ÖZGECİLİK, SÖZLEŞMEYE DAYALI İLİŞKİLER VE TOPLUMSAL TAKAS BAĞLAMINDA ÖRGÜTSEL YURTTAŞLIK DAVRANIŞLARI

Örgütsel Yurttaşlık Davranışları (ÖYD) konusu Türkiye açısından görece yeni bir çalışma alanıdır. Ancak Türkiye’de ilk ÖYD çalışmasının yayınlandığı 2000 yılından bu yana üzerinden en çok yayın yapılan kavramsallardan birisi olmuştur. ÖYD bağlamında yapılan çalışmalar genel olarak değerlendirildiğinde ÖYD’nın tanımlanması, boyutlandırılması, örgütsel sonuçları ve öncülleri gibi temalar etrafında yoğunlaştığı görülmektedir. Bunun yanı sıra kuramsal olarak ÖYD’nın irdelenmesi ve tartışılması açısından çalışmaların oldukça yetersizdir. Bu bağlamda bu çalışmada, ÖYD’nın boyutları bütüncül bir yaklaşımla irdelenmiş ve ÖYD’na kaynaklık eden özgecilik, sözleşmeye dayalı ilişkiler ve toplumsal takas değerlendirilmiştir. Bu çalışmanın, ÖYD’na ilişkin alanyazına kuramsal açıdan katkı sağlayabileceği söylenebilir.

PDF

___

KAYNAKÇA
AHEARNE, M. J. (2000). An Examination of the Effects of Leadership Empowerment Behaviors and Organizational Citizenship Behaviors on Sales Team Performance. Indiana University, Doc. Phi. Dissertation.
ATHOS, A. G.; PASCALE, R. T. (2000). Japon Yönetim Sanatı. İstanbul: İz
BADER, M. (1998). Looking at a Gift Horse in the Mouth: The Psychological and Social Problems of Altruism. Issue: Sept-Oct. 1998.
BALCI, A. (2000). Örgütsel Sosyalleşme: Kuram, Strateji Ve Taktikler. Ankara: Pegem
BAŞARAN, İ.E. (1992). Yönetimde İnsan İlişkileri. Ankara: Gül
BAŞARAN, I.E. (1991). Örgütsel Davranış. Ankara: Gül
BATEMAN, T. S.; ORGAN, D.W. (1983), "Job Satisfaction and the Good Soldier: The Relationship Between Affect and Employee Citizenship. Academy of Management Journal, 26 (December), 587-95
BORMAN, W. C.; MOTOWİDLO, S. J. (1993). Expanding the criterion domain to include elements of contextual performance. In N. Schmitt, W. C. Borman. & Associates (Eds.), Personnel selection in organizations: 71-98. San Francisco, CA: Jossey-Bass
BURNS, M. B. (1994). Organizational Citizenship Behavior in the IS
Context: A Research Agenda.
CHATTOPADHYAY, P. (1999). Beyond Direct and Symmetrical Effects: The Influence of Demographic Dissimilarity on Organizational Citizenship Behavior. Academy of Management Journal, 42(3), 273(1)
ÇINAR, F. (2000). Organizasyonel Yurttaşlık Davranışı ve Bir Uygulama. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü işletme Anabilimdalı
DE BONO, E. (2000). Olumlu Devrim. İstanbul: Remzi
DECKOP, J. R. , MANGEL, R. , CIRKA, C. C. (1999). Getting More Than You Pay For: Organizational Citizenship Behavior and Pay-forPerformance Plans. Academy of Management Journal, August 1999 v42 i4 p420 (9)
DRUCKER, P. F. (1999). 21. Yüz yıl İçin Yönetim Tartışmaları. İstanbul: Epsilon
ERGİNER, A. (2000). İş Yaşamının Niteliği. Yönetimde Çağdaş Yaklaşımlar: Uygulama ve Sorunlar. Ed.:C.EIma, K.Demir, Ankara: Anı
FALK, R., (2001). Yırtıcı Küreselleşme: Bir eleştiri. (Çeviren: Çaksu, A.). İstanbul: Küre
FRIEDMAN, J.L., SEARS, D.O, CARLSMİTH, J.M. (1998). Sosyal Psikoloji. (Çeviren: Donmez, A.). Ankara: İmge Kitabevi
GOLEMAN, D. (2000). İşbaşında Duygusal Zekâ. (İkinci Basım). İstanbul: Varlık
GOSHAL, S., BARLETT, C.A., MORAN, P. (1999). A New Manifesto for Management. Sloan Management Review. Spring 1999, Vol.40 Issue 3. P9,12P
GRAHAM, J.W. (1991). An Essay on Organizational Citizenship Behaviors. Employee Responsibiiities and Rights Journal Vol.4,No.4,1991,249- 270
GRAHAM, J.W. (2000). Promoting Civil Virtue Organizational Citizenship Behavior: Contemporary Questions Rooted in Classical Quandaries From Political Philosophy. Human Resource Management Review, Spring 2000. Vol.10 Issue 1, 226
GRAHAM, J.W., VERMA, A. (1991). Predictors and Moderators of Employee Responses to Employee Participation Programs. Human Relations. Vol.44,No.6,1991 ,551-568
İŞBAŞI, J. O. (2000). Örgütsel Vatandaşlık Davranışı: Farklı Ölçeklerin Uygulanabilirliğine ilişkin Bir çalışma. Erciyes Üniversitesi 8. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi Bildiriler, 25-27 Mayıs, 2000, Nevşehir
KATZ, D., KAHN, R.L. (1977). Örgütlerin Toplumsal Psikolojisi. (Çevirenler: Can, H., Bayar, Y.).(Orijinal eserin yayın tarihi:1965). Ankara: Türkiye Ortadoğu Amme İdaresi Enstitüsü Yayınları
KIDWELL Jr., R. E., MOSSHOLDER K. W.; BENNETT, N. (1997). Cohesiveness and organizational citizenship behavior: a multilevel analysis using work groups and individuals. Journal of Management, Nov-Dec 1997 v23 n6 p775(19)
KONOVSKY, M. A., PUGH, S. D. (1994). Citzenship Behavior And Social Exchange. Academy Of Management Journal, v37 n3 p656(14).
KROPOTKİN, P. (2001). Karşılıklı Yardımlaşma. (Çevirenler: Erguden, l., Guneri,D.). (Orijinal eserin yayın tarihi:1 906-1914). İstanbul: Kaos
LAMBERT, S. J. (2000). Added Benefits: The Link Between-Work-Life Benefits And Organizational Citzenship Behavior. Academy Of Management Journal,
MORGAN, C. T. (1989). Psikolojiye Giri§: Ders Kitabi. Ankara: Qev. Husnu Ariel ve digerleri. Hacettepe Universitesi Psikoloji Bdlumu Yayinlari
MYERS, D. G. (1996). Social Psychology. The McGraw-Hill Companies, Inc.
MULLINS, L.J. (1993). Management and Organizational Behaviour. (Third Edition). London: Pitman Publishing
ORGAN, D. W. (1988). Organizational Citizenship Behavior: The Good Soldier Syndrome. Lexington MA: Lexington Book
ORGAN, D. W., RYAN, K. (1995). A Meta-Analytic Review Of Attitudinal And Dispositional Predictors Of Organizational Citizenship Bhavior, Personel Psychology, v48 n4 p775(28).
ORTIZ, L. (1999). A Comprehensive Literature Review of Organizational Justice and Organizational Citizenship Behaviors: Is There a Connection to International Business and Cross-Cultural Research?.University of Texas - Pan American
PAINE, J.B.; ORGAN, D.W. (2000). The Cultural Matrix Of Organizational Citizenship Behavior: Some Preliminary Conceptual And Empiricial Observations. AN 3453483 ISSN 1053-4822 Human Resource Management Review, Spring2000, Vol. 10 Issue I, p45.
PARE, G., TREMBLAY, M. (2000). The Impact Of Human Resources Practices On IT Personel Commitment, Citizenship Behviors And Turnover Intentions. Montreal, Aout 2000, Serie Scientifigue Scientific Series, 2000s, 27
PEHLİVAN, I. (1995). Yönetimde Stres Kaynakları. Ankara: Pegem
PODSAKOFF, P. M., MACKENZIE, S. B., (1994). Organizational Citizenship Behaviors and Sales Unit Effectiveness. Journal of Marketing Research, Aug 1994, Vol 31, Issue 3, p351, 13p
PODSAKOFF, P M., MACKENZIE, S. B.; PAINE, J. B.; BACHRACH, D. G. (2000). Organizational Citizenship Behaviors: A Critical Rewiew of the Theoretical and Emprical Literature and Suggestions for Future Research. Journal of Management, May 2000 v26 i3 p513.
POGGI, G. (2001). Modern Devletin Gelişimi, Sosyolojik Bir Yaklaşım. (Çev. Ş. Kut; B. Kut). İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi
SAFWAT, A.L. (1998). Antecedents of Organizational Citizenship Behaviors Revisited: Public Personnel in the United States and in the Middle East. Public Personnel Management, Winter98, vol.27, Issue4,p529,22p.
SCHUMACHER, E.F. (1995). Küçük güzeldir. (Çeviren: Deniztekin, O.). (Orijinal eserin yayın tarihi: 1973). İstanbul: Cep Kitapları
SMITH, C. A.; ORGAN, D. W.; NEAR, J.P. (1983). Organizational Citizenship Behavior: Its Nature and Antecedents. Journal of Applied Psychology. 68 (November), 655-63.
TURNIPSEED, D., MURKINSON, G., (2000). Good Soldiers and Their Syndrome: Organizational Citizenship Behavior and The Work Environment. North American Journal of Psychology, Dec 2000, Vol. 2, Issue 2, p281, 22p.
WALLERSTEIN, I., HOPKINS,T.K. (1999). Geçiş çağı: Dünya Sisteminin Yörüngesi, 1945-2025. (Çevirenler: Ersoy,N., Abadoglu,E., Akalin,0.,Kaya,Y.). İstanbul: Avesta
VAN DYNE, L.; GRAHAM, J. W. , Dienesch, R. M. (1994). Organizational Citizenship Behavior: Construct Redefinition, Measurement, And Validation. Academy Of Management Journal, v37 n4 p765(38).
VAN DYNE, L, CUMMINGS, L.L (1990). Extra-Role Behaviors: In Pursuit of Construct and Definitional Clarity. Paper Presented at the Annual Meeting of the Academy of Management, San Francisco.
YAYLACI, A.F. (2004). İlköğretim Okulu Yönetici Ve Öğretmenlerinin Örgütsel Yurttaşlık Davranışları. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara
YAYLACI, A. F. (2011). Örgütsel yurttaşlık sistemi. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4 (1), 73-92
YAYLACI, A.F. (2015). Eğitim Örgütleri İçin Yeni Yapı Önerisi: Örgütsel Yurttaşlık Sistemine İlişkin Bir Kavramsallaştırma Girişimi. İçinde Prof. Dr. İbrahim Ethem Başaran’a Armağan: Eğitimde 52 Yıl (Ed. İnayet Aydın, Şakir Çınkır).s.331-353. Ankara: Anı