Yoğun Bakım Ünitesinde Takip Edilen Kafa Travmalı Hastaların Geriye Dönük Olarak Değerlendirilmesi ve Risk Skorlarının Prognoza Etkisi

Amaç: Kafa travması sık görülen ve yoğun bakım takibi gerektirebilen önemli bir halk sağlığı problemidir. İlerleyen teknolojiler ve yoğun tedavilere rağmen kafa travması geçiren hastaların prognozu kötüdür ve çoğunda sekel ve/veya ölüm gözlenmektedir. Bu nedenle, kafa travmalarında kötü prognoza sahip olan yüksek riskli hastaları belirleyebilmek önemlidir. Glaskow koma skalası (GKS), yaralanma şiddet skoru (injury severity score, ISS) ve revize travma skoru (RTS) kafa travmalı hastaların ilk değerlendirmesinde olumsuz sonuçları tahmin etmede ve klinik karar vermede en çok kullanılan puanlama sistemleridir. Çalışmamız amacı kafa travması nedeniyle hastanemiz yoğun bakımında takip edilen hastaların klinik özelliklerini sunmak ve kullanılan klinik risk skorlarının hastane içi sonlanımlara etkisini saptamaktır. Materyal ve metot: Ocak 2019 – Mayıs 2021 tarihleri arasında hastanemiz yoğun bakımında kafa travması nedeniyle takip edilen 104 hasta geriye dönük olarak çalışmamıza dahil edildi. Hastaların dosyaları, arşiv kayıtları ve hastane otomasyon kayıt sistemi ayrıntılı olarak incelendi. Tüm hastaların GKS, ISS ve RTS değerleri belirlenerek prognoza etkileri incelendi. Bulgular: Hastaların yaş ortancası 24.5 (12.0-39.8) yıl ve 85’i (%81,7) erkek cinsiyette idi. Başvurudaki GKS ortancası 13 (9.3-15.0), ISS ortancası 25 (25-41), RTS ortancası ise 11 (9-12) olarak tespit edildi. 19-64 yaş aralığı dışındaki diğer tüm yaş kategorilerinde kafa travmasının en sık nedeni yüksekten düşme idi. Ancak, bu yaş aralığında en sık neden patlama veya ateşli silah yaralanması (%31.4) idi. Hastane içi ölüm 16 (%15.4) hastada meydana geldi. Hastane içi ölüm gelişmeyen hastalar ile karşılaştırıldığında; ölüm gelişen hastaların başvuru sırasındaki ISS değerleri anlamlı olarak daha yüksek iken (P<0.001), RTS (P<0.001) ve GKS (P<0.001) değerleri anlamlı olarak daha düşük idi. RTS’nin hastane içi ölümü öngördürmedeki AUC değeri (0.968), ISS (0.947) ve GKS’nin (0.866) AUC değerlerinden daha yüksek olarak tespit edildi. Sonuç: Çalışmamızda, yoğun bakımda yatan kafa travmalı hastalarda günlük pratikte en çok kullanılan risk skorlarının hastane içi ölümü öngörmedeki rolleri araştırıldı. Her ne kadar başvurudaki risk skorları hastane içi prognozu kötü olabilecek yüksek riskli hastaları öngörmede iyi bir tanısal değere sahip olsa da, RTS’nin diğer klinik risk skorlarına göre ölümü öngörmede daha üstün bir skor olduğu tespit edildi.

Anahtar Kelimeler:

Head trauma, in-hospital mortality, clinical risk scores

Retrospective Evaluation of Patients with Head Trauma Followed Upin the Inten-sive Care Unit and Effect of Risk Scores on Prognosis

Background: Head trauma is an important public health problem that is common seen and may require intensive care follow-up. Despite advanced technologies and intensive treatments, patients with head trauma have poor prognosis and sequelae and/or death have been observed most of these patients. Therefore, it is important to identify high-risk pa-tients with poor prognosis in head trauma. Glasgow coma scale (GCS), injury severity score (ISS) and revised trauma score (RTS) are the most widely used scoring systems for predicting adverse outcomes and clinical decision making in the initial evaluation of patients with head trauma. The aim of our study is to present the clinical characteristics of patients followed in the intensive care unit of our hospital due to head trauma and to determine the effect of used clinical risk scores on in-hospital outcomes.Materials and Methods: A total of 104 patients who were followed up in intensive care unit of our hospital due to head trauma between January 2019 and May 2021 were retrospectively screened and included in our study. Patient files, archive records and hospital automation recording system were examined comprehensively. GCS, ISS and RTS values of all patients were determined and their effects on prognosis were examined.Results: The median age of the patients was 24.5 (12.0-39.8) years and 85 (81.7%) were male. The median GCS was 13 (9.3-15.0), ISS was 25 (25-41), and RTS was 11 (9-12) on admission. The most common cause of head trauma was falls from height in all age categories except the 19-64 age range. However, the most common cause was explosion or gunshot injury (31.4%) in this age group. In-hospital mortality was developed in 16 (15.4%) patients. When compared with patients who did not develop in-hospital mortality, patients who developed mortality had significantly higher ISS values (P<0.001), whereas lower RTS (P<0.001) and GCS (P<0.001) values on admission. The AUC value of RTS (0.968) for predicting in-hospital mortality was found to be higher than the AUC values of ISS (0.947) and GCS (0.866).Conclusions: In our study, the role of the most commonly used risk scores in daily practice for predicting in-hospital mortality was investigated in head trauma patients hospitalized in the intensive care unit. Although all risk scores on admission had a good diagnostic value in predicting high-risk patients with poor in-hospital prognosis, RTS was found to be superior score than other clinical risk scores for predicting mortality.Keywords: Head trauma, in-hospital mortality, clinical risk scores

PDF

___

1- Dewan MC, Rattani A, Gupta S, Baticulon RE, Hung YC, Punchak M, et al. Estimating the global incidence of traumatic brain injury. J Neurosurg. 2018:1-18.
2- Rutland-Brown W, Langlois JA, Thomas KE, Xi YL. Incidence of traumatic brain injury in the United States, 2003. J Head Trauma Rehabil. 2006;21(6):544-8
3- Çökük A, Kozacı N, Ay Mo, Açıkalın A, Seviner M, Satar S. Acil Servise Başvuran Kafa Travması Olgularının Değerlendirilmesi. Cukurova Medical Journal. 2013;38(1):63-71.
4- Işık HS, Bostancı U, Yıldız Ö, Özdemir C, Gökyar A. Kafa travması nedeniyle tedavi edilen 954 erişkin olgunun retrospektif değerlendirilmesi: Epidemiyolojik çalışma. Ulus Travma Acil Cerrahi Derg. 2011;17(1):46-50.
5- Sencer A, İmer M. Günümüzde Kafa Travmasına Genel Bir Bakış. Turkiye Klinikleri J Surgery. 2004;9(3):188-95
6- Murray CJ, Lopez AD. Global Health Statistics. Geneva: World Health Organization; 1996.
7- Akköse Ş. Acil serviste kafa travmalı hastaya yaklaşım. Acil Tıp Dergisi. 2000;3:83-93.
8- Demirdöven BT, Güvenç E, Küçük M, Uyar ME. Acil Servise Başvuran Kafa Travmalı Hastaların Bilgisayarlı Tomografi ile Değerlendirilmesi. Forbes J Med. 2020;1(1):1-4.
9- Yousefzadeh-Chabok S, Hosseinpour M, Kouchakinejad-Eramsadati L, Ranjbar F, Malekpouri R, Razzaghi A, et al. Comparison of Revised Trauma Score, Injury Severity Score and Trauma and Injury Severity Score for mortality prediction in elderly trauma patients. Ulus Travma Acil Cerrahi Derg. 2016;22(6):536-40.
10- Cook NF. The Glasgow Coma Scale: A European and Global Perspective on Enhancing Practice. Crit Care Nurs Clin North Am. 2021;33(1):89-99.
11- Akgül M, Burulday V. Acil Ünitesine Kafa Travması Nedeni İle Başvuran Olguların Değerlendirme Sonuçları. Kırıkkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi. 2016;18(3):134-8.
12- Karasu A, Sabanci PA, Cansever T, et al. Epidemiological Study in Head Injury Patients. Ulus Travma ve Acil Derg. 2009;15:159-63.
13- Işık H, Gökyar A, Yıldız Ö, Bostancı U, Özdemir C. Pediatric head injuries, retrospective analysis of 851 patients: an epidemiological study. Ulus Travma Acil Cerrahi Derg. 2011;17:166-72.
14- Langlois JA, Rutland-Brown W, Wald MM. The epidemiology and impact of traumatic brain injury: a brief overview. J Head Trauma Rehabil. 2006;21:375-8.
15- Ökten Aİ, Ergün R, Akdemir G, Okay Ö, Duyar M, Anasız H et al. Kafa Travmalarının Epidemiyolojisi: 1450 Olgunun Verileri. 1997;3(4):291-7.
16- Luerssen TG, Klauber MR, Marshall LF. Outcome from head injury related to patient’s age. A longitudinal prospective study of adult and pediatric head injury. J. Neurosurgery. 1988;3:409-16.
17- Guzzo JL, Bochicchio GV, Napolitano LM, Malone DL, Meyer W, Scalea TM. Prediction of outcomes in trauma: anatomic or physiologic parameters? J Am Coll Surg. 2005;201:891–7
18- MacKenzie EJ, Rivara FP, Jurkovich GJ, Nathens AB, Frey KP, Egleston BL, et al. A national evaluation of the effect of trauma-center care on mortality. N Engl J Med. 2006;354:366–78
19- Chawda MN, Hildebrand F, Pape HC, Giannoudis PV. Predicting outcome after multiple trauma: which scoring system? Injury 2004;35:347–58.
20- Selvi F, Karadaş S, Gönüllü H. Kafa Travmalı Hastalarda Epidemiyolojik Veriler ve Bölgesel Faktörler. Sakarya Tıp Dergisi. 2017;7(1):1-1.
21- Hukkelhoven CW, Steyeberg EW, Rampon AJ et al. Patient age and outcome following severe traumatic brain injury: an analysis of 5600 patients. J Neurosurg 2003; 99:666-73.