Dirse Han Oğlu Boğaç Han Destansı Hikayesinin Transaksiyonel Analizi
Araştırma, Dede Korkut kitabında yer alan Dirse Han Oğlu Boğaç Han destansı hikâyesindeki ilişkilere ve iletişim ortamına odaklanmaktadır. Araştırmanın amacı; hikayedeki ilişki ve iletişimlerin Transaksiyonel Analiz kavramlarına dayalı yöntemle ele alarak analiz etmektir. Analizler sonucunda; hikâyenin transaksiyonel analiz açısından yetişkin ego durumunun iletişim durumlarında hakim orana sahip olduğu belirlenmiştir. Ana-baba ego durumundan gerek duyuldukça yararlanıldığı, çocuk ego durumuna ise daha az başvurulduğu görülmektedir. İletişim analizinde hikâyede, örtük transaksiyonlardan daha çok tamamlayıcı transaksiyonların yaygın olduğu bulgusuna ulaşılmıştır. Eşler arası ilişkiler ve kadınların kaynak olduğu iletişim durumları, transaksiyonel analiz açısından sağlıklı ilişkiler barındırdığı belirlenmiştir. Çapraz transaksiyonlara ise beyler arası ilişkilerde rastlanılmaktadır. Bu iletişim durumu, beyler arasındaki statü farklılıklarına bağlı güç mücadelesinin eşlik etmesiyle açıklanabilir. Elde edilen bulgular sonucunda; hikayedeki Türk kültür yapısının, sağlıklı iletişim iklimi barındırdığını ortaya koymaktadır. Dede Korkut Kitabı’nın farklı sosyal bilim dallarının yöntem ve teknikleriyle incelenerek, muhtevasındaki farklı zenginliklerin açığa çıkarılabileceği hipotezini güçlendirmiştir.
Anahtar Kelimeler:
Dede Korkut Kitabı, İletişim, Transaksiyonel Analiz
Transactional Analysis in Epic Story of Boğaç Han The Son of Dirse Han
This research focuses on the communication environment and relationships in the epic story of Dirse Han’s son Boğaç Han, which is in the book of Dede Korkut. Relations and communications in the story are being analyzed with the method based on the concepts of transactional analysis. As a result of analyses, in the analysis of the story in terms of transactional analysis it was found out that adult ego state had dominant rate in communication. It is seen that parental ego state is utilized when necessary, but child ego state is used less. In the relations that takes place in the story, the reality of adult ego state’s being prefered make us think that proceeding the communication by avoiding conflict is given importance. The relations between couples and the situations in which the women are the source, are found suitable for the criteria of healthy communication in terms of transactional analysis. Cross transactions are seen in the relations among men. This can be explained as struggle for power accompanying the states of communication. In these relations, it could be considered that the reason of cross transaction stems from status difference in addition to struggle for power. The findings obtained reveal that Turkish culture structure bears healthy communication atmosphere instead of the allegations of its bearing communication conflict. The examination of the book Dede Korkut with the methods and techniques of different social science fields strengthens the hypothesis revealing the richness in the Turkish culture structure could be exposed.
Keywords:
Book of Dede Korkut, Communication, Transactional Analysis,
___
- Akbaba, S. (1999). Aldatmalarda Kullanılan Mesajlar (Bir Erzurum masalının transaksiyonel analizi), Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 12, 87-96. Akkoyun, F. (2001). Transaksiyonal analiz, Nobel Yayınları, Ankara.Altıntaş , E. (2005). Psikolojik Danışma Kuramları, Aktüel Yayıncılık, İstanbul.Berne, E. (1961). Transactional Analysis in Psychotherapy, Grove Press, Inc., New York.Berne, E. (1964). Games People Play, Grove Press, Inc., New York.Berne, E. (1988). What Do You Say After You Say Hello?, Corgi Boks, California. Berne, E. (2001). Hayat Denen Oyun, Kariyer Yayınları İstanbul.Corey, G. (1996). Theroy and Practice of Counseling and Psychotherapy, Cengage Learning, Belmont. Çolak, F. (2016). Türklerde Lider Kadın Tipolojisi ve Gülnar Hatun Efsanesi, Uluslararası Medeniyet Çalışmaları Dergisi, 1(2), 58,70.Dökmen, Ü. (1994). İletişim çatışmaları ve empati, Sistem Yayınları, İstanbul.Durbilmez, B. (2015). Eflâtun Cem Güney’in Dede Korkut Masalları’na Metinler Arası Bir Yaklaşım: ‘Kan Turalı’ örneği”, Millî Folklor,27 (108) 165-179.Ergin, M. (1995). Dede Korkut Kitabı, Boğaziçi Yayınları, İstanbul.Gündüz, A., (2012). Tarihi Süreç İçerisinde Türk Toplumunda ve Devletlerinde Kadının Yeri ve Önemi, International Journal of Social Science, 5,(5),130-148.Karahasanoğlu, T. (2002). Dede Korkut Hikâyelerinde İletişim Belgeleri, İ. Ticaret Üniversitesi Dergisi, 2, 257-295.Karahasanoğlu, T. (2003). Dede Korkut Hikâyelerinde İletişim Belgeleri II, İ. Ticaret Üniversitesi Dergisi,3, 25-64.Karasar, N. (2008). Bilimsel araştırma yöntemi: kavramlar-ilkeler-teknikler. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.Kılıç, F. (1997). Dede Korkut Kitabından “Dirse han oğlu bağaç han boyı, Adlı Hikâyenin Tema ve Yapı Bakımından Tahlili, Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 8, 79-97.Kıran, A. E. (2015). Çağdaş Bir Anlatı: Kanlı Koca Oğlu Kan Turalı Boyu, Millî Folklor, 27, (108).155-164.Kırzıoğlu, M. F. (2000). Dede Korkut Oğuznameleri, AKM Yayınları, Ankara.Nelson Jones, R. (1982). Danışma Psikolojisi Kuramları, TDFO Ltd. Şti., Ankara.Steiner, C. (1974). Scripts People Live: Transactional Analysis of Life Scripts, Grove Press Inc., New York.
- ISSN: 2687-4229
- Yayın Aralığı: Yılda 3 Sayı
- Başlangıç: 2019
- Yayıncı: Fuat AYDOĞDU
Sayıdaki Diğer Makaleler
Ortaokul Öğrencilerinin Okul Tükenmişliğinin Eğitim Stresi ve Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi
Küçük Prens Öykü Odaklı Bibliyo Grup Rehberliği Programının Pozitif Duygular Üzerindeki Etkisi
Azmi Bayram İLBAY, Meltem İLBAY
Dirse Han Oğlu Boğaç Han Destansı Hikayesinin Transaksiyonel Analizi