Reklam, Kültür ve İletişim

Reklam, kapitalizme hizmet eden en önemli sektörlerden biridir. Tüketicinin ilk etapta bilinçli ya da bilinçsiz kullandığı bir araç olarak reklam, teknolojinin getirdiği imtiyazla ekonominin yönünü tespit eder. İnsanlığın, etkisinden kurtulamadığı reklam sektörü iletişimin de bir aracıdır. Tüketiciyi ihtiyacı olsun olmasın her şartta satın almaya ikna edici gerekçe ve durumları yaratma beceri ve toplamı olarak özetlenebilen reklam olgusu, günün her saniyesinde beş duyumuzla maruz kaldığımız, psikolojik olarak etkilenmenin kaçınılmaz olduğu, yüzyılın en çok gelir sağlayan para kaynaklarından biri olarak değerlendirilmektedir (Taşkıran, Bolat 2013). Bu kadar önemli bir sektör, kendi alanı içindeki kuram ve ilkeler kadar ürünün sunulduğu hedef kitlenin de kültürünü ve sosyal yaşantısını iyi bilmek ve irdelemek zorundadır. Bütün ülkelere ürün satan bir markanın her ülkeye göre hazırladığı reklam birbirinden farklıdır ve hedef kitlesinin kültürünü taşır. Reklam, aynı zamanda bir iletişim aracıdır. Duygu ve düşüncelerin tezahürünü taşır. Duygu ve düşüncelerin nesiller arasındaki farkı da önemlidir. Nesillerin kültürel değerleri dikkate alınarak hazırlanan reklamların hedef kitlelerinin ürüne yaklaşımı o reklamın başarısını gösterir. Bütün bunlar bilinirken arka planda bilinmeyen daha farklı değerler de vardır. Bir banka reklamında ürün, genç bir kızla bir delikanlı arasındaki sevgili ilişkisi içerisinde transaksiyonel analiz kuramı ile işlenerek dikkat çekecek bir şekilde sunulmuş ve böylelikle toplumun değer yargıları kullanılmıştır. Bu çalışmada Erich Berne’nin transaksiyonel analiz kuramı kullanılarak bir banka reklam filminin yorumlaması yapılmış ve kültürel değerlerin reklam sektörüne etkisi tespit edilmeye çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Reklam, Kültür, Eğitim, İletişim

Advertising, Culture and Communication

Advertising is one of the most important sector serving capitalism. Advertising as a tool, which is used by the consumer, consciously or unconsciously in the first place determines the direction of the economy with the privilege brought by technology. The advertising sector, which humanity cannot get rid of its influence, is also a means of communication.The advertising phenomenon, which can be summarized as the sum of the skills and ordinances to create convincing reasons and situations to buy in every condition whether the consumer needs it or not, is considered to be one of the most income-generating sources of money in this century that we are exposed to by our five senses every second of the day, and where psychologically influenced is inevitable. Such an important sector has to know and examine the culture and social life of its target audience to which the product will be presented as well as the theories and principles within its field. The advertising prepared by a brand that sells products to all countries is different from each other according to each country and carries the culture of its target audience. Advertising is also a means of communication. It conveys the manifestation of emotions and thoughts. The difference between emotions and thoughts across generations is also important. The approach of the target audience to the product shows the success of that advertising which is prepared by considering the cultural values of the generations. While all this is known, there are also different values that are unknown in the background. In a bank advertisement, the product is presented in a remarkable way by using the theory of transactional analysis within the beloved relationship between a young girl and a young man, and thus the value judgments of the society are used. In this study, a bank advertising film is interpreted by using transactional analysis theory of Eric Berne and it is attempted to determine the effect of cultural values on the advertising sector.

Keywords:

Advertising, Culture,

PDF

___

Akkoyun, F. (2016). “Saygı Kavramına Transaksiyonel Analiz (TA) Açısından Bakış”, Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 1(4), 16-22. Akkoyun, F. (1995). “Transaksiyonel Analiz ve Yetişkin Olmak”, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 28(1), 2-11. Aktuğlu, I., & Eğinli, A. (2010). “Küresel Reklâm Stratejilerinin Belirlenmesinde Kültürel Farklılıkların Önemi”, Selçuk Üniversitesi İletişim Fakültesi Akademik Dergisi, 6(3), 167-183. Altay, A. A. (2000). “Reklam Çevirisi”, Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 17(1), 33-41. Aslan, A., Ünlü, D. G. (2016) “Instagram Fenomenleri ve Reklam İlişkisi: Instagram Fenomenlerinin Gözünden Bir Değerlendirme”, Maltepe Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 3(2), 41-65. Arslan, E. (2014). “Türkiye’de Reklam Sloganlarının Gündelik Dil Pratikleri Üzerindeki Etkisinin Değerlendirilmesi: Ege Üniversitesi Öğrencilerine Yönelik Bir Araştırma”, Marmara İletişim Dergisi, (21), 57-72. Aslan, V. (2012). “Reklam İletilerinde Tüketici Davranışlarını Belirleyen Psikolojik Etmenler: Üniversitelerin Gazete Reklamları Uygulama Örneği”, The Turkish Online Journal of Design Art and Communication, 3(3), 9-17. Babaoğul, M., & Buğday, E. B. (2012). “Gösteriş Tüketimine Karşı Gönüllü Sadelik”, Tüketici Yazıları (III), 76-87. Bakan, İ., & Kefe, İ. (2012). “Kurumsal Açıdan Algı ve Algı Yönetimi”, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2(1), 19-34. Bakir, U. & Çelik, M. (2013). “Tüketim Toplumuna Eleştirel Bir Yaklaşım: Kültür Bozumu ve Yıkıcı Reklamlar”, Selçuk Üniversitesi İletişim Fakültesi Akademik Dergisi, 7(4), 46-63. Batı, U. (2006). “Reklam Dilinin Biçimbilimsel Nitelikleri Üzerine Bir İçerik Analizi”, Galatasaray Üniversitesi İletişim Dergisi, (4), 149-166. Bayçu, S. U. & Uluyağcı, C. (2005). “Görsel Ve Sözel Göstergeler Açısından Bir Reklam Çözümlemesi: Beymen Örneği”, Gazi Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, (21), 77-99. Becan, C. (2012). “Yeni (Duyuşsal) Reklam İletileri Bağlamında "Göstergeleri" Okumak: Göstergebilimsel Yöntemden Yararlanarak Bir Reklam İletisi Çözümlemesi”, Yalova Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2(4), 36-52. Benjamin, L. T., & Baker, D. B. (2004). Industrial-organizational psychology: The new psychology and the business of advertising. From séance to science: A history of the profession of psychology in America, 118-121. Bourse, H. Y. (2012). “Reklam ve İdeoloji: Subliminal Reklam ve Örnek İncelemeler”, Galatasaray Üniversitesi İletişim Fakültesi, Vize Ödevi, 1-20. Bölükoğlu, H. İ. (2003). “Görsel Kirlilik ve Sanat Eğitimi”, Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, (8), 101-112. Çetin, B. N. (2014). “Yeniden Anlamlandırma Aracı Olarak Reklam”, Electronic Turkish Studies, 9(5), 559-573. Çınar, B., & Karahan, L. (2009). “Reklam Dilinde Kullanılan Edebî Sanatlar”, Electronic Turkish Studies, 4(8), 891-916. Demir, N. K. (2005). “Kimliklere Ayna Tutan Reklam Fotoğrafları”, Manas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (14), 237-251. Demir, Z. (2016). “Tüketici Davranışlarında Algı Yönetiminin Rolü: Ünlü Algısının Kadın Tüketici Davranışlarına Etkisi Üzerine Bir Araştırma”, Yüksek Lisans Tezi, Kadir Has Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul. Elden, M. (2003). “Hedef Kitle Davranışlarını Etkileyen Psikolojik Bir Faktör Olarak Öğrenme: Öğrenme ve Reklam Ilişkisi”, Gazi Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 18(1), 1-29. Fennis, B. M., & Stroebe, W. (2015). The psychology of advertising. Psychology Press. Friestad, M., & Wright, P. (1995). Persuasion knowledge: Lay people's and researchers' beliefs about the psychology of advertising. Journal of consumer research, 22(1), 62-74. Goodwin, C. J. (1999). Applying the new psychology: Applying psychology to business. A History of Modern Psychology, 242. Goodwin, C. J. (1999). The origins of behaviorism: A new life in advertising. A History of Modern Psychology, 315-317. Göksu, O. (2016). “Algı Yönetimi ve Reklam: Reklamı Anlamlandırmak”, Derin Yayınları: İstanbul. Görmez, E. (2015). “Etkili Medya Okuryazarlığı Eğitimi ve Uygulamalarından Örnekler”, Bitlis Eren Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4(1), 93-111. Gültekin, F., & Acar, N. V. (2004). Transaksiyonel analizin Türk kültürüne uygulanabilirliği: Kültür açısından eleştirel bakış. Eğitim ve Bilim, 29(133). Güz, N. & Küçükerdoğan, R. (2005). “Göstergeküreler, Reklam ve" Öteki" Kavramı”, Journal of istanbul Kültür University, 1, 65-73. Haşıloğlu, M. F, (2008). “Basın Reklamlarında Göstergelerin Kullanımı”, Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum. İnce, I. (1993). “Reklam Diline Dilbilimsel Bir Bakış”, Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 10(1), 231-245. Kalan, Ö. G. (2010). “Reklamda Çocuğun Toplumsal Cinsiyet Teorisi Bağlamında Konumlandırılışı:'Kinder' Reklam Filmleri Üzerine Bir İnceleme”, İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi| Istanbul University Faculty of Communication Journal, 1(38), 75-89. Karatepe, S. (2008). “İtibar Yönetimi: Halkla İlişkilerde Güven Yaratma”, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 7(23), 77-97. Kırtay, O. (2012). “Reklam İletilerinde Mizah Kullanımı: Öğeler, Teknikler ve Uygulama Örnekleri”, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Kültür Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul. Lembet, Z. (2012) “Kültür, Dil, Tüketim ve Reklam İlişkisi”, Tüketici Yazıları III TÜPADEM, TÜKÇEV, 44-65. Maden, S. (2012). “Ekran Okuma Türleri ve Türkçe Öğretmeni Adaylarının Ekran Okumaya Yönelik Görüşleri”, Dil ve Edebiyat Eğitimi Dergisi, 1(3), 1. Mengü, M. M. (2006). “Reklam Sloganları ve Tüketici Zihni”, İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, (25), 109-121. Mert, E. L. (2014). “Türkçenin Eğitimi ve Öğretiminde Dört Temel Dil Becerisinin Geliştirilmesi Sürecinde Kullanılabilecek Etkinlik Örnekleri”, Ana Dili Eğitimi Dergisi, 2(1), 23-48. Okan, Z. A. (1998). “Dil ve Cinsiyet: Reklam Dili Çözümlemesi”, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(5), 187-198. Oregan, D. (2019). How to Use Psychology in Advertising to Make People Buy, https://coschedule.com/blog/author/denille-oregan/ Özarslan, E. (2013). “Basın Dili Üzerine Bazı Dikkatler”, İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, (37), 251-267. Özerk, H., Ada, S. & Özerk, H. (2018) “Öğretmenlerin ve Okul Yöneticilerinin Birbirlerinde Algıladıkları ve Bekledikleri Ego Durumlarının İlişkisi”, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi 17(66), 779-800. Özkan, H. H. (2006). “Popüler Kültür ve Eğitim”, Kastamonu Eğitim Dergisi, 14(1), 29-38 Snyder, M., & DeBono, K. G. (1985). Appeals to image and claims about quality: Understanding the psychology of advertising. Journal of personality and Social Psychology, 49(3), 586. Soysal, Y. (2019). “Fen Öğretiminde Öğretmenin Söylemsel Hamlelerinin Öğrenenlerin Akıl Yürütme Kalitelerine Etkisi: Söylem Analizi Yaklaşımı”, Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi, 7(3), 994-1032. Şen, M. (2008). “Modern Zamanların Reklam Dilselliğinde Küresel ve Yerel Özellikler: Eleştirel Dilbilimsel Bir Bakış”, Journal of International Social Research, 1(4), 523-542. Taşkıran, N. O., & Bolat, N. (2013). “Reklam ve Algı İlişkisi: Reklam Metinlerinin Alımlanmasında Duyu Organlarının İşlevleri Hakkında Bir İnceleme”, Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(1), 49-70. Tokgöz, O. (1979). “Televizyon Reklamları ve Çocuklar”, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 34(1), 93-110. Turgut, E., Akyol, A., Giray. S (2O16) “Sosyal Medya Reklamlarında Tüketici Algılamaları ile Satın Alma Niyeti ve Ağızdan Ağıza İletişim Arasındaki İlişki”, Journal of Life Economics, 3(2), 55-74. Türk, M. S. (2012). “İletişimde Algı Yönetiminin Önemi”, Gazi Üniversitesi İletişim Fakültesi, 1-9. Uğur, İ., & Apaydın, Ş. (2014). “Artırılmış Gerçeklik Uygulamalarının Reklam Beğeni Düzeyindeki Rolü”, Humanities Sciences, 9(4), 145-156. Uluslararası 29 EKİM BİLİMSEL ARAŞTIRMALAR SEMPOZYUMU Özet Metin Kitapçığı, 26-29 Ekim 2019, İZMİR Yavuz, Ş. (2006). “Reklam ve Popüler Kültür”, İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, (27), 149-161. Yavuzer, H., & Şirin, M. R. Bildiriler Kitabı. Yılmaz, E. (2004). “Medyatik Dil Alanları: Reklamcılık Dili Üzerine Metin Dil Bilimsel Bir İnceleme”, Türk Dili, 634, 383-400. Yurdakul, N. B., (2003). “İşletme Yönetiminde İki Stratejik Görev: İmaj -Marka Yönetimi Ve Müşteri İlişkileri Yönetimi”, Manas Üniversitesi Sosyal Bilimleri Dergisi, 8(1), 205-211. https://www.atasozlerianlamlari.com/Harf/A-01/Atasozu/alet-isler-el-ovunur/