Diyarbakır ikinci ürün şartlarında bazı soya hatlarının verim ve kalite kriterlerinin belirlenmesi

Bu ara ş tırma, Diyarbakır ikinci ürün koş ullar ına uygun yüksek verimli baz ı yeni soya hatlar ınınbelirlenmesi amac ıyla yürütülmüş tür. Ara ş tırmada materyal olarak; 825, Bataem-201, Ata-135,633, 540, 528, 581, 705, 785, Bataem-223, Bataem-204, Bataem-206, Bataem-219, Bataem-208,Ata-137, Bataem-220, Ata-140, Ataem-7 ve Türksoy hat ve çe ş itleri kullanılmış tır. Ara ş tırma 2009ve 2010 yıllar ında, GAP Uluslararas ı Tarımsal Araş tırma ve Eğitim Merkezi deneme tarlas ındaTesadüf Bloklar ı Deneme Desenine göre 3 tekerrürlü olarak yürütülmüş tür. Ara ş tırmada eldeedilen iki yıllık ortalama verilere göre; bitki boyu (108.7-138.8 cm), ilk bakla yüksekliği (9.2-15.4cm), dal sayıs ı (2.5-3.0 adet/bitki), bakla sayıs ı (51.2-70.6 adet/bitki), 1000 tane a ğırlığı (142.5-203.3 g), tohum verimi (187.1-287.1 kg/da), ya ğ oranı (% 17.4-% 20.0) ve protein oranı (% 36.4-% 42.1) aras ında de ğiş imler göstermiş tir. Sonuç olarak; incelenen özellikler göz önüne alındığındaAtaem-7, Bataem-201, Bataem-219, Bataem-220, Bataem-223, Ata-135, Ata-137 ile 581, çe ş it vehatlar ı Diyarbakır ikinci ürün koş ullarında daha yüksek verim verdikleri saptanmış tır.

Determination of some soyabean lines yield and quality components grown as second crop in Diyarbakir conditions

This study was carried out to determine the high yielded some new soyabean lines for suitablesoyabean cultivation as a second crops in Diyarbakır conditions. In this experiment; 825, Bataem-201, Ata-135, 633, 540, 528, 581, 705, 785, Bataem-223, Bataem-204, Bataem-206, Bataem-219,Bataem-208, Ata-137, Bataem-220, Ata-140, Ataem-7 and Türksoy line and cultvar were used as aresearch materials. The experiments were conducted the trial field of GAP InternationalAgricultural Research and Educational Center in Diyarbakır with Randomized Complete BlockDesign with three replicate in 2009 and 2010 years. According to the findings of avarage two yearsdata; plant height ranged (108.7-138.8 cm), first pod height (9.2-15.4 cm), branch number perplant (2.5-3.0), pods per plant (51.2-70.6), 100 seed weight (12,25-17,95 g), seed yield (187.1-287.1 kg/da), oil content (% 17.4-% 20.0%), and protein content (36.4-% 42.1) respectively.Results of this study indicated that; Ataem-7, Bataem-220, 581, Ata-137 and Ata-140 lines inrespect to yield and investigated agricultural characteristics can be grown in Diyarbakır secondcrop conditions.

PDF

___

Anonim. 1997. D.S. İ. Genel Müdürlüğü, Toprak Analiz Lab. Sonuçları, Ankara.
Anonim. 2008a. TU İK, http://www.tuik.gov.tr.
Anonim. 2010a. Food and Agriculture Organization (FAO) of the United Nations, www.faostat.org.
Anonim. 2010b. TUİ K, http://www.tuik.gov.tr. Anonim. 2010c. Ba ş bakanlık Devlet Meteoroloji Genel Müdürlüğü Diyarbakır Meteoroloji Müdürlüğü Kayıtlar ı.
Arıoğlu, H., Çalış kan, S., Söğüt, T., İncikli, H., Zaimoğlu, B., ve Güllüoğlu, L. 2003. Çukurova Bölgesi İ kinci Ürün Koş ullarına Uygun Soya (Glycine max mer R.) Çe ş it Islahı Üzerinde Ara ş tırmalar. Türkiye 5. Tarla Bitkileri Kongresi. Tarla Bitkileri Islahı. 13-17 Ekim, Diyarbakır, 126- 130.
Bek, D. ve Ar ıoğlu, H. 2005. Çukurova Koş ullarında Farklı Soya Genotiplerinin Adaptasyon ve Verim Potansiyellerinin Saptanmas ı. Türkiye 6. Tarla Bitkileri Kongresi. 5-9 Eylül, Antalya, s. 1101-1105.
Cinsoy, A.S., Tugay, E., Atikyılmaz, N., ve Eş me, S. 2005. Ana ve ikinci ürün soya tarımında verim ve diğer baz ı özellikler üzerine bir ara ş tırma.VI. Tarla Bitkileri Kongresi 5-9 Eylül, Antalya. Cilt 1, s. 399-402.
Civelek, T. 2006. Yapraktan Demir Uygulamas ının Baz ı Soya [Glycine Max, (L,) Merrill] Çe ş itlerinde Verim Ve Verim Unsurları İ le Önemli Kalite Özelliklerine Etkisi, OMÜ Fen Bil. Enst. Yüksek Lisans Tezi.
Çopur, O., Gür, M. A., Demirel, U., Karakuş , M. 2009. Performance of some Soybean [ Glycine max (L.) Merr.] Genotypes Double Cropped in Semi- Arid Conditions. Notulae Botanicae Horti Agrobotanici, Cluj-Napoca, 37 (2) 2009, 8591.
Genç, F. 2010. Türkiye Bitkisel Ya ğlar Ticaret Dengesi, FOI 2010 - Fats & Oils Istanbul, 2-3, Aralık 2010.
Golbitz, P., 2004. Soya&Oilseed bluebook. Soyatech, Inc., Bar Harbor, M.E.
Hossain, M. A., Rahman, L., and Shamsuddin, A.K.M. 2003. Genotype-Environment Interaction and Stability Analysis in Soybean, Journal of Biological Sciences 3 (11): 1026-1031.
İlker, E., Tatar, Ö., Gökçöl, A. 2010. Konvansiyonel ve Organik Tarım Koş ullarında Baz ı Soya Çe ş itlerinin Performanslar ı, Ege Üniv. Ziraat Fak. Derg., 2010, 47 (1): 87-96.
JUMP 5.0.1. 1989. A Business Unit Of SAS Copyright, 1989 - 2002 SAS Institute Inc., http://www.jmp.com
Karasu, A., Öz, M. ve Göksoy, A.T. 2001. Baz ı Soya fasulyesi [ Glycine max (L.) Merill] çe ş itlerinin Bursa koş ullarına adaptasyonu konusunda bir çalış ma. Türkiye 4. Tarla Bit. Kon. 17-21 Eylül, Tekirda ğ, s.123-128.
Keyser, H.H., Li, F. 1992. Potential for increasing biological nitrogen fixation in soybean, Plant and Soil,141(2): 119-135.
Kolsar ıc ı, Ö., Gür, M.A., Ba ş alma, D., Kaya, M.D., ve İş ler, N. 2005. Ya ğlı tohumlu bitkilerin üretimi. VI. Türkiye Ziraat. Mühendisleri Teknik. Kongresi, Cilt I, s. 3-7.
Liu, K. 2004. Soybeans as a Powerhouse of Nutrients and Phytochemicals. In: Soybeans as Functional Foods and Ingredients (Chapter 1). AOCS Press, Illionis. ISBN 1-893997-33-2.
Silapet, V. 1998. Grain soybean seed production. www.arc- vrdc.org/html_files/vichithSilapet 012.html.
Smith, D. L., and Hume, D.J. 1987. Comparison of assay methods for N2- fixation utilizing white bean and soybean, Can, J, Plant Sci,, 67:11-19.
Söğüt, T., Öztürk, F., Temiz, M.G. 2005. Farklı Olgunla ş ma Grubuna Dahil Baz ı Soya Çe ş itlerinin Ana ve İkinci Ürün Koş ullarındaki Performanslar ının Karş ıla ş tır ılmas ı. VI. Tarla Bitkileri Kongresi, 5-9 Eylül, Antalya, s. 393- 398.
Tayyar, Ş ., ve Gül, M.K. 2007. Baz ı soya fasulyesi ( Glycine Max (L,) Merr,) genotiplerinin ana ürün olarak Biga ş artlar ındaki performanslar ı, Yüzüncü Y ıl Üniversitesi, Zir. Fak., Tarım Bilimleri Dergisi, 17(2): 55-59.
Üstün A., Aydın, N., Olgun, H., Hakan, M., Eren, A., Babaoğlu, M., ve Aslan, H. 2003. Baz ı Soya Çe ş itleri Aras ındaki Benzerliklerin Discriminant ve Cluster Analizleri ile Belirlenmesi ve Çe ş itlerin Stabilitesi. Türkiye 5. Tarla Bitkileri Kongresi. Tarla Bitkileri Islahı. 13-17 Ekim, Diyarbakır, s. 131- 140.
Yılmaz, A., Beyyava ş , V., Cevheri, İ ., Haliloğlu, H. 2005. Harran ovas ı ekolojisinde ikinci ürün olarak yetiş tirilebilecek baz ı soya ( Glycine max. L. Merrill.) çe ş it ve genotiplerinin belirlenmesi. Harran Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Dergisi, 9 (2): 55-61.
Yılmaz, H.A., ve Efe, L. 1998. Baz ı soya ( Glycine max L. Merill) çe ş itlerinin Kahramanmara ş koş ullarında II. ürün olarak yetiş tirilebilme olanaklar ı. Tr. J. Of Agriculture and Forestry, 22: 135-142.