Milli Eğitim Bakanlığı Ortaöğretim Kurumlarına Okul Yöneticisi Seçme ve Görevlendirme Model Önerisi

Araştırma, 5 Şubat 2021 tarihinde resmî gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren Millî Eğitim Bakanlığına bağlı eğitim kurumlarına yönetici seçme ve görevlendirme yönetmeliğini tartışmaya açmayı amaçlamıştır. Araştırma ile Millî Eğitim Bakanlığına bağlı ortaöğretim kurumlarına (ortaokul, lise) yönetici seçme ve görevlendirme yöntemiyle ilgili mevcut durum tespit edilip, veriler doğrultusunda bir model önerisi sunulmuştur. Nicel araştırma yöntemlerinden betimsel tarama ve anket uygulaması modelinde tasarlanan araştırmada, random usulüyle seçilen 351 katılımcı araştırma örneklemine alınmıştır. Araştırmanın verileri İstanbul ili Bahçelievler, Esenler, Güngören ve Şişli’de bulunan ortaöğretim kurumları eğitim yöneticisi, okul yöneticisi ve öğretmenlerden elde edilmiştir. Çalışmada katılımcıların cinsiyetlerinin yöneticilik yapma tutumu ve yönetici becerileri ve yetkinlik düzeyleri üzerinde etkili olduğu tespit edilmiştir. Kadın katılımcıların yönetici olmak için bireylerin daha üst düzey beceri ve yetkilere sahip olması gerektiğini düşünmektedir. Mesleki kıdem düzeylerine göre yöneticilik yapma tutumu, yönetici atama kriteri, yönetici becerileri ve yetkinlik düzeylerinin farklılık gösterdiği saptanmıştır. Araştırma mesleki kıdemin artmasının yöneticilik yapma isteğini azalttığını ortaya koymuştur. Çalışma katılımcıların yöneticilik yapma tutumları arttığında, yönetici beceri ve yeterlilik kriterlerinin de artış göstereceğini ortaya koymuştur. Araştırma ile yönetici adaylarının iletişim becerilerinin ölçüleceği mülakat sınavlarının gerekli olduğu ve niteliğinin arttırılması gerektiği sonucuna varılmıştır. Çalışma sonuçlarından hareketle politika belirleyiciler için uygulamaya dönük bir model önerisi sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler:

Okul Müdürü Seçme, Okul Müdür Yardımcısı Seçme, Okul Yöneticisi Seçme Sınavı

Principal and Vice Principal Selection Model Based on the Opinions of Principals and Teachers: Problems and Solution

The research aims to discuss the regulation of selecting and assigning managers/ principals to educational institutions affiliated to the Ministry of National Education, which was published in the Official Paper on February 5th 2021. With the research, the current situation regarding the method of selecting and assigning managers/principals to secondary education institutions (secondary school, high school) affiliated to the Ministry of National Education will be determined and a model proposal will be presented in accordance with the data. In the study, which was designed in the descriptive survey and survey model, which is one of the quantitative research methods, 351 participants selected by random method were included in the research sample. The data of the research were obtained from the education managers, school principals and teachers of secondary education institutions in Bahcelievler, Esenler, Gungoren and Sisli in Istanbul. In the study, it was determined that the gender of the participants had an effect on the attitude of being a manager/principal and on managerial abilities and competence levels. Female participants think that individuals should have higher level skills and to be principals. It has been determined that the attitude of being a manager, the criteria for assigning a manager, managerial abilities and competence levels differ according to professional seniority levels. The research revealed that the increase in professional seniority reduces the enthusiasm to be a manager. The study revealed that when participants' attitudes towards being a manager/principal increase, their managerial abilities and competence criteria will also increase. With the research, it was concluded that the interview exams that will measure the communication skills of the manager candidates are necessary and the quality should be increased. Based on the results of the study, an application-oriented model proposal was presented for policy makers.

Keywords:

School Principal Selection, School Vice Principal Selection, School Pricipal Selection Exam,

PDF

___

Aktepe, V. (2015). Okul yöneticisi seçme ve yetiştirme uygulamalarına yönelik öğretmen ve yönetici görüşleri. Turkish Studies. https://doi.org/10.7827/TurkishStudies.6207
Arabacı, İ. B., Şanlı, Ö., & Altun, M. (2015). Okul yöneticilerinin yetiştirilme ve atama yöntemlerine ilişkin sendika temsilcilerinin,maarif müfettişlerinin ve okul yöneticilerinin görüşlerinin değerlendirilmesi. M.K.U Journal of Graduate School of Social Sciences, 12(31), 166-186.
Ata, E. (2015). Okul yöneticilerinin öz yeterlik inançları ile etkili okul liderliği arasındaki ilişki. YÖK: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp adresinden alındı
Avrupa Komisyonu, E. (2013). Avrupa’da öğretmenler ve okul liderlerine ilişkin temel veriler. Publications Office of the European Union. https://doi.org/10.2797/55797
Baltacı, A., & Coşkun, M. K. (2019). 2023 Eğitim vizyon belgesine ilişkin öğretmen algısı. HAYEF: Journal of Education, 16(2), 130-155. https://doi.org/ 10.5152/ hayef.2019.19013
Berk, Ş., Topcan, T., & Özdemir, S. (2015). Evaluation of selection criteria of schools principal in Turkey: a qualitative study in order to define appropriateness of selection criteria of school principal from the point of view of participants. TOJET: The Turkish Online Journal of Educational Technology, 176-184.
Brandon, P. (2016). Principal selection: A national study of selection criteria and procedures. AASA Journal of Scholarship and Practice, 13(3), 6-22.
Bursalıoğlu, Z. (2019). Okul yönetiminde yeni yapı ve davranış (20. bs.). Ankara: Pegem Akademi yayınları.
Büyüköztürk, Ş. (2020). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabi: istatistik, araştırma deseni, SPSS uygulamaları ve yorum( 28. Bs.). Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
Creswell, J. W. (2016). Araştırma deseni;nitel;nicel ve karma yöntem yaklaşımları. Eğiten kitap yayınları.
Demirer, M., & Dak, G. (2019). Üst düzey yöneticiler, okul yöneticileri ve öğretmenlerin Erasmus+ projelerine. Journal of Social Sciences, 5, 255-233. https://doi.org/10.21733/ibad.627950
Derinbay, G. D., & Yavuz, M. (2016). Okul müdürlerinin seçimi ve yetiştirilmesine yönelik bir model önerisi. Pamukkale University Journal of Education, 40(40), 220-233. https://doi.org/10.9779/PUJE748
Fowler, F. J. (2009). Survey research methods ( 5th ed). SAGE.
Işık, H. (2003). Okul müdürlerinin yetiştirilmesinde yeni bir model önerisi. Hacettepe University Journal of Education, 24, 206-211.
Kagan, S. L., & Cohen, N. E. (2017). Reinventing Early Care and Education: A Vision for a Quality System. Texas Publons.
Karasar, N. (2020). Bilimsel araştırma yöntemi: kavramlar, ilkeler, teknikler (23. bs.). Nobel Akedemik Yayıncılık.
Kepes, G. (2018). Education of vision. SAGE.
Kocabaş, İ., & Karaköse, T. (2005). Okul müdürlerinin tutum ve davranışlarının öğretmenlerin motivasyonuna etkisi (Özel ve devlet okulu örneği). The Journal of Turkish Educational Sciences, 3(1), 79-93.
Konan, N., Bozanoğlu, B., & Çetin, R. B. (2017). Okul müdürü görevlendirmeye ilişkin müdür görüşleri. Turkish Online Journal of Qualitative Inquiry, 8(3), 323-349. https://doi.org/10.17569/tojqi.331788
Kwan, P. (2010). Assessing candidates for the post of principal of a school. Procedia Social and Behavioral, 9(2010), 1855-1859. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2010.12.413
MEB. (1998, 23 Eylül). Eğitim kurumları yöneticilerinin atama ve yer değişiklklerine ilişkin yönetmelik. (23472). Resmi Gazete. https://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/23472.pdf adresinden alındı
MEB. (2014, 10 Aralık). 19. MEB Şura kararları. https://ttkb.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2019_12/10095332_19_sura.pdf adresinden alındı
MEB. (2014, 10 Haziran). Eğitim kurumları görevlendirilmesine ilişkin yönetmelik. (29026). Resmi Gazete. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/ 2014/06/20140610-7.htm adresinden alındı
MEB. (2015, 06 Ekim). Eğitim kurumları yöneticilerinin görevlendirilmelerine dair yönetmelik. (29494). Resmi Gazete. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2015/10/20151006-2.htm adresinden alındı
MEB. (2016, 01 Eylül). Özel program ve proje uygulayan eğitim kurumları yönetmeliği. (29818). Resmi Gazete. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2016/09/20160901-32.htm adresinden alındı
MEB. (2021, 05 Şubat). Bağlı eğitim kurumlarına yönetici seçme ve görevlendirme yönetmeliği. (31386). Resmi Gazete. https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=38297&Mevzuat Tur=7 & Mevzuat Tertip=5 adresinden alındı
Memduhoğlu, H. B. (2007). Türk eğitim sisteminde okulların yönetimi ve okul yöneticilerinin yetiştirilmesi sorunsalı. Journal of Education and Social Sciences, 176, 86-97.
Okçu, V. (2011). Türkiye’de okul yöneticilerinin yetiştirilmesi ve atanmasına ilişkin mevcut durum, beklentiler ve öneriler. Electronic Journal of Social Sciences, 10(37), 244-266.
Onural, H. (2005). Üst düzey yöneticilerin eğitim yönetimi alanındaki yeterlik sorunu ve nedenleri. Journal of Education Management In Theory And Practice, 11(41), 69-85.
Özdemir, S. (2014). Türk eğitim sistemi ve okul yönetimi. Pegem Akademi Yayınları.
Özmen, F. (2002) Etkili okul yöneticiliği: Amerika Birleşik Devletleri ve Avrupa Birliği devletlerindeki uygulamalarından örnekler. 21.Yüzyıl Eğitim Yöneticilerinin Yetiştirilmesi Sempozyumu. Ankara
Palmer, B., & Mullooly, J. (2015). Principal Selection and School District Hiring Cultures: Fair or Foul? Journal of Education & Social Policy, 2(2), 26-37.
Şişman, M. (2019). Türk eğitim sistemi ve okul yönetimi (11 bs.). Pegem Akademi Yayınları.
Victoria State, G. (2018). Principal selection guide. https://www.education.vic.gov.au adresinden alındı