Zamanın Yükü: Muş’ta Geleneksel Semerciliğin Son Temsilcisi Burhan Usta

Toplumların önemli somut kültürel ürünleri arasında geleneksel el sanatı ürünler yer almaktadır. Teknolojinin ilerlemesi, ihtiyaçların sürekli değişmesi ve ayrıca el sanatlarında üretimin pahalı olması genel olarak el sanatlarına dayalı üretimi durma noktasına getirmiştir. Geleneksel el sanatlarından semercilik, yük ve binek hayvanlarının artık günlük hayatta kullanılmaması nedeniyle semere talep önce azalmış son zamanlarda tamamen durma noktasına gelmiştir. Muş’ta aile mesleği olarak iki kuşaktır devam eden semercilik mesleğini artık sadece Burhan Usta yapabilmektedir. Semerci Burhan [Bulakçıbaşı] Usta yakın tarihe kadar semer üretmekteydi. Muş’un sınırları içinde yer alan yaylaların tamamına yol yapılması yük ve binek hayvanlarına fazla ihtiyaç kalmaması nedeniyle Burhan Usta da artık semer üretmemektedir. Talebin olması durumunda semer üretmekte ancak bu talepler de geçimi sağlamaktan uzak olduğundan meslek yok olma ve unutulma noktasına gelmiştir. Çalışmada Muş’ta semercilik mesleği, semercilikte kullanılan araç ve gereçler, semerlerin yapımı üzerinde durulmuştur. Ayrıca turizme yönelik üretim ve mesleğin günümüzün koşullarına dönüşümüne dair öneriler yer almaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Semercilik, Muş, el sanatları, Turizm

PDF

___

Arslan, F., Çağlar, İ.M., Gürbıyık, C. (2017). Kültürel Miras Kapsamında Kaybolmaya Yüz Tutmuş Geleneksel Meslekler: Turgutlu Örneği. Studies of The Ottoman Studies, 7(13), 211-247.
Basat, E. M. (2013). Somut ve Somut Olmayan Kültürel Mirası Birlikte Koruyabilmek. Milli Folklor, (100), 61-71.
Çelik, S.&Doru Ö. (2016). Turizm ile Bölgesel Kalkınma İlişkisi, Muş Turizm Potansiyeline Yönelik Bir SWOT Analizi. ÜNİDAP Uluslararası Kalkınma Konferansı Kitabı. Erzurum: Muş Alparslan Üniversitesi yayını. 323-336.
Fidan, S. (2017). Gaziantep’te Zanaatler: Semercilik, Çulculuk ve Palancılık. Journal of Gaziantep University Journal of Social Sciences, 16(2), 580-593
Kardaş, C. (2018). Muş İl Merkezinde Kullanılan Erkek Lakapları. Motif Akademi Halkbilimi Dergisi, 11 (23), 207-226.
Oğuz, Ö. M. (2013). Somut Olmayan Kültürel Miras Nedir. Ankara: Grafiker.
Öztürk, İ. (2005). Türk El Sanatlarının Günümüzdeki Durumu (Tarihçe, Sorunlar, Öneriler). Sanat Dergisi,(7), 67-75.
Türktaş, Z. (2015). Semercilik, Süpürgecilik ve Sepetçilik. Konya Kitabı XV (Kaybolmuş ve kaybolmaya Yüz Tutmuş Meslekler), (Edt. K. Çınar). Konya: Konya Ticaret Odası. 377-387.
Yeşilbaş, E. (Tarihsiz). Diyarbakır El Sanatlarından Palan ve Şapka Yapımı. Diyarbakır Geleneksel El Sanatları, C. 1, 111-124. Ankara: Diyarbakır İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü Yayını.
Yolcu, M.A. (2014). Nevşehir’de Yaşayan Geleneksel Mesleklerin Değişim ve Dönüşümü. Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 9/2 Winter 2014, p. 1719-1738.
http://aregem.kulturturizm.gov.tr/TR-12929/yasayan-insan-hazineleri-ulusal-envanteri.html (E.T. 05.11.2018)