Türkiye’deki Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun’un Yolculuğu: Eleştirel Bir Değerlendirme

Türkiye'nin doğal afet riski altında olduğu ve Türkiye'deki yapı stokunun yaklaşık %50'sinin dönüştürülmesi gerektiği genel kabul gören bir gerçektir. Bu nedenle, ülke çapında bir kentsel dönüşüm süreç planlamasının yapılması kaçınılmaz bir zorunluluktur ve bu amaçla 2012 yılında 6306 sayılı 'Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun' çıkarılmıştır. Merkezi yönetim, bu kanunun amacının, afet riski altındaki alan ve yapıları sağlıklı, yaşanabilir ve güvenli yaşam ortamlarına dönüştürmek ve topluma önemli bir kamu yararı sağlamak olduğunu ortaya koymuştur. Ancak Kanun hükümleri ve uygulama süreçleri dikkate alındığında ciddi hak ihlalleri, usul hataları ve yanlış uygulamalar söz konusudur. Muhalefet tarafları çok sayıda itirazda bulunmuş ve konuyu Anayasa Mahkemesi'ne taşımış, bu kanundaki sorunlu birçok maddeyi iptalini istemiştir. Ancak daha sonra geri çekilen birçok madde değiştirilerek ve 2016 yılında 6704 Sayılı Torba Yasa ile yeniden kanunlaşmıştır. Bu makale 6306 Sayılı Kanunu'nun ilgili maddelerinin eski ve yeni versiyonlarını yasallık ve meşruiyet açısından ele alacaktır.

The Journey of the 'Law on Transformation of Areas at Disaster Risk' in Türkiye: A Critical Assessment

It is widely accepted that Türkiye is at risk of natural disasters and that almost 50% of the building stock in Türkiye needs to be transformed. Therefore, there is an inevitable necessity for a countrywide urban transformation process planning, and Law No. 6306 ‘Law on the Transformation of Areas under Disaster Risk’ was enacted in 2012. The central government has suggested that the purpose of this Law is to transform the areas and structures under disaster risks into healthy, livable, and safe living environments and provide a significant public benefit to society. However, considering the provisions and the implementation processes of the Law, there are severe rights violations, procedural mistakes, and misapplications. Plenty of objections have been raised by opposition sides, and they brought the matter to the Constitutional Court, which has cancelled many problematic items in this Law. However, subsequently, the government modified many of the withdrawn articles and re-enacted them with Bag Law No. 6704 in 2016. Within this framework, this article will first summarize the main reasons behind the decision of the Court and then will discuss the old and new versions of Articles Law No. 6306 in terms of legality and legitimacy.

___

  • 6306 Sayılı Kanununa ilişkin Anayasa Mahkemesi Kararı (Esas Sayısı 2012/87 ve Karar Sayısı 2014/41) http://kararlaryeni.anayasa.gov.tr/Karar/Content/4815a088-3c30-4795-810a 9504945cc45e?excludeGerekce=False&wordsOnly=False
  • 65 Yaşını Doldurmuş Muhtaç, Güçsüz Ve Kimsesiz Türk Vatandaşlarına Aylık Bağlanması Hakkında Kanun İle Bazı Kanun Ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapilmasina Dair Kanun., Official Gazette 29695, (14 Nisan 2016), Law No. 6704, Retrieved from: (http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2016/04/20160426-11.htm
  • Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun, Official Gazette 28309 (16 Mayıs 2012), Law No. 6306, Retrieved from: http://www.mevzuat.gov.tr/Metin1.Aspx?MevzuatKod=1.5.6306&MevzuatIliski=0&sourceXmlSearch=&Tur=1&Tertip=5&No=6306
  • Demirkol, S., and Bereket Baş, Z. (2013). Kentsel dönüşüm, 6036 sayılı yasa kapsamında hak ve özgürlükler açısından ele alınması. Türkiye Barolar Birliği Dergisi, (108), 23-70.
  • Falk, R. A. (2011). Legality and legitimacy: Necessities and problematics of exceptionalism. R. Falk, M. Juergensmeyer, & V. Popovski, V (Eds.), in Legality and legitimacy in global affairs, 3-42.
  • Gönenç, L. (2001). Meşruiyet kavramı ve anayasaların meşruiyeti problemi. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 50(1).
  • Popovski, V., & Turner, N. (2008). Legality and Legitimacy in International Order, Policy Brief Number 5, United Nations University
  • Suchman, M. C. (1995). Managing legitimacy: Strategic and institutional approaches. Academy of management review, 20(3), 571-610.