İl Göç İdarelerinin Göçmenlere Yönelik Etkinliklerinin Manevi Danışmanlık ve Rehberlik Bakımından Değerlendirilmesi: Kütahya İl Göç İdaresi Müdürlüğü Örneği

Göç modern dünyanın hızla artan bir olgusudur. Göç, tarihin hiçbir döneminde günümüzdeki kadar artış göstermemiştir. 2019 yılı sonu itibariyle Birleşmiş Milletler verilerine göre dünya nüfusunun yüzde 2/3’ü göçmen konumundadır. Modern toplumda insanların başa çıkmak zorunda kaldığı pek çok toplumsal ve psikolojik problemlerle ilgili olarak, günümüz bilim dünyası maneviyatın etkisinin ihmal edilemeyeceği konusunda önemli bir mesafe kaydetmiştir. Bu bağlamda manevi danışmanlık ölüm ve yas refakatinin dışında kriz, travma, boşanma, depresyon, AIDS gibi çok farklı durumlar için bir yaşam ve inanç yardımı halini almıştır. Göçmenleri de bu başlıkların dışında değerlendirmek mümkün değildir. Ülkemize yönelik göçler farklı sebeplerle son yıllarda hızla artmıştır. İktisadi, siyasi, savaş ve kültürel vb. gibi yetersizlikler sebebiyle göç edenler için Türkiye, bu alanlarda çekici bir niteliğe sahiptir. Özellikle Türkiye jeopolitiği ekseninde yaşanan savaşlar ve savaş mağduru siviller için uygulanan sığınma politikaları, ülkemizi göçmenler için cazip hale getirmiştir. Ayrıca tarih, din ve kültür birliği gibi nedenler Müslüman göçmenlerin Türkiye’yi tercih nedenleri arasında sayılabilir. 2020 verileri dikkate alındığında, Türkiye dört milyon göçmene ev sahipliği yaparak, en çok sayıda göçmen barındıran ülke konumundadır. Türkiye’de göçmenlerle ilgili işlemler, İç İşleri Bakanlığına Bağlı Göç İdaresi Genel Müdürlüğünce yürütülmektedir. Manevi danışmanlık ve rehberlik, göçmenlere yönelik akademik araştırma alanlarından biridir. Ülkemizde ilk defa 1990’lı yıllarda dini danışmanlık ve rehberlik adı altında akademik çalışmalar başlamıştır. Uygulamaya yönelik çalışmalar ise Diyanet İşleri Başkanlığı Din Hizmetleri Genel Müdürlüğü tarafından yapılmaktadır. Aile ve Dini Rehberlik Daire Başkanlığı, Sosyal ve Kültürel İçerikli Din Hizmetleri Daire Başkanlığı, Göç ve Manevi Destek Hizmetleri Daire Başkanlığı bu uygulamaların gerçekleştirildiği Diyanet İşleri Başkanlığının birimleridir. Kütahya İl Göç İdaresi Müdürlüğü göçmenlere yönelik hem rutin resmi işleri yürüten hem de göçmenlerin hayatlarını kolaylaştıracak sosyal ve kültürel etkinlikler düzenleyen bir kuruluştur. Bu çalışmada Kütahya İl Göç İdaresi’nin göçmenlere yönelik etkinlikleri Manevi Danışmanlık ve Rehberlik alanı açısından değerlendirilmiştir. Böylece yapılacak akademik çalışmalar için alanda ne gibi imkânların bulunduğunun tespit edilmesi hedeflenmiştir. Ayrıca akademik çalışma yapan kurumlarla sahada faaliyet gösteren kurumlar arasında bir koordinasyon eksikliğinin olduğu bilinmektedir. Bu boşluğun doldurulması da çalışmanın hedefleri arasındadır. Kütahya Dumlupınar Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü’ne bağlı olarak 2020 yılında açılan Manevi Danışmanlık Bölümü, Kütahya İl Göç İdaresi Müdürlüğü ve Kütahya İl Müftülüğü arasında iş birliğinin sağlanarak bu hedefe ulaşılabilir. Bu sayede göçmenlere yönelik manevi danışmanlık ve rehberlik çalışmalarının akademik ve uygulama birlikteliğinin sağlanabilir. Metodolojik olarak çalışmanın ilk aşamasında kaynak taraması yapılmış, ikinci aşamasında ise Kütahya İl Göç İdaresi Müdürü’yle yapılan mülakatla etkinliklerle ilgili veriler toplanmıştır. Son olarak elde edilen veriler, ilgili literatür çerçevesinde değerlendirilerek sonuçlandırılmıştır. Çalışmanın sonucundan kısaca bahsedilecek olursa, Kütahya İl Göç İdaresi Müdürlüğü’nün yaptığı etkinlikler, göçmenlerin bir taraftan maddi ihtiyaçlarını karşılarken diğer taraftan da sosyal ihtiyaçlarına cevap verdiği görülmüştür. Bu bakımdan elde edilen sonuçlar, manevi danışmanlıkla ilgili teorik çalışmaların sahaya taşınması bakımından imkânlar sunmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Din Sosyolojisi, Göç, Sığınmacı, Manevi Danışmanlık ve Rehberlik, Kütahya Göç İdaresi

An Evaluation of Spiritual Counseling and Guidance Activities for Immigrants Undertaken by Provincial Directorates of Migration Management: The Case of Kütahya Provincial Directorate of Migration Management

Today, migration is a common phenomenon around the world. Migration has never been as widespread in history as it is today. As of late 2019, according to the data from United Nations, 2 to 3 percent of the world's population is composed of immigrants. Current scholarly world has made a significant progress in understanding the fact that the impact of spirituality cannot be neglected, particularly with respect to many social and psychological problems that people have to cope with in modern society. In this respect, spiritual counseling has become an everyday and religious aid in such diverse cases as crisis, trauma, divorce, depression and AIDS, along with conveying condolences for death. It is not possible to consider immigrants outside such issues. Immigration to our country has increased rapidly in recent years for several reasons. Turkey seems an attractive destination for immigrants who migrate due to various economic, political, and cultural reasons or wars. Especially the asylum policies implemented for the civilian victims of wars and the wars against the backdrop of Turkey's geopolitics have made our country an attractive destination for immigrants. Moreover, such factors as having a shared history, religion and culture are among the reasons why Muslim immigrants prefer Turkey. According to the data from 2020, with its four million immigrants, Turkey is the country hosting the highest number of immigrants. Operations and activities related to immigrants in Turkey are carried out by the General Directorate of Migration Management within the Ministry of Internal Affairs. The issue of spiritual counseling and guidance is one of the areas of academic research focusing on immigrants. In Turkey, academic studies were first undertaken in the 1990s, under the name of religious counseling and guidance. Practical activities are carried out by the Directorate General of Religious Services within the Presidency of Religious Affairs. Department of Family and Religious Guidance, Department of Religious Services for Social and Cultural Issues, Department of Migration and Spiritual Assistance Services are the units of the Directorate of Religious Affairs, where these activities are carried out. Kütahya Provincial Directorate of Migration Management is an organization that not only offers routine official services for immigrants but also organizes social and cultural activities that facilitate their lives. The present study investigated the activities undertaken by Kütahya Provincial Directorate of Immigration Management for immigrants, in terms of spiritual counseling and guidance. Thus, the study aimed to explore the opportunities that exist in the field for prospective academic studies. Furthermore, it is clear that there is poor coordination between institutions involved in academic research and those operating in the field. The present study also aims to fill this gap. This goal can be achieved by establishing close collaboration among the Department of Spiritual Counseling, which was founded within the Institute of Graduate Education at Kütahya Dumlupınar University, Kütahya Provincial Directorate of Migration Management and Kütahya Provincial Office of Mufti. In this way, a coherence can be achieved between scholarly studies and field work in spiritual counseling and guidance services for immigrants. In the first phase of the study, a literature review was carried out, and in the second, an interview was conducted with the Director of Kütahya Provincial Migration Management to collect data about the activities. Finally, the collected data were analyzed based on the relevant literature and some conclusions were drawn. The results indicated that the activities carried out by the Provincial Directorate of Migration Management not only meet the financial needs of immigrants but also respond to their social needs. In this respect, the results obtained illustrate how theoretical studies on spiritual counseling could be transferred to the field.

Keywords:

Sociology of Religion, Migration, Asylum Seekers, Spiritual Counseling and Guidance, Kütahya Directorate of Migration Management,

PDF

___

Altaş, Nurullah. “Din Hizmetleri ve Dini Danışmanlık İlişkisi”, Dini Danışmanlık ve Din Hizmetleri. ed. Nurullah Altaş & Mustafa KÖYLÜ. 11-35. Ankara: Gündüz Eğitim ve Yayıncılık, 2012.

Apak, Hıdır. “Suriyeli Göçmenlerin Kente Uyumları: Mardin Örneği”. Mukaddime. 23.03.2021. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/184154

Aydemir, Salih vd.. “Zorunlu-Kitlesel Göç Olgusuna Sosyolojik Bir Yaklaşım: Türkiye’deki Suriyeli Sığınmacılar Örneği”. Dini Araştırmalar. 23 Mart 20211. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/489863

Ayten, Ali (ed.). Manevi Danışmanlık ve Rehberlik. II Cilt. İstanbul: Dem Yayınları, 2016.

Ayten, Ali (ed.). Manevi Danışmanlık ve Rehberlik, Teori ve Uygulama Alanları. İstanbul: Dem Yayınları, 2017.

Ayten, Ali (ed.). Manevi Danışmanlık ve Rehberlik Farklı Alanlarda Araştırma Bulguları ve Değerlendirmeler. İstanbul: Dem Yayınları, 2019.

Baygeldi, Merve Reyhan. Türkiye’de Modern Sorunlara Dini Bir Çözüm Olarak Manevi Danışmanlık Uygulaması Mevcut Durum Ve Öneriler. SETA, 2018. https://setav.org/assets/uploads/2018/04/234.-Manevi-Dan%C4%B1s%CC%A7manl%C4%B1k.pdf

Fichter, Joseph. Sosyoloji Nedir?. çev. Nilgün Çelebi. Ankara: Attila Kitapevi, 1994.

Gulerce, H., & Maraj, H.A. “Resilience and hopelessness in Turkish society: Exploring the role of spirituality in the COVID-19 pandemic”. Journal of Economy Culture and Society 63 (2021), 1-16. https://doi.org/10.26650/JECS2020-0075

Kaya, İbrahim vd.. Türkiye’deki Suriyelilerin Hukuki Durumu Arada Kalanların Hakları Ve Yükümlülükleri. SETA, 2015. http://file.setav.org/Files/Pdf/20151017001210_turkiyedeki-suriyelilerin-hukuki-durumu.pdf

Kılınçer, Zeynep. “Manevi Danışmanlık ve Rehberlik Üzerine: Psikoloji, İlahiyat ve Tıp Alanlarında Maneviyat ve MDR Algısı”. Manevi Danışmanlık ve Rehberlik, Teori ve Uygulama Alanları. ed. Ali Ayten. 19-60. İstanbul: Dem Yayınları, 2017.

Korkmaz, Arif. Göç ve Din. Konya: Çizgi Kitapevi, 2011.

Göç Terimleri Sözlüğü. 23 Mart 2021. https://publications.iom.int/system/files/pdf/iml31_turkish_2ndedition.pdf

Köylü, Mustafa. “Ruh Sağlığı ve Din”. Dini Danışmanlık ve Din Hizmetleri. ed. Nurullah Altaş & Mustafa Köylü. 87-110. Ankara: Gündüz Eğitim ve Yayıncılık, 2012.

Ok, Üzeyir. “Dini Danışmanlık Tanımı ve Tarihi”. Dini Danışmanlık ve Din Hizmetleri. ed. Nurullah Altaş & Mustafa Köylü. 37-58. Ankara: Gündüz Eğitim ve Yayıncılık, 2012.

Özdemir, Sadettin. “Sosyal Hizmetlerde Dini Danışmanlık ve Rehberlik”. Dini Danışmanlık ve Din Hizmetleri. ed. Nurullah Altaş & Mustafa Köylü. 231-268. Ankara: Gündüz Eğitim ve Yayıncılık, 2012.

Sağır, Zeynep. Suriyeli Mültecilerde Dini Başa Çıkma Ve Ruh Sağlığı. İstanbul: Marmara, Sosyal Bilimler, Yüksek Lisans Tezi, 2014.

Sağır, Zeynep. “Zorunlu Göç ve Travmatik Olaylarda Manevi Danışmanlık ve Rehberlik”. Manevi Danışmanlık ve Rehberlik Farklı Alanlarda Araştırma Bulguları ve Değerlendirmeler. ed. Ali Ayten. 267-288. İstanbul: Dem Yayınları, 2019.

Söylev, Ömer Faruk. “Psikolojik Yardım Hizmetleri Bağlamında Türkiye’de Dini Danışma ve Rehberlik”. İslam Medeniyeti Araştırmaları Dergisi. 23 Mart 2021. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/172425

Söylev, Ömer Faruk. Manevi Bakım ve Danışma Psikolojisi Kavram Kuram ve Uygulamalar. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 2020.

Şahin, Zuhal Ağılkaya. Federal Almanya Cumhuriyeti’nde Dini Danışmanlık: Teori - Eğitim – Uygulama. İstanbul: Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler, Doktora Tezi, 2014.

Taş, İbrahim vd. “Mülteci Sorununun Çözümüne İlişkin Yeni Bir Yapılanma: Göç İdaresi Genel Müdürlüğü”. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 22 Göç Özel Sayısı (2017), 1369-1383.

TDK, Türk Dil Kurumu. Türk Dil Kurumu Sözlükleri. Erişim 22 Mart 2021. https://sozluk.gov.tr/

Tosun, Cemal. “Manevi Danışmanlık ve Rehberlikte Kültürlerarası-Dinlerarası Yaklaşım”. Manevi Danışmanlık ve Rehberlik I-II. ed. Ali Ayten vd. I/121-132. İstanbul: Dem Yayınları, 2016.

Zafer, Ayşenur Bilge. “Göç Çalışmaları İçin Bir Anahtar Olarak “Kültürleşme” Kavram”. U.Ü. Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi. 23.03.2021. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/274433