İÇGÖÇ ALGISININ DEĞİŞMESİ VE GURBETÇİLİK ÜZERİNE

Ülkemizde 1950’lerden sonra hız kazanan kentleşme olgusu bilinmektedir. Bununla birlikte, yoğun biçimde kırdan kente göçle biçimlenen bu kentleşme olgusunun niteliksel olarak nasıl gerçekleştiği çok fazla irdelenmemiştir. Söz konusu göç süreçleri genel kabuller çerçevesinde doğrusal ve salt ekonomik boyutlu olarak değerlendirilmektedir. Oysa ülkemizdeki kırdan kente göç süreçleri, sanayileşmiş Avrupa ülkelerindeki göç süreçlerinden farklı olarak, tedrici olarak ve salt ekonomik faktörlerin dışında “duygusal faktörlerle” de yoğrularak gerçekleşmiştir. Ülkemizde kırdan kente göç süreçlerinin “duygusal boyutu” “gurbet” kavramı üzerinden anlaşılabilir. “Gurbet”, “evden uzakta” “doğup yaşanılmış olan yerden uzak yer” ya da mecazi olarak “yabancı ellerde olma durumu” anlamına gelmektedir. Gurbet algısı, zaman içinde değişime uğramıştır. Bu değişimin irdelenmesi, ülkemize özgü içgöç süreçlerinin dönemsel olarak farklılaşan temel motivasyonlarını tespit edebilmek bakımından önem taşır. Bu çalışmada öncelikle gurbet kavramının, ülkemizdeki içgöçlere nasıl bir özgün karakter kazandırdığı irdelenecektir. Daha sonra gurbet algısındaki değişimlere değinilerek, kırdan kente göç edenlerin kentte “gurbetlik” algıları ortaya konulacaktır.  

___

  • GÜÇLÜ, Abbas (2013), “Ortaylı’dan Milliyetçilik Açılımı”, Milliyet, 08.03.2013.
  • GÜREŞÇİ, Ertuğrul (2010), “Köyden Kente Göçün Köydeki ve Kentteki Yansımaları: Akpınar Köyü Üzerine Bir Değerlendirme”, Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, C:2, S:2, 47-55.
  • KARPAT, H.Kemal (2003), Türkiye’de Toplumsal Dönüşüm, Ankara: İmge Kitabevi Yayınları.
  • KIRAY, Mübeccel B. (2007), Kentleşme Yazıları, Bağlam İstanbul: Yayınları.
  • KURT, Hacı (2006), “Göç Eğilimleri ve Olası Etkileri”, Yönetim Bilimleri Dergisi (4:1), 148-178.
  • MUTLU, Ahmet (2010), Kentli Hakları ve Türkiye, Konya: Çizgi Kitabevi.
  • TEKELİ, İlhan (2008), Göç ve Ötesi, İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.