REKLAM VAADLERİNİN “RASYONALİZM”DEN “OPTİMİZM”E GEÇİŞİNDE MUTLULUK OLGUSUNUN ROLÜ: MUTLULUK ÇEKİCİLİKLİ REKLAMLARDAN ELDE EDİLEN DOYUMLARA YÖNELİK BİR ARAŞTIRMA
Bu çalışma, tüketicilerin mutluluk çekicilikli reklamlara yönelik doyumlarını tespit etmeyi ve mutluluk çekicilikli reklamların tüketicilerde bırakmış olduğu etkileri ortaya koymayı amaçlamaktadır. Bu amaçla İstanbul ili örneğinde, basit tesadüfi örneklem yöntemiyle, 298 kişiye internet üzerinden anket tekniği uygulanmıştır. Bu ankette sorular reklama ve mutluluk çekicilikli reklama yönelik tutumları belirten ifadeler ile reklam izleme sıklığı, takip edilen reklam mecraları, mutluluk kattığı düşünülen ürün türleri, mutluluğu çağrıştıran temalar/öğeler (görsel-işitsel), demografik faktörler gibi sıklık belirten sorular olmak üzere iki ana parçada toplanmış ve bu sorular üzerinden analiz edilmiştir. Elde edilen verilere göre, tüketicilerin mutluluk çekicilikli reklamlardan elde ettikleri doyum faktörlerinin başında rahatlama/inandırıcılık faktörünün geldiği, bunu sırasıyla bilgilendirme, yol gösterme/kişisel fayda ve deneme/harekete geçirme faktörünün takip ettiği ortaya çıkmıştır. Araştırmaya katılanların reklama yönelik tutumları ile mutluluk çekicilikli reklamlardan elde ettikleri doyum arasında pozitif yönlü bir ilişki olduğu doğrulanmıştır.
Anahtar Kelimeler:
Ad Appeal, Happiness, Gratifications, Rationalism, Optimism
___
- Altunışık, R., Coşkun, R., Bayraktaroğlu, S. ve Yıldırım, E., (2007). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri. Sakarya: Sakarya Yayıncılık.
- Aristotales, (1998). Nikomakhos’a Etik. Saffet Babür (Çev.), Ankara: Ayraç Yayınevi.
- Arnold, J.M. and Reynolds, K.E., (2003). Hedonic Shopping Motivations. Journal of Retailing: Number:79, pp:77–95.
- Aytekin, P. ve Ay, C., (2015). Hedonik Tüketim ve Anlık Satın Alma İlişkisi. Niğde Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi: Volume:8, Number:1, ss:141–156.
- Baysal, S. ve Aka, İ.Ç., (2013). Bir Pazarlama Stratejisi Olarak Mutluluk Temasının Markalar Tarafından Kullanılması: Mutluluk Temelli Pazarlama Üzerine Bir Araştırma. Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi: Cilt:5, Sayı:1, ss:84–93.
- Benazus, H., (2004). İnsanın Bitmek Bilmeyen Arayışı: Mutluluk. İstanbul: Toplumsal Dönüşüm Yayınları.
- Büyükdüvenci, S., (1993). Aristoteles’te Mutluluk Kavramı. Felsefe Dünyası: Sayı:9, ss:41–45.
- Büyüköztürk, Ş., (2002). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı. Ankara: Pegama Yayıncılık.
- Diener, E., (2000). Subjective Well-Being, the Science of Happiness and a Proposal for a National Index. American Psychologist: Volume:55, Number:1, pp:34–43.
- Diener, E., (1984). Subjective Well-Being. Psychological Bulletin: Volume:75, Number:3, pp:542–575.
- Gilman. R., Huebner, E.S., and Laughlin, J.E., (2000). A First Study of the Multidimensional Students' Life Satisfaction Scale with Adolescents. Social Indicators Research: Number:52, pp:135–160.
- Gün, N., (2002). Mutluluk Kitabı: Mutluluk Bir Seçimdir. 24. bs., İstanbul: Kuraldışı Yayıncılık.
- Güriş, S. ve Astar, M., (2015). Bilimsel Araştırmalarda SPSS ile İstatistik. 2. bs., İstanbul: Der Yayınları.
- Levy, S.J., (1959). Symbols for Sale. Harvard Business Review: July-August, Number:37, pp:117-119.
- Mogilner, C., Aaker, J., and Kamvar, S.D., (2012). How Happiness Affects Choice, Journal of Consumer Research: Number:39, pp:429–443.
- Myers, G.D. ans Diener, E., (1995). Who Is Happy?. Psychological Science: Volume:6 Number:1, pp:10–19.
- Odabaşı Y. ve Oyman M., (2005). Pazarlama İletişimi Yönetimi. 2.bs., İstanbul: MediaCat Kitapları.
- Odabaşı, Y., (2009). Tüketim Kültürü: Yetinen Toplumdan Tüketen Topluma. İstanbul: Sistem Yayıncılık.
- Nakip, M., (2003). Pazarlama Araştırmaları. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
- Proto, P., (1999). Mutlu Olma Sanatı. Canan Elçi (Çev.), İstanbul: Gün Yayıncılık.
- Russell, B., (1982). Mutluluk Yolu. Nurettin Özyürek (Çev.), 5.bs., İstanbul: Varlık Yayınları.
- Sharma, R., (2007). Mutluluk için tek adım. Tempo Dergisi: s. 60.
- Terzi, Ö., (2012). Reklam Kuşaklarında Mutluluk Çağı. Marketing Türkiye Dergisi: Yıl:10, Sayı:235, ss:82–92.
- Veenhoven, R., (1991). Is Happiness Relative?. Social Indicators Research: Volume:24, Number:1, pp:1–34.
- Wernick, A., (1996). Promosyon Kültürü: Reklam, İdeoloji ve
- Sembolik Anlatım, Osman Akınhay (Çev.), Ankara: Bilim ve
- Sanat Yayınları.
- Zeybek, I., (2015). Reklamlarda Mutluluğa Davet Var!. İletişim Araştırmalarında Göstergebilim: Yazınsaldan Görsele Anlam Arayışı, Ahmet Güneş (Ed.), Konya: Literatürk Yayınları, ss:71-89.
- http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_gts&arama=gts&guid=TDK.GTS.567d4ffe546b36.82250237 Erişim Tarihi: 10.12.2015.
- Başlangıç: 2009
- Yayıncı: E-Journal of New World Sciences Academy