İbnü’l-Cevzî’nin (597/1201) Saydu’l-Hâtir adlı kitabı, ahlak eğitimi üzerine yazılmış en önemli eserlerden biridir. Yazar kitabın başlığını belirlerken ahlaki konularla ilgili zihninde oluşan birtakım düşünce, görüş ve gözlemlerinin satırlara dökülerek zapt edilmesini amaçladığı, bunu okuyuculara aktarmanın faydalı olacağı kanaatiyle kaleme aldığı görülmektedir. Kitap, eğitim psikolojisi ve özellikle de eğitim ahlakıyla ilgili, öğrencilerin ve akademisyenlerin etiğine ilişkin çeşitli konularda ahlaki ilkeler ve kurallar içermektedir. Bunlara ilaveten yazar, bu kitapta yaşadığı bir dizi davranışsal, eğitimsel ve adanmışlık yönüyle ilgili görüş ve düşüncelerini de dile getirir. Ayrıca kitabın bölümleri genel olarak Müslüman bireyin, özellikle de bilim adamı ve öğrencilerin karşılaştığı muhtelif durum ve konumlara yönelik sosyal analizlerle de ilgilenir. Bu analizlerin yanında yazar, tavsiye ve önerilerini içeren aktarımlarda da bulunur. Müellif, eserinin ana konusunu oluşturan eğitim psikolojisi ve ahlaki eğitim ile alakalı görüş ve düşüncelerine ek olarak, aynı zamanda kitabında fıkıh ve akaid gibi dini mevzularla ilgili konulara değinip, kendi görüşlerini dile getirdiği, orijinal doktrin ve çıkarımlar sunduğu bölümlere de yer vermiştir.

Ibn Al-Jawzi’s book, entitled Saydu’l-Hâtir (597/1201), is one of the important books written about moral educational thoughts. This book’s title expresses the purpose of its authorship. As Ibn Al-Jawzi explained in the introduction, his goal in writing this book was that a group of thoughts and observations came into his mind and he considered that it would be useful to write them down. The book contains a number of moral principles and rules on various topics related to educational psychology and ethical aspects and, more especially with regard to the ethics used by scholars and students. In this book, Ibn Al-Jawzi expresses, also, based on his own experiences, his opinions on a set of behavioral, educational and devotional aspects. The book deals, also, with social analyzes of different situations faced by Muslims generally and by scientists and students in particular. These analyzes include, also, advice and recommendations. In addition to his psychological and moral educational views which are again based on his own experiences, Ibn Al-Jawzi gives his opinions on some of the religious aspects related to a small group of doctrinal and juristic matters.