Ezgi ODABAŞ, Belgin GÜNBEY, Yusuf ZENGİN, Hatice AKAY SARIKAYA

Dünya ve Anadolu'da İpek Böceğinin Yolculuğu

Bu derlemenin temel amacı geçmişten günümüze ipek böcekçiliğinin tarihini değerlendirmektir. İpek böcekleri, ek bir gelir kaynağı sağlayan yardımcı bir tarımsal faaliyettir. Buna ek olarak, ipek böceği yetiştiriciliği, dut ağaçları yetiştirilebilen her yerde yapılabilmektedir. Türkiye'nin iklim ve coğrafi özellikleri dut ağaçları yetiştirmek için uygun olsa da, bu tarımsal faaliyet Türkiye'de her geçen gün önemini yitirmektedir. İpek böceği ilk olarak 4000 yıl önce Çin’ de keşfedilmiştir. Ayrıca, Çin tarafından uzun yıllar büyük bir sır olarak saklanmıştır. İpek, Çin'den çıktıktan sonra İpek Yolu aracılığı ile önce Anadolu'ya, sonra Avrupa'ya ulaşmıştır. İpek böcekleri 1500 yıldır Anadolu'da yetiştirilmektedir. Derleme, özelikle ipek böceğinin Anadolu’da ki varlığını incelemektedir.

Anahtar Kelimeler:

İpek Böceği Yetiştiriciliği, İpek, Tarih, Dünya, Anadolu

Journey of Silkworm in The World and Anatolia

The main aim of this review is to evaluate the history of sericulture from past to present. Sericulture was first discovered in China 4000 years ago. Moreover, It was stored as a huge secret by China for many years. Silk production and sericulture started in China; It reached Anatolia and then Europe with the Silk Road. Sericulture is an auxiliary agricultural activity that provides an additional source of income. Mulberry leaf is the only food source of silkworm. Therefore, the cultivation of sericulture can be done anywhere, which can be grown mulberry trees. Silkworms have been grown in Anatolia for 1500 years. Although the climate and geographical features of Turkey is suitable to grow mulberry trees, this agricultural activity is losing its importance from day to day in Turkey. There view especially examines the existence of the silkworm in Anatolia.

Keywords:

Sericulture, Silk, History, World, Anatolia,

PDF

___

Anonim, 2009. Türkiye Evcil Hayvan Genetik Kaynakları Tanıtım Kataloğu. Erişim: http://www.tarim.gov.tr/TAGEM/Belgeler/yayin/Katalog%20T%C3%BCrk%C3%A7e.pdf. Erişim tarihi: 23.08.2016. Anonim, 2015a. İpek ve İpekböcekciliği. Erişim: https://tekstilsayfasi.blogspot.com/2013/01/ipek-lifi-ve-elde-edilmesi.html. Erişim tarihi: 24.11.2015 Anonim, 2016. İpekböceği Yetiştiriciliği 2016. Erişim: http://www.tarim.gov.tr/Konular/Hayvancilik/Ipek-Bocekciligi. Erişim tarihi: 23.08.2016. Anonim, 2018. Erişim: http://www.kozabirlik.com.tr/tarihce.html. Erişi tarihi: 14.02.2018. Anonim, 2019a. İpek Yolu ve Tarihi Ticaret Yolları. Erişim: http://www.silkroutes.net/ipek-yolu-ticaret-tarih.htm. Erişim tarihi: 12.07.2019. Anonim, 2019b. Anadolu’daki İpek Yolları. Erişim: http://yigm.ktb.gov.tr/TR-10174/ipek-yolu.html. Erişim tarihi:12.07.2019. Anonim, 2019c. Erişim:http://www.silkyparadise.com/Icerik/Goster/ipegin-tarihcesi. Erişim Tarihi:01.10.2019. Anonim, 2019d. Erişim: http://www.turkiyeturizm.com/turistlere-ipek-bocekciliginin-sirri-anlatiliyor-58875h.htm Erişim Tarihi:01.10.2019. Anonim, 2019e. Türkiye, ipek böceği yumurtası üretiminde iddialı https://www.tarimtv.gov.tr/tr/video-detay/turkiye-ipek-bocegi-yumurtasi-6640.Erişim Tarihi 16.09.2019. Anonim, 2019f. İpekböceğinin Hikayesi.Erişim: http://www.frigfotograf.com/ipekboceginin-hikayesi/ . Erişim tarihi: 18.09.2019. Anonim,2019g.Erişim:http://turkish.cri.cn/chinaabc/chapter14/chapter140506.htm. Erişim Tarihi:01.10.2019. Anonim 2020.Erişim: https://www.galigaipek.com/ipekboceginin-hikayesi. Erişim Tarihi: 27.03.2020. Anonim 2020a.Erişim: https://testsite.ktb.gov.tr/kultursurasi/TR-10174/ipek-yolu.html. Erişim Tarihi:27.03.2020 Anonim 2020c. Erişim: https://www.millisaraylar.gov.tr/blog/dokumanin-saltanati-hereke-fabrika-i-humayunu. Erişim Tarihi:27.03.2020 Başkaya. Z. 2013. Gelişimi ve Dağılışı Bakımından Türkiye İpekböcekçiliğinde Bilecik İlinin Yeri, Sorunları ve Çözüm Önerileri. Doğu Coğrafya Dergisi, Cilt 18 Sayı 30, s:257-286. Çakıcı M. 2010. Osmanlı Sanayileşme Çabalarında Bursa İpek Fabrikası Örneği (1851-1873), (yayımlanmamış yüksek lisans tezi), Istanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İktisat Anabilim Dalı, 2010, Istanbul Duran, K., Özdemir, D., Namlıgöz, S.E. 2007. İpek Liflerindeki Serisinin Enzimatik Olarak Uzaklaştırılması. Tekstil ve Konfeksiyon 3:182-186. Erdemir, A. 2019. Kişisel görüşme. Bursa Koza Tarım Satış Kooperatifleri Birliği (Kozabirlik), Bursa. E-posta: kozabirlik@kozabirlik.com.tr Lie, Y.,Song, W., Shi, S., Liu, Y., Pan, M., Dai, F., Lu, C., Xiang, Z. 2010. MitochondrialGenomeNucleotideSubstitutionPatternBetweenDomesticatedSilkmoth, Bombyxmori, andİts Wild Ancestors, ChineseBombyxMandarinaAndJapaneseBombyxMandarina. Genetics andMolecularBiology, 33, 1, 186-189 Brazil. Özgür, M. 1996. “Türkiye’de İpekböcekçiliği”. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi, Coğrafya Araştırmaları Dergisi, Sayı: 12, s: 95-106, Ankara Quataert, D. 1999. Sanayi Devrimi Çağında Osmanlı İmalat Sektörü, İletişim yayınları, İstanbul, s:219. Taşlıgil N. 1996. Dünden Bugüne Bursa’da İpekböcekçiliği, Marmara Coğrafya Dergisi, Dergipark 706285, s:237-246. Top, T.B. 2011. Türkiye İpekböcekçiliğinde Kozabirliğin Rolü. Tarımsal Ekonomi ve Politika Geliştirme Enstitüsü, Tepge Bakış Temmuz 2011 / ISSN: 1303–8346 / Nüsha: 13. Tsenov, P.,Vasileva, J., Arkova-Pantaleeva, D. 2008. International Testing of DifferentSilkwormHybrids in Bulgaria. II. Technologicalcharacteristics. Journal of AnimalScience, 45(1): 80-83. Yıldırım M.A. 2013. Osmanlı’da İpekböcekçiliği Eğitimi: Bursa Harir Dârüttalimi ve Dârülharirlerin Açılması. International PeriodicalForTheLanguages, LiteratureandHistory of TurkishorTurkic Volume 8/5 Spring 2013, p. 577-594. Ziya M. 2009(Yayına Hazırlayanlar: Mehmet Fatih Birgül-Levent Ali Çanaklı). Bursa’dan Konya’ya Seyahat, ,Bursa İl Özel İdaresi - Hece Yayınları Ankara,, s.131-132