ŞER'ÎYYE SİCİLLERİNDEN HAREKETLE 19. YÜZYILDAN 20. YÜZYILA GEÇERKEN ÇORUM DA MESLEKLER

Şer'îyye sicilleri, kadıların, adli, idari, askeri ve dönemin şartlarına bağlı olarak verdiği hükümleri içeren defterlerdir. Merkezden gelen hükümlerin, fetvaların halka duyurulmasından, sosyal yaşamın düzenli şekilde devam etmesine, halk arasındaki anlaşmazlıkların çözümlenmesine kadar bazı kararların yazılı olduğu Şer'îyye sicilleri, aynı zamanda kayıt altına alınan yerleşim yerinin kültürel ve sosyo-ekonomik yapısı ve dönemin sosyal hayatı hakkında da bilgiler vermektedir. "Mahkeme-i Şer'îyye Defterleri" ismiyle bilinen bu defterlerin sayısı on binlerle ifade edilmekteyken bugünyağma, yangın vb. sebeplerden dolayı sadece bir kısmı günümüze kadar ulaşmıştır. Bu çalışmada, 19. yüzyıldan 20. yüzyıla geçerken (1839-1911) kayıt altına alınmış, orijinal metinleri 4.896 sayfa olan ve 1500 sayfa olarak transkribe edilmiş, 16 katalog incelenmiştir. İncelediğimiz 2 cilt hâlindeki kitap, Çorum Belediyesi "Kent Arşivi Birimi" tarafından düzenlenmiş ve "Çorum Şer'îyye Sicilleri Katalogları" ismiyle yayımlanmıştır. Biz de bu kataloglardan hareketle o dönemde, Çorum'da bulunan meslek isimlerini ve meslek gruplarını ortaya koymaya çalışarak o dönem için zengin ve renkli bir sosyal hayatın olup olmadığını göreceğiz.

Anahtar Kelimeler:

-

PDF

___

ALTAN, M ve İPÇİOĞLU, M. (2009), “Şer'îyye Sicil Kayıtlarına Göre 1748-1749 Yıllarında Konya'da Aile”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, S. 21.

ANABRİTANNİCA(1994), Hürriyet Ofset Matbaacılık ve Gazetecilik, İstanbul, C. 29.

ARTUN, Erman. (2009), Türk Halkbilimi, Kitabevi Yayınları, İstanbul, 5. Baskı.

ÇORUM VALİLİĞİ. (2008), Çorum Halk Kültürü, İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü, Sistem Ofset, Ankara.

ÇORUM VALİLİĞİ. (2008), Coğrafyası, Tarihi, Kültürü ve Edebiyatıyla Çorum, İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü, Sistem Ofset, Ankara.

ÇORUM BELEDİYESİ KENT ARŞİVİ. (2009), Çorum Şer'îyye Sicilleri Katalogları, C. 1-2, Çorum Belediyesi Kültür Yayınları, Tekmatsan Matbaacılık, Çorum.

DEVELLİOĞLU, Ferit. (2006), Osmanlıca-Türkçe Lügat, Ankara, 23. Baskı.

DENKTAŞ, Mustafa (2005), Şer'îyye Sicil Defterleri'nin Sanat Tarihi Araştırmalarındaki Önemi (Kayseri Ölçeği)”, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi S. 18, ss. 51–66.

GEDİK, Ahmet (2008), Bergama Şer'îyye Sicillerinin (2 Nolu Demirbaş Defteri) Transkripsiyonu ve Değerlendirilmesi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, İzmir.

GÖKSAL, Hüseyin (2001), Kütahya'nın 52 No.lu Şer'îyye Sicili, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Balıkesir.

ÖZBİLGEN, Erol (2007), Bütün Yönleriyle Osmanlı, İz Yayıncılık, İstanbul, 3. Baskı.

ÖZDEMİR, Cafer (2011), Âşık tarzı Türk Şiirinde Osmanlı Toplum Hayatı, Kitabevi Yayınları, Ankara.

Türk Dil Kurumu (2005), Türkçe Sözlük, Ankara, 10. Baskı.

Türk Dil Kurumu (2005), Yazım Kılavuzu, Ankara, 24. Baskı.

Kısaltmalar C: Cilt / D: Defter/ HK. NO: Hüküm Numarası