YEREL BASINDA EKONOMİ HABERLERİ ÜZERİNE BİR İNCELEME: YEŞİL AMASYA ÖRNEĞİ (1930-1940)

Bu çalışma medyanın siyasal iktidarla ilişkisini yazılı basındaki ekonomi haberleri üzerinden irdelemeyi amaçlamaktadır. Çalışmanın konusu, Cumhuriyetin kuruluşunu takip eden ve ekonomide yoğun devletçilik politikalarının uygulandığı 1930’larda basında ekonomi haberlerinin yer alma biçimidir. Bunun için iktidara yakın bir yerel gazete olan Yeşil Amasya seçilmiştir. Araştırmada eleştirel söylem çözümlemesi yöntemi ile ekonomi haberleri incelenmiştir. Çalışma, Yeşil Amasya’nın 1934-1940 arasındaki sayılarını kapsamaktadır. Bu kapsamda söz konusu zaman aralığında yayınlanan ve ekonomi ile ilgili olan 43 haber incelenmiştir. Çalışmanın en önemli sonucu, Yeşil Amasya’nın iktidarın ekonomi politikalarını desteklediği ve bu politikaların halka benimsetilmesi konusunda önemli bir rol üstlendiğidir. Bir diğer önemli sonuç, haberlerde genellikle ardalan ve bağlam bilgisine yer verilmemiş olması ve böylece sınırları haberde sunulan bilgilerle ve referanslarla çizilen bir çerçeve okuyucuya sunulmuştur.Bu çalışma medyanın siyasal iktidarla ilişkisini yazılı basındaki ekonomi haberleri üzerinden irdelemeyi amaçlamaktadır. Çalışmanın konusu, Cumhuriyetin kuruluşunu takip eden ve ekonomide yoğun devletçilik politikalarının uygulandığı 1930’larda basında ekonomi haberlerinin yer alma biçimidir. Bunun için iktidara yakın bir yerel gazete olan Yeşil Amasya seçilmiştir. Araştırmada eleştirel söylem çözümlemesi yöntemi ile ekonomi haberleri incelenmiştir. Çalışma, Yeşil Amasya’nın 1934-1940 arasındaki sayılarını kapsamaktadır. Bu kapsamda söz konusu zaman aralığında yayınlanan ve ekonomi ile ilgili olan 43 haber incelenmiştir. Çalışmanın en önemli sonucu, Yeşil Amasya’nın iktidarın ekonomi politikalarını desteklediği ve bu politikaların halka benimsetilmesi konusunda önemli bir rol üstlendiğidir. Bir diğer önemli sonuç, haberlerde genellikle ardalan ve bağlam bilgisine yer verilmemiş olması ve böylece sınırları haberde sunulan bilgilerle ve referanslarla çizilen bir çerçeve okuyucuya sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler:

Yeşil Amasya, söylem çözümlemesi, yazılı basın, Amasya

PDF

___

Alankuş, S. (2005). BİA ve BİA eğitim çalışmaları üzerine, Gazetecilik ve habercilik (ss. 15-32), İstanbul: IPS İletişim Vakfı
Atabek, G. Ş., Atabek, Ü. (2007). İletişim çalışmalarında göstergebilimsel çözümleme. Ü. Atabek & G. Atabek. (Der.) Medya metinlerini çözümlemek (165-185). Ankara: Siyasal Kitabevi.
Bulut, S., & Yaylagül, L. (2004). Türkiye’deki yazılı basında Yargıtay ve mafya ilişkisine yönelik haberler. İletişim, 19, 119-142.
Büyükkantarcıoğlu, S. Nalan (2012). Söylem incelemelerinde eleştirel dilbilimsel boyut: Eleştirel söylem çözümlemesi ve ötesi, Ömer Özer (Ed.), Haberi Eleştirmek, Konya: Literatürk.
Boratav, K (1992). İktisat tarihi (1908-1980) Mete Tunçay vd (Ed). Türkiye tarihi 4 çağdaş Türkiye 1908-1980. (265-354). İstanbul: Cem Yayınevi
Curran, J. (1997) “Medya ve demokrasi: Yeniden değer biçme” Süleyman İrvan (çev. ve der.). Medya kültür siyaset (139-198). Ankara: Ark Yayınevi
Dedeoğlu, G. (2013). Medya ve iletişim çalışmalarında Teun A. Van Dıjk’ın yaklaşımı bağlamında eleştirel söylem çözümlemesi ve söylem olarak haberin çözümlenmesi, Sosyal Bilimler Dergisi 3(1), 38-58
Devran, Y. (2010). Haber söylem ideoloji, İstanbul: Başlık Yayınları
İnal, A. (1996). Haberi okumak, İstanbul: Temuçin Yayınları
İnal, A. (1997). Haber metinlerine eleştirel bir bakış: Temel sorunlar ve örnek çalışmalar. AÜ İLEF Yıllık 94 (135-165)
Jorgenson M., L.J. Phillips (2002). Discourse analysis as theory and method. London: Sage. Kepenek, Y & Yentürk N. (2001). Türkiye ekonomisi. İstanbul: Remzi Kitabevi
Koçak, C. (1992). Siyasal tarih. Mete Tunçay vd (Ed). Türkiye tarihi 4 çağdaş Türkiye 1908-1980. (85-173). İstanbul: Cem Yayınevi
Koloğlu, O. (2016). Osmanlı'dan 21. yüzyıla basın tarihi. İstanbul: Pozitif Yayınları.
Lippman, W. (1945). Public opinion, New York: The Macmillan Company
Özer, Ö. (2001). Haber söylem ideoloji: Eleştirel haber çözümlemeleri, Konya: Literatürk Yayınevi.
Özer, Ö. (2009). Eleştirel haber çözümlemeleri. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi İletişim Bilimleri Fakültesi Yayınları.
Özer, Ö. (2015). Teun Adrian Van Dijk örneğinde eleştirel söylem çözümlemesi. B. Yıldırım (Ed). İletişim araştırmalarında yöntemler (197-286). Konya: Literatürk
Şen, F. Avşar, Z. Türkiye’de Neoliberal Politikaların Haber Medyasına Yansımaları: Anaakım Medyanın Ekonomi Haberleri Üzerine Bir İnceleme. İletişim Kuram ve Araştırma, 2012, 35: 42-60.
Tekeli, İ.; İlkin, S. (1983). 1929 dünya buhranında Türkiye’nin iktisadi politika arayışları, Ankara, Orta Doğu Teknik Üniversitesi Yayınları.
Van Dijk, T.A., (1988). News as discourse, Hillsdale, New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates Publ
Van Dijk, T. A. (1993). Principles of Critical Discourse Analysis. Discourse & Society, 4(2), 249–283.
Yalman, A. E. (2018). Modern Türkiye’nin gelişim sürecinde basın 1831-1913. B. Keşoğlu (çev.). İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.