SUB-SUBALTERN: SELF-FASHIONING OF AN AFRICAN-AMERICAN SLAVE AROUND THE WORLD (BASTIRILMIŞ KİMLİK: AFRİKA KÖKENLİ AMERİKALI BİR KÖLENİN DÜNYA SEYAHATİ)
David Dorr’un 1858’de yayımlanan seyahatnamesi Afrika kökenli Amerikalı bir köle tarafından İç Savaş öncesinde yazılan tek eserdir. Dorr, seyahatleri sırasında sahiplerine eşlik etmiş ve kendisine Amerika Birleşik Devletleri’ne dönüşlerinde özgürlüğüne kavuşma sözü verilmiştir. Bu söz yerine getirilmediğinde, Dorr Ohio’ya kaçarak, notlarını yayımlatmıştır. Dorr da, diğer Amerikalı seyyahlar gibi, İngiliz ve Fransız seyyahlar göz önünde bulundurularak, genel olarak Doğu’ya özel olarak da Osmanlı İmparatorluğu’na seyahat bağlamında, gecikmiş (belated) olarak nitelendirilebilir. Dorr’un seyahatinin müstesna koşullarının yanısıra, yurt dışında karşılaştığı bastırılmış kimlik taşıyan azınlıkları temsili –kendisi de bastırılmış bir kimlik taşırken- bu çalışmanın odak noktasıdır. Diğer bastırılmış kimlikler arasında –sınıfsal, ulusal ve ırksal ayırımlar yazar tarafından da gözetilmeden- Doğulu, kadın ve hayvan yer almaktadır. Kendini bir vatansever olarak tanımlayan Dorr, İngiliz siyasi tahayyülünden miras kalan emperyalist duyarlılığı aksederken, sömürge geçmişinin farkında olarak Amerika’yı da İngiltere’ye karşı konumlandırmaktadır. Dorr’un anlatısındaki bastırılmış kimlik temsilleri birçok imlecini kapsıyor. Ataerki, kölelik kurumunun yasallığı ve yaygın kabulü, türcülüğün normalleştirilmesi, ırkçılık ve cinsiyetçilik ve aynı zamanda Amerikan siyasi ve kültürel istisnacılığı anlatıya içkindir. Temsildeki ikirciklik –hayranlık ve kibir- Doğulu betimlemelerinde çağdaşı 19. yüzyıl Amerikan seyahatnamelerinde de görülür. Bu çalışmanın temelinde, Afrika kökenli Amerikalı bir kölenin hayatının elzem bir geçiş döneminde –kölelikten esarete- kendi kimliğini biçimlendirişi; gönüllü bir şekilde Anglo-Amerikan kimliğini benimsemesi (yasal olarak sahip olmadığı bir hak olmasına rağmen) ve bu kimliği temsilinde başka bastırılmış kimlikleri betimleyerek kendi kimliğini ikrar etmekten ısrarla kaçınması yatmaktadır.Anahtar Sözcükler: Sehayatname, Kölelik, Şarkiyatçılık, Bastırılmış Kimlik.
___
- Dorr, D. F. (1858). A Colored Man Around the World by a Quadroon. Ohio.
- Klinger, B. (1997). The Road to Dystopia: Landscaping the Nation in Easy Rider. Steven Cohan and Ina Rae Hark (Eds.). The Road Movie Book. New York: Routledge.
- Sugimori, M. (2011). Narrative Order, Racial Hierarchy, and “White” Discourse in James Weldon Johnson’s The Autobiography of an Ex-Colored Man and Along This Way. MELUS, 36 (3).
- Olney, J. (1984). “I Was Born”: Slave Narratives, Their Status as Autobiography and as Literature, Callaloo, 20, 46-73.
- Thompson, C. (2011). Travel Writing. New York: Routledge.