bulunmuştur. EC ve pH değerleri ise laboratuvarda toprak örneklerinin ekstraktları hazırlanıp, bunların EC ve pH okuyan cihazlarla ölçülmesiyle bulunmuştur. SAR değerlerinin artmasıyla ESP değerlerinin de arttığı görülmüş ve katman bazında incelendiğinde konular arasında istatistiksel olarak önemli farklılıklar çıktığı gözlemlenmiştir. En yüksek ESP değeri ortalaması SAR40 konusunun üçüncü katmanında 4.124 olarak meydana gelirken, en düşük ESP değeri SAR0 konusunun ikinci katmanında 1.312 olacak şekilde meydana gelmiştir. SAR değerlerinin artmasıyla EC ve pH değerleri artmış, istatistiksel olarak katman bazında bakıldığında önemli farklılıklar gözlemlenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Sulama suyu kalitesi, toprak alkaliliği, SAR, ESP

Effects Of Irrigation Water With Different Sodium Adsorption Ratio Values On Some Soil Properties

Irrigating the soil with irrigation water, which has a high sodium concentration, usually increases the sodium content of the soil. The salt and the Sodium Absorption Rate (SAR) values of irrigation water cause significant changes in the physical structure of the soil. In the clayey soil, limiter variable amount of Na is specified as 1 - 1.5 meq 100-1 g soil, which corresponds to 4-8 Exchangeable Sodium Percentage (ESP) value. In this study, the effects of some parameters such as ESP, EC and pH of irrigation water with constant EC values and 0, 15, 30, 40 SAR values were investigated. During the experiment, 3 replicates were used from each subject and soil samples were taken at the end of the experiment from each layer. ESP values were found with divided into total Na to total Ca, Mg, K and Na values. EC and pH values were obtained by extracting soil samples from the laboratory and measuring them with EC and pH measuring devices. As the SAR values increased, the ESP values increased and statistically significant differences were observed between the soil layers. The highest ESP value averaged 4.124 on the third layer of SAR40, while the lowest ESP value was 1.312 on the second layer of SAR0. As the SAR values increased, EC and pH values increased, statistically significant differences between the layers were observed.

Keywords:

Irrigation water quality, soil alkalinity, SAR, ESP,

PDF

___

Akgül H, 2002.Tuzluluk. Ziraat Mühendisliği Dergisi. Sayı 340. Ankara.
Al-Busaidi AS, Cooksen P, 2003. Salinity-pH relationships in calcareous soils. Agri Marine Sci 8: 41-46.
Anoymous. 1954. Diagnosis and improvement of saline and alkali soils. U.S.D.A. Handbook, U.S. Salinity Laboratory Staff No: 60, Washington D.C.
Bouyoucous, GJ, 1951. A recalibration of hydrometer method for making mechanical analysis of Soils. Agronomy Journal 43:9, 434-438.
Çağlar, K.Ö. 1958. Toprak İlmi A.Ü. Ziraat Fakültesi yayınları, No: 10, Ankara
Gordon I, 2003. Defining soil salinity and its potantial implications for road design in Queensland.
Kanber R, Kırda C, Tekinel O, 1992. Sulama Suyu Niteliği ve Sulamada Tuzluluk Sorunları. Ç.Ü. Ziraat Fakültesi Genel Yayın No:21. Ders Kitapları Yayın No:6. Adana.
Kara T, Apan M, 2000. Tuzlu Taban Suyunun Sulamalarda Kullanımı İçin Bir Hesaplama Yöntemi. O.M.Ü. Ziraat Fakültesi Dergisi 15(3):62-67.
Lauchli A, Epstein E, 1990. Plant responses to saline and sodic conditions In: Tanji KK. Eds. Agricultural Salinity Assessment and Management. Am Soc Civ Engineers. New York. pp. 113-137.
Makoi JHJR, Verplancke H, 2010. Effect of gypsum placement on the physical chemical properties of a saline sandy loam soil. Australian Journal of Crop Science. 4(7):556-563.
Olsen, S.R. 1954. Estimation of available phosphorous is soil by extraction with sodium bicarbonate. USDA Circular no:939, Washington, USA.
Özdemir N, 1998. Toprak fiziği. OMÜ Yayınları. Ders Kitabı No: 30.
Patterson AR, 2001. Consideration of soil sodicity when assessing land application. Environmental&Health Protection Guidelines Technical Sheet Reference 01/7. URL:www.dlg.gov.au/dlg/dlghome/document/septicsafe /draftsodicity,pdf.
Rafael MPL, Uwe H, Adriel FF, 2009. Sodicity and salinity in a Brazilian oxisol cultivated with sugarcane irrigated with wastewater. Agricultural water Management. 96:307-316.
Rengasamy P, Olsson KA, 1993. Irrigation and Sodicity. Aust. J. Soil Res. 31: 821-37.
Richards, L.A. 1954. Diagnosis and improvement of saline and alkaline soils. USDA, Salinity laboratory, Agricultural Handbook, no.60, 110-118.
Rhoades, J.D. 1986. Cation exchange capacity. Chemical and Microbiological Properties. In: Methods of Soil Analaysis, Part II. Pp: 149-157. ASA and SSSA Agronomy Monopograph no 9 (2nd ed), Madison.
Tejada M, Gonzalez JL, 2005. Beet vinasse applied to wheat under dry land conditions affects soil properties and yield. European Journal of Agronomy. 23 336-347.
Tanji KK, 1990. Agricultural salinity assessment and management. Irrigation and Drainage Division. American Society of Civil Engineers. NY USA.
Yurtseven E, Bozkurt E, 1997. Sulama Suyu Kalitesi ve Toprak Nem Düzeyinin Marulda Verim ve Kaliteye Etkisi. Tarım Bilimleri Dergisi. 3(2) 44-51.
Yurtseven E, 1999. Sürdürülebilir Tarım ve Tuzluluk Etkileşimi. VII. Kültürteknik Kongresi Bildirileri. 11-14 Kasım 1999. Kapadokya. 237-245.