Tasavvufî Terbiyede Rüyânın Değeri

Bu makale, mutasavvıfların görüşleri doğrultusunda rüyânın değerini ele almaktadır. Çalışma, giriş, üç bölüm başlığı ve sonuçtan müteşekkildir. Makale girişinde âyet ve hadîslerle birlikte rüyâ kavra-mı tanımlanmaktadır. Birinci bölümde rüyâ çeşitlerinden bahsedilirken ikinci bölümde tasavvuf literatüründe rüyâ olayı mutasavvıfların görüşleriyle beraber verilmektedir. Sonrasında sûfî eğiti-minde rüyânın rolü ve rüyâ yorumunun tasavvufî açıdan önemine değinilmektedir. Son bölümde mürîdlerin gördükleri ve mürşidleri tarafından yorumlanmış rüyâlardan örnekler verilirken; sonuç bölümünde tasavvufî literatürde rüyânın değeri ve ne anlam ifade ettiği ortaya konulmaya çalışıl-maktadır.

Anahtar Kelimeler:

Rüyâ, rüyâ yorumu, tasavvuf, mürşid ve mürîd

The Value of Dream in Sûfî Training

Keywords:

-,

PDF

___

Abdulfettah el-Kâdî, Esbab-ı Nuzul, çev.: Salih Akdemir, Fecr Yay., Ankara 1986.
Abdulhakim Arvasî, Tasavvuf Bahçeleri, çev.: Necip Fazıl Kısakürek, Büyük Doğu Yay., İstanbul 2001.
Abdulkerîm el-Kuşeyrî, er-Risâletü’l-Kuşeyriyye, tahk.: Maruf Zerrîk-Abdulhamid Baltacı, Beyrut 1413/1993.
-------, Letâifü’l-işârât, tahk.: İbrahim Besyûnî, el-Hey’etü’l-Mısriyyetü’l-Amme, Kâhire 2000.
Ali b. Muhammed İbn Hazm, (ö.456/1064), el-İhkâm, Kâhire 1984.
Ebu’l-Fadl Şihâbüddîn es-Seyyid Mahmud el-Âlûsî, Ruhu’l-meanî fi tefsiri’l-Kur’âni’l-Azîm, Matbaay- ı Kübra, Mısır 1301 H.
Annemarie Schimmel, Halifenin Rüyaları, çev.: Tuba Erkmen, Kabalcı Yay., İstanbul 2005, s. 202.
Bedruddin Mahmud b. Ahmed el-Aynî, Umdetu’l-kari fi şerhi Sahih-i Buhari, Kahire, ts.
Buharî Muhammed b. İsmâîl, el-Câmiu’s-Sahîh, Beyrut 1987.
Bünyamin Açıkalın, Kur’ân-ı Kerîm’de Rüyâ Kavramı, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitü- sü Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul 1996.
Abdullah b. Abdurrahman Ebû Muhammed ed-Dârimî, Sünenü Dârimî, tahk.: Fevvâz Ahmed Zümerlî, Beyrut 1407.
Ebu Abdullah Ahmed b. Hanbel eş-Şeybani, Müsned, Mısır, ts.
Ebû Abdurrahman en-Nesaî, el-Müctebâ mine’s-Sünen, tahk.: Abdulfettâh Ebû Gudde, Halep 1986.
Ebû Îsâ et-Tirmizî, Sünen, tahk.: Ahmed Muhammed Şakir, Beyrut, ts.
Ebu’l-Alâ el-Afîfî, Fusûsu’l-Hikem Okumaları İçin Anahtar, çev.: Ekrem Demirli, İstanbul 2000.
Ebû Bekr Muhammed b. İshak el-Kelâbâzî, et-Ta’arruf li Mezhebi Ehli’t-Tasavvuf, Şam 1986.
Ebu’l-Fida İsmail b. Ömer İbn-i Kesîr, Hadislerle Kur’ân-ı Kerîm Tefsiri, çev.: Bekir Karlığa, B. Çetiner, Çağrı Yay., İstanbul 1983.
Ebu’l-Fazl Şihabeddin İbn Hacer, Fethu’l Bari fi Şerhi Sahih-i Buhari, Beyrut 1986.
Ebu’l-Fazl Muhammed b. Mükerrem b. Ali el-Ensârî İbn Manzûr, Lisânu’l-Arab, Daru Sadır, Beyrut 1990.
Ebu’l-Leys es-Semerkandî, Tenbîhu’l-Ğâfilîn, çev.: A. Akçiçek, Bedir Yay., İstanbul 1977.
Erich Fromm, Rüyalar Masallar Mitoslar çev.: Aydın Arıtan, Kaan H. Ökten, Arıtan Yay., İstanbul 1995.
Erzurumlu İbrahim Hakkı, Marifetname, Kitap San. Yay., İstanbul 1984.
Feridüddin Attar, Tezkiretü’l-Evliya, çev.: Süleyman Uludağ, Kabalcı Yay., İstanbul 2007.
Fahruddin er-Râzî, Tefsiru’l-kebir, Tahran, ts.
Frieda Fordham, Jung Psikolojisi, çev.: Aslan Yalçıner, Say Yay., İstanbul 1994.
Gustav Jahoda, The Psychology of Superstition, Penguin Books, Victoria 1970.
Hafız Hulusi Efendi, Tasavvufî Derecelere Göre Rüyâ Tabiri, Pamuk Yay., İstanbul 2005.
Halil b. Ahmed el-Ferahidî, Kitâbu’l-Ayn, Daru’l-İhyâ et-Turas el-Arabî, Beyrut 2005.
Hasan Avni Yüksel, Türk İslam Tasavvuf Geleneğinde Rüyâ, MEB Yay., Ankara 1992.
Hasan Kamil Yılmaz, Tasavvuf ve Tarîkatlar, Ensar Neşriyat, İstanbul 2004.
Hoca Sa’deddin, Tâcü’t-tevârih, haz.: İsmet Parmaksızoğlu, Eskişehir 1992.
İbn Arabî, Fusûsü’l-hikem, çev.: Nuri Gencosman, İstanbul Kitabevi, İstanbul 1981.
İbn Arabî, Tuhfetu’s-sefere, çev.: A. Akçiçek, Rahmet Yay., İstanbul 1971.
İbn Arabî, Futuhât-ı Mekkiyye, çev.: Ekrem Demirli, Litera Yay., İstanbul 2008.
İbn Haldun, Mukaddime, çev.: Zakir Kadir Ugan, MEB Yay., İstanbul 1997.
İbn Mâce, Sünenü İbn Mâce, tahk.: Muhammed Fuad Abdulbâkî, Beyrut, ts.
İbn Sîrîn, Muntehabu’l-kelam, Kâhire 1329 H.
Kelly Bulkeley, Rüyâlar, çev.: Dilek Cenkçiler, Odtü Yay., Ankara 2001.
Llewellyn Vaughan Lee, Çağrı ve Yankı: Sûfîlerin Rüyâ Çalışmaları, çev.: Enise Ergün, İnsan Yay., İstanbul 2002.
Lynn Wılcox, Sûfîzm ve Psikolojisi, İnsan Yay., İstanbul 2001.
Malik b. Enes Ebû Abdullah, Muvatta’ tahk.: Muhammed Fuad Abdulbâkî, Mısır, ts.
Muhammed Ebû Zehra, İslam Hukuku Metodolojisi, çev.: Abdulkadir Şener, Fecr Yay., Ankara 1996.
Muhammed Gazâlî, İhyâu ulûmi’d-dîn, Mısır, ts.
Muhsin Demirci, Vahiy Gerçeği, MÜİFV. Yay., İstanbul 1992.
Müslim b. Haccâc el-Kuşeyrî, Sahîhu Müslim, tahk.: Muhammed Fuad Abdulbâkî, Beyrut ts.
Mustafa Tatçı, Halil Çeltik, Türk Edebiyatında Tasavvufi Rüyâ Tabirnâmeleri, Akçağ Yay., Ankara 1995.
Necmeddin Kübra, Tasavvufî Hayat, haz.: Mustafa Kara, Dergah Yay., İstanbul 1982.
Robert Frager, Aşktır Asıl Şarap, çev.: Ömer Çolakoğlu, Gelenek Yay., İstanbul 2004.
Selami Münir Yurdatap, İslam Dininde Rüya ve Rüya Tabirleri, İstanbul 1973.
Sevda Yücesoy, Rüyâlar, Ruh ve Madde Yay., İstanbul 2001.
Sühreverdî, Avârifu’l-maârif, çev.: H. Kamil Yılmaz, İrfan Gündüz, İstanbul, 1993.
Tantavî, el-Cevahir fi tefsiri’l-Kur’âni’l Kerîm, Mısır 1350 H.
Toshihiko Izutsu, İbn Arabî’nin Fusûsundaki Anahtar Kavramlar, Kaknüs Yay., İstanbul 1999.
Yaşar Nuri Öztürk, Tasavvufa Giriş Varlık ve İnsan, Yelken Matbaası, İstanbul 1978.
-------, Kur’an ve Sünnete Göre Tasavvuf, Yeni Boyut Yay., İstanbul 1993.
-------, Kuşadalı İbrahim Halvetî, Yeni Boyut Yay., İstanbul 1993.
Zeynüddin Ahmed b. Ahmed ez-Zebidî, Sahih-i Buhari Muhtasarı Tecrid-i Sarih Tercümesi, çev: Kamil Miras, DİB. Yay., Ankara 1984.