Ebeveyn Yemek Zamanı Davranışları Ölçeği’nin Türkçe Geçerlik ve Güvenirliği
Amaç: Bu araştırmanın amacı Hendy ve arkadaşları 2009 tarafından geliştirilen Ebeveyn Yemek Zamanı Davranışları Ölçeği’nin Türkçeye uyarlanmasına yönelik geçerlik ve güvenirlik çalışmasını yapmaktır. Yöntem: Çalışma, metodolojik olarak yürütülmüştür. Ebeveyn Yemek Zamanı Davranışları Ölçeği 31 maddeden oluşan dokuz alt boyutlu üçlü Likert tipi bir ölçektir. Araştırma 2010-2011 Eğitim-Öğretim yılında, İstanbul ili Maltepe ilçesinde bulunan dört devlet ilköğretim okulunda 1438 ebeveyn ile yürütüldü. Veriler, anket formu ve Ebeveyn Yemek Zamanı Davranışları Ölçeği kullanılarak toplandı. Ölçeğin öncelikle İngilizceden Türkçeye çevirisi daha sonra Türkçeden İngilizceye geri çevirisi yapıldı. Geçerlik çalışması, kapsam geçerliği, açıklayıcı ve doğrulayıcı faktör analizi ile; güvenirliği ise madde toplam puan korelasyonu, iç tutarlılık ve zamana karşı değişmezlik yöntemleri ile yapıldı. Kapsam geçerliği için Kapsam Geçerliği İndeksi, iç tutarlılık için Cronbach Alfa Katsayısı, madde analizi ve test-tekrar test güvenirliği için Pearson Korelasyon Analizi kullanıldı. Bulgular: Araştırma kapsamına alınan ebeveynlerin %50’sini anneler, %50’sini babalar oluşturdu. Annelerin yaş ortalaması 36,36±5,10, babaların ise 40,32±5,95’dir. Annelerin %24,2’sinin babaların %32,5’inin öğrenim düzeyi üniversite ve üstüdür. Ölçeğin Kapsam Geçerliği İndeksi %97 olarak bulundu. Açıklayıcı faktör analizine göre toplam varyansın %53,37’sini açıklayan dokuz alt boyuta sahip olduğu görüldü. Doğrulayıcı faktör analizi sonucunda, ölçeğin model uyum indeksleri olması gereken sınır aralığında bulundu. Ölçeğin alt boyutlarının Cronbach Alfa değerleri 0,41-0,75 arasında değişti. Test-tekrar test güvenirliği Pearson Korelasyon değeri alt boyutlar için 0,91-0,99 p
Anahtar Kelimeler:
Ebeveyn Yemek Zamanı Davranışları Ölçeği, çocukluk obezitesi, çocuk beslenmesi, yemek zamanı, geçerlik ve güvenirlik
Validity and Reliability of the Turkish Form of the Parent Mealtime Action Scale
Objective: The purpose of the study was to conduct reliability and validity studies for the Turkish adaptation of the Parent Mealtime Action Scale developed by Hendy and colleagues 2009 . Method: The study was conducted methodologically. The Parent Mealtime Action Scale is a triple Likert-type scale composed of 31 items and nine sub-factors. The research was carried out with 1438 parents of students at four primary public schools in Maltepe, Istanbul during the 2010-2011 academic year. The data for the research was collected through a questionnaire and the Parent Mealtime Action Scale. The scale was first translated from English to Turkish and then was translated back from Turkish to English. The validity of the scale was evaluated using content validity, exploratory and confirmatory factor analysis and reliability was tested with the item-total score correlation, internal consistency and continuity methods. The Content Validity Index was used for content validity, Cronbach’s Alpha coefficient for internal consistency, Pearson’s correlation analysis for item analysis and test-retest reliability. Results: Of the parents recruited into the study, 50% were mothers and 50% were fathers. The mothers’ mean age was 36.36±5.10; the fathers’ mean age was 40.32 ±5.95. Education level of 24.2% of the mothers and 32.5% of the fathers was university or higher. The Content Validity Index of the scale was 97%. The exploratory factor analysis showed that there were nine sub-dimensions explaining 53.37% of total variance. In the confirmatory factor analysis, the fit indices of the scale were found in the acceptable range. Cronbach’s Alpha values for the subdimensions of the scale were found between 0.41-0.75. In the context of test-retest reliability, the value of Pearson’s correlation for the sub-dimensions was found between 0.91 and 0.99 p
Keywords:
Parent Mealtime Action Scale, childhood obesity, child nutrition, mealtime, validity and reliability,
___
- Zaborskis A, Lagunaite R, Busha R, Lubien J. Trend in eating habits among Lithuanian school aged children in context of social inequality: three cross-sectional surveys 2002, 2006 and 2010. BMC Public Health 2012; 12- 52.
- Bereket A, Atay Z. Current status of childhood obesity and its associated morbidities in Turkey. J Clin Res Pediatr Endocrinol 2012; 4(1): 1–7.
- Özrtürk A, Aktürk S. İlköğretim öğrencilerinde obezite prevalansı ve ilişkili risk faktörleri. TAF Prev Med Bull 2011; 10(1): 53-60.
- Metinoğlu İ, Pekol S, Metinoğlu Y. Kastamonu’da 10-12 Yaş Grubu Öğrencilerde Obezite Prevalansı ve Etkileyen Faktörler. ACU Sağlık Bil. Dergisi 2012; 3(2):117-123.
- Özcebe H, Tülay BB, Keskinkılıç B.Yardım N, Çelikcan E. Çocukluk çağı obezite araştırması (COSI-TR) Ön Rapor. Ankara: Sistem Ofset, 2013; 26-32
- Sorof JM, Lai D, Turner J, Poffenbarger T, Portman RJ.Overweight, ethnicity, and the prevalence of hypertension in school- aged children. Pediatrics 2004; 113(3): 475-482.
- Judge S, Jahns L. Association of overweight with Academic performance and social and behavioral problems: an update from the early childhood longitudinal study. J Sch Health 2007; 77(10): 672-678.
- Çalışkan A, Atak N. Çocukluk çağı obezitesine genel bir bakış. TAF Prev Med Bull 2013;12(5):571-582
- Ventura AK, Birch LL. Does parenting affect children’s eating and weight status? Int J Behav Nutr Phys Act. 2008; 5:15.
- Savage JS, Fisher JO, Birch LL. Parental influence on eating behavior: conception to adolescence. J Law Med Ethics. 2007; 35(1):22–34.
- Brown R, Ogden J. Children’s eating attitudes and behaviour: a study of the modelling and control theories of parental influence. Health Educ Res. 2004; 19(3):261–271.
- Birch LL, Davison KK. Family Environmental factors influencing the developing behavioral controls of food intake and childhood overweight. Pediatr Clin North Am 2001; 48(4): 893-907.
- Ayala GX, Baquero B, Arredondo EM, Campbell N, Larios S, Elder JP. Association between family variables and Mexican American children’s dietary behaviors. J Nutr Educ Behav. 2007; 39(2):62–69.
- Campbell KJ, Crawford DA, Ball K. Family food environment and dietary behaviors likely topromote fatness in 5–6 year- old children. Int J Obes. 2006; 30(8):1272–1280.
- Burgess-Champoux TL, Larson N, Neumark-Sztainer D, Hannan PJ, Story M. Are family mea lpatterns associated with overall diet quality during the transition from early to middle adolescence? J Nutr Educ Behav. 2009; 41(2):79–86.
- Özçetin M, Yılmaz R, Erkorkmaz Ü, Esmeray H. Ebeveyn Beslenme tarzı anketi geçerlilik ve güvenirlik çalışması. Türk Pediatri Arşivi Dergisi 2010; 45(2): 124-31.
- Hendy HM, Williams KE, Camise TS, Eckman N, Hedemann A. The Parent Mealtime Action Scale (PMAS). Development and association with children’s diet and weight. Appetite 2009; 52(2):328–339.
- Yiğit R. Çocukluk dönemi obezitesinin yönetiminde hemşirenin rolü. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi 2011; 13(1): 71-80.
- Şencan H. Sosyal ve davranışsal ölçümlerde güvenirlik ve geçerlik. Ankara: Seçkin Yayıncılık Sanayi ve Ticaret AŞ, 2005; 249-303.
- Şimşek ÖF. Yapısal eşitlik modellemesine giriş: temel ilkeler ve LISREL uygulamaları. Ankara: Cem Web Ofset, 2007; 12.
- Esin MN. Veri toplama yöntem ve araçları & veri toplama araçlarının güvenirlik ve geçerliği. Erdoğan S, Nahçivan N, Esin MN. Hemşirelikte Araştırma: Süreç, Uygulama ve Kritik, İstanbul: Nobel Tıp Kitapevi, 2014; 217-230.
- Tavşancıl E. Tutumların ölçülmesi ve SPSS ile veri analizi. 5. Baskı, İstanbul: Nobel Akademik Yayıncılık, 2014;16-58.
- Harrington D. Confirmatory factor analysis. Newyork: Oxford University Press, 2009; 21-99
- Williams KE, Hendy HM, Seiverling LJ, Can SH. Validation of the parent mealtime action scale (PMAS) when applied to children referred to a hospital-based feeding clinic. Appetite2011; 56(3): 553–557.
- ISSN: 1307-9557
- Başlangıç: 1999
- Yayıncı: Sade ajans