SOSYOEKONOMİK DÜZEYİ FARKLI İKİ LİSEDE MADDE KULLANMA DURUMU VE ETKİLEYEN FAKTÖRLERİN BELİRLENMESİ

Amaç: Bu çalıșma; Ankara Belediyesi sınırları içerisinde bulunan farklı sosyoekonomik düzeye sahip iki lisede madde kullanma durumu ve etkileyen faktörlerin belirlenmesi amacıyla yapılmıștır.Gereç-Yöntem: Karșılaștırmalı tipte tanımlayıcı bir çalıșmadır. Araștırmanın örneklemini Ankara Belediyesine bağlı Çankaya İlçesinde bulunan iki lisede öğrenim gören 380 öğrenci olușturmaktadır. Veriler anket yöntemi ile toplanmıș ve bilgisayar ortamında sayı ve yüzdelikler yardımıyla, önemlilik testi olarak da X² testi kullanılarak değerlendirilmiștir.Bulgular ve Sonuçlar: Sigara ve alkol kullanımı ile ilgili elde edilen verilerin okullar arasında anlamlı bir farklılık göstermediği, diğer bağımlılık yapıcı maddelerin ise sosyoekonomik düzeyi yüksek olan okulda sayıca daha fazla kullanıldığı saptanmıștır. Madde kullanma nedenleri bakımından ise; okula mazeretsiz olarak devamsızlık yapan, travmatik bir olay yașayan, ailesinde sigara ve alkol kullanımı olan, aile ilișkileri iyi olmayan, arkadașları sigara ve alkol kullanan öğrencilerin daha fazla sigara ve alkol kullandıkları, ayrıca sigara deneyen öğrencilerin çoğunluğunun alkolü de denedikleri de saptanmıștır. Bu sonuçlar doğrultusunda madde kullanımı açısından riskli Adölesanlara daha dikkatli yaklașılması, ergenleri dirençli hale getiren alternatif programlar olușturulması ve bu alanda niteliksel çalıșmaların yapılması önerilmiștir

Anahtar Kelimeler:

Ergen, madde bağımlılığı, sosyo-ekonomik düzey, lise

THE DETERMINATION OF SUBSTANCE USE AND INFLUENCED FACTORS AT TWO HIGHSCHOOL; WHICH HAVE DIFFERENT SOCIO-ECONOMIC STATUS

Purpose: This study was aimed to deŞ ne the reasons for drug abuse was conducted in the two high schools with different socio-economic background located inside Ankara city municipalityMaterial-Method: This is a comparative study in descriptive manner. 380 students, from two high schools in Çankaya, are involved in this study as a sample. Data was collected by means of questionaires and analyzed by using percentiles in computer setting. To test signiŞ cance of Ş ndings chi-square was used.Findings and Results: It has been revealed that there is no difference between the school as regards the smoking and drinking alchol, but other types of drugs that led to addiction are much more used by students in high school which has the best socio-economic status. The drug usage is found widespread among the students that have lived traumatic event in their life. Moreover, students using substances do not attend school without any excuse. It is also found that drug usage is a lot among students from single-parent family and family in which at least one of the parents use alcohol or cigarette. Students who use drug or any other substances report that they have problems with their parents and that their peers also use cigarette or alcohol. The another Ş nding of this study is that students trying cigarette also try to drink alcohol. According these result, to plan carrefully the care of adolecent who are under the risk of substance use, to form the alternative programme which is strengthing the risky group and to study qualilative research in this area were suggested

Keywords:

Adolescent, drug dependency, socio-economic status, high school,

PDF

___

Akın, M. Lise. (1997) Öğrencilerinin Madde Kullanımının Zararlarına İlișkin Sağlık Eğitim Gereksinimleri. 33. Ulusal Psikiyatri Kongresi Bildiri Tam Metin Kitabı, Antalya, 381.
American Heart Assocation. (2002) Hearth and Stroke Statistical Update. http: www.americanhearth.org.jhtml. (Erișim: 20.Mayıs 2003).
V. (1999) İnfluences of Parental and
J., Barton, A. J. (2001)
Substance Abuse As A Community Health
Problem. İn S.L. Karen (Ed.). J. Sharyn
(Ed.)* Community Health Nursing: Caring
for Public Health (464-488) Janes and
Borlett Publisher,Philedelphia.
Herken, H., Özkan, İ., Çilli, A.S., Bodur, S. (2000) Öğrencilerde Alkol Kullanım Sıklığı ve Sosyal Öğrenme ile İlișkisi. Düșünen Adam. 13(2); 87-91.
Herken, H., Özkan, İ. (1997) Gençlerdeki Sigara Kullanma Davranıșında Anne-Baba Tutumu- nun ve Sosyokültürel Düzeylerin Etkisi. 6. Anadolu Psikiyatri Günleri Kongre Bilim- sel Çalıșmalar Kitabı, Mutludoğan Ofset, İstanbul.
Kathryn, A., Değirmencioğlu, S.M., Pilgrim, C. (1997) Close Friend And Group İnfluence On Adolescent Cigarette Smoking And Alcohol Use. Developmental Psicology, 33(5);834-844.
Kocabaș, A., Burgut, R., Bozdemir, N. (1994) Türkiye’de Sigara İçme Davranıșını Etki- leyen Sosyodemografik Faktörler. Solunum Hastalıkları, 5(3); 375-386.
McNeely, C.A., Nonnemaker, J.M., Blum, R.W. (2002) Promoting School Connectedness: Evidence from the National Longitudinal Study of Adolescent Health. The Journal of School Health. April, 72(4); 138-146.
Okan, N., Șıvka, M.S., Resmi, Ș. (1993) Lise Öğrencilerinde İçki ve Sigara Kullanımı. Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 3; 285-289.
Öğel, K., Tamar, D., Evren, C., Çakmak, D. (2001) Lise Gençleri Arasında Sigara, Alkol ve Madde Kullanım Yaygınlığı. Türk Psiki- yatri Dergisi, 12(1); 47-52.
Ögel, K. (1997) Uyușturucu Maddeler ve Bağımlılık, Cep Üniversitesi, İletișim Ya- yınları, İstanbul.
Özșahin, A. (1998) Denizli Vali Necati Bilican Çıraklık Eğitim Merkezinde Okuyan Çırak- larda Psikoaktif Madde Kullanımı. Uzmanlık Tezi, Denizli, Pamukkale Üniversitesi.
Sağlık Bakanlığı. (1998) Gençler Arasında Sigara, Alkol, ve Madde Kullanım Yaygınlığı İle Özelliklerinin Değerlendirilmesi Projesi.
Siqueira, I., Diab, M., Bodian, C., Rolnitzky, L. (2001) The Relationship of Stressand Coping Methods To Adolescent Marijuana Use. Substance Abuse. 22(3);157-165.
Soydal,T., Ergüder, T. ( 2002) Türkiye’de Sigara Sorunu ve Mücadelesi. Sağlık Bakanlığı Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlüğü, An- kara.
Spoth, R., Goldberg, C., Neppl, T., Trudeau, L., Ramisetty, M.S. (2001) Rural-Urban Differences of Parent- Reported Risk Factor for Substance Use Among Young Adolescents. Journal of Substance Abuse. 13; 609-623.
Susman, S., Dent, C.W., Leu, L. (2000) The One -Year Prıspective Prediction of Substance Abuse and Dependence Among High- Risk Adolescents. Journal of Substance Abuse. 12; 373-386.
Sutherland, I., Shepherd, J.P. (2001) Social Dimention of Substance Use. Addiction, 96; 445-458.
Sümbüloğlu, K., Sümbüloğlu, V. (2000) Önem- lilik Testleri(156-174). Biyoistatis- tik. Hatipoğlu Yayınları, IX. Baskı, Ankara.
Winter, K.C. (2001) Assesing Adolescent Substance Use Problem And Other Areas Of Functioning. in P.Monti, S.M. Colby, M.O.Leary ve A.Tracy(Ed.)* Adolescents, Alcohol And Substance Abuse(87). The Guilford Press, London.
World Health Organization. (1992) Tobacco-Free Workplace and the Law. World No- Tobacco Day, WHO Publication, May, Advisory Kit.,12-13.
World Health Organization. (2000) Guide to Drug Abuse Epidemiology.
World Health Organization. Child and Adolescent Health on Development. Adolescence and Substance Use. http://www.who.İnt/ child- adolescent-health/prevention/adolescent_ Substance.htm(Erișim:23 Temmuz 2003)