19. Yüzyıl Ortalarında Kızılviran Köyünün Sosyo-Ekonomik Görüntüsü

19. yüzyılın ortalarında Kızılviran (günümüzde Kızılören Mahallesi), Konya Vilayeti Sille Nahiyesine bağlı bir köydür. Bu çalışma, Kızılviran köyü özelinde sondaj yöntemi uygulanarak gerçekleştirilen bir mikro tarih çalışmasıdır. Araştırma, temel olarak Türkiye Cumhuriyeti Devleti Arşivleri’nde bulunan Kızılviran köyüne ait 1844-1845 tarihli temettü’ât defteri ekseninde gerçekleştirilmiştir. Defterden elde edilen veriler tablolara aktarılarak işlenmiş, farklı kaynaklarla desteklenmiş ve Konya’nın bazı köyleriyle karşılaştırılarak değerlendirilmeye çalışılmıştır. Kızılviran köyünde; yaygın kullanılan isimler, icra edilen meslekler, yetiştirilen ürünlerin çeşitliliği, sahip oldukları hayvan çeşitleri, üretim miktarları, geçim düzeyleri, kendine yeterlikleri ve kazanç-vergi oranları ortaya konulmuştur. Burada elde edilen veriler Osmanlı sosyo-ekonomik tarihinin bir kesitini sunması açısından değerlidir. Sonuç olarak Kızılviran’da çoğu hane reisinin tarım ve hayvancılıkla geçimini sağladığı, köyde hububat olarak yalnızca arpa ve buğday üretildiği; küçükbaş hayvan özellikle keçi yetiştiriciliğinin ön planda olduğu, köylünün ortalama bir çift öküze, bir binek hayvanına sahip olduğu; hayvan, süt ve tahıl üretiminin kendi ihtiyaçlarına yetecek düzeyde olduğu ve Kızılviran’ın soso-ekonomik dinamikleri açısından tipik bir Osmanlı köyü olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Kızılviran, Osmanlı, sosyo-ekonomik, temettü'ât

Socio-Economic View of Kızılviran Village in the Mid-19. Century

In the middle of the 19th century, Kızılviran (Today's Kızılören District) was a village in the Sille District of Konya Province. This study is a micro-history study carried out by applying the drilling method in the village of Kızılviran. The research was basically carried out on the basis of the temettü'ât book dated 1844-1845 belonging to Kızılviran village, which is in the Archives of the Republic of Turkey. The data obtained from the temettü'ât book were transferred to tables, processed, supported by different sources and tried to be evaluated by comparing them with some villages of Konya. In the village of Kızılviran; Commonly used names, occupations, the diversity of the products grown, the types of animals they have, the amount of production, their subsistence level, self-sufficiency and earnings-tax ratios are revealed. The data obtained here is valuable in terms of presenting a cross-section of Ottoman socio-economic history. It has been determined that animal, milk and grain production is sufficient for its own needs and Kızılviran is a typical Ottoman village in terms of socio-economic dynamics.

Keywords:

Kızılviran, Ottoman, socio-economic, temettü'at,

PDF

___

Türkiye Cumhuriyeti Devlet Arşivleri Başkanlığı Osmanlı Arşivi (BOA), Maliye Nezareti Varidat Kalemi Temettü’ât Defterleri (ML.VRD.TMT.d.); 10391.
Türkiye Cumhuriyeti Devlet Arşivleri Başkanlığı Cumhuriyet Arşivi (BCA), 30-18-1-2, 165/29/16.
Adıyeke, Nuri. (2000). Temettuat sayımları ve bu sayımları düzenleyen nizamname örnekleri, Ankara Üniversitesi Osmanlı Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi, S. 11, 769-825.
Bahar, Hasan-Koçak, Özdemir. (2004). Eskiçağ Konya araştırmaları 2 (Neolitik çağdan Roma dönemi sonuna kadar), Kömen Yayınları, Konya.
Barış Sarıköse. (2008). Osmanlı döneminde Sille, Selçuk Üniversitesi Basılmamış Doktora Tezi, Konya.
Barkan, Ö. Lütfi. (953 ). Tarihi demografi araştırmaları ve Osmanlı tarihi”, Türkiyat Mecmuası, C. 10, S.1, 1-26.
Becermen, Cengiz. (2008). Klasik dönem Osmanlı vergi sistemi ve vergi türleri, Vergi Müfettişleri Derneği Yay., Ankara.
Emecen, Feridun. (1988). Ağnam resmi, DİA, C.1, İstanbul. 478-479.
Erkal, Mehmet. (2007 ). Öşür, DİA, C. 34, İstanbul. 97-100.
Güran, Tevfik. (2019). Osmanlı tarım ekonomisi, 1840-1910”, 19. Yüzyılda Osmanlı Ekonomisi Üzerine Araştırmalar, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul. 69-153.
Güran, Tevfik. (2000). 19. yüzyıl Temettüat tahrirleri, Osmanlı Devleti’nde Bilgi ve İstatistik, T.C. Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü Yay., Ankara, 75-94.
Kabakçı, Burcu B. (2013). XIX. yüzyıl ortalarında Kırklareli (Kırkkilise)’de sosyal ve ekonomik hayat, İstanbul üniversitesi Basılmamış Yüksek Lisans tezi, İstanbul.
Karpuz, Haşim-Bozkurt, Tolga-Mimiroğlu, İ. Mete (2008). Konya-Kızılören’deki tarihi yapılar üzerine bir araştırma”, Prof. Dr. Abdüsselam Uluçam Armağanı, Van Çevre ve Kültür Derneği Yayını, Ankara, 157-176.
Kütükoğlu, Mübahat S. (1995). Osmanlı sosyal ve iktisadi tarihi kaynaklarından temettü defterleri, Belleten, C. LIX, S. 225, 395-412.
Kütükoğlu, Mübahat S. (2003). 1830 nüfus sayımına göre Menteşe sancağında hane nüfusu”, Osmanlı Araştırmaları, C. 23, İstanbul, 75-92.
Muşmal, Hüseyin. (2008). XIX. yüzyılın ortalarında Çumra’nın sosyo-ekonomik görüntüsü (10353 numaralı temettuat defterine göre)”, Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, S. 24, Konya, 253-276.
Öz, Mehmet. (2000). Tahrir defterlerindeki sayısal veriler, Osmanlı Devleti’nde Bilgi ve İstatistik, T.C. Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü Yayını, Ankara.
Sarıköse, Barış. (2008). Osmanlı döneminde Sille, Selçuk Üniversitesi Basılmamış Doktora Tezi, Konya.
Üçüncü, Berna K. (2021). XIX. yüzyılın ortalarında Konya’nın Ilgın kazasına bağlı Çiğil-i Ulvî (Yukarı Çiğil) karyesinin demografik ve sosyo-ekonomik durumu”, Tarih ve Toplum Yazıları-Prof. Dr. Mehmet Kararagöz Armağan Kitabı, Sonçağ Yay., Ankara, 527-550.
Üçüncü, Berna K.-Elemana, Nagehan. (2021). 19. yüzyılın ortalarında Konya eyaleti Ilgın kazası Çiğil-i Süfla (Aşağı Çiğil) karyesi’nin sosyo-ekonomik durumu (100093 numaralı temettü’at defterine göre), Journal of Universal History Studies, C. 4, S. 2, 141-158.
Ünal, Taşkın (2005), Osmanlı Devleti’nde kullanılan ölçü ve tartı birimleri, Fırat Üniversitesi Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Elazığ. Ürekli, Bayram – Özdoğan A. Necati. (2019, Aralık). Temettuat defterine göre İnlüce köyünün sosyal ve ekonomik görüntüsü (1844-1845)”, SUTAD, S. 47, 197-215.