20. YÜZYILIN BAŞLARINDA OSMANLI ESNAFININ UYMASI GEREKEN BELEDÎ KURALLAR
Ekonomik faaliyeti sermayeden ziyade bedenî çalışmaya dayanan sanat veya ticaretle uğraşan çalışma grubunu temsil eden esnaf, devletlerin ekonomilerinin canlılığını ve sürdürülebilirliğini sağlaması bakımından oldukça önemli bir ticari sınıftır. Vatandaş ile esnaf arasında köprü vazifesi gören devletin; halkın maddî ve manevî anlamda zarar görmesini engellemek için esnafı denetleme vazifesi vardır. Osmanlı’da devlet, başlangıçta esnaf denetiminde en üst makam olarak kadıyı görevlendirirken Tanzimat’tan sonra bu vazifeyi koyduğu kanunlarla belediyelere vermiştir. Ayrıca devlet, belediyelere kanunlara dayanmak ve bağlı olmak şartıyla talimatname çıkarma ve uygulama yetkisi de vermiştir. Bu talimatnamelerden birisi de 1919 yılında Matbaa-i Âmire tarafından basılan Esnafın Riâyete Mecbur Olduğu Evâmir-iBelediye Hakkında Talimâtisimli talimatnamedir. Bu talimatnamede gıda üretimi ve satışı yapan esnaf muhatap alınmaktadır. Çalışmamıza kaynak olan bu talimatname, günümüzdeki gerek gıda denetimi ve kontrolü gerekse işyeri, personelvealet-ekipman hijyeni kanununun geçirdiği tarihi gelişimi göstermesi bakımından önemlidir. Ayrıca bu talimatnamenin Cumhuriyet döneminin hemen öncesinde yayımlanması ve bu talimatnamenin dayandığı Vilâyât-ı Belediye Kânûnu’nun 1930’a kadar yürürlükte kalması bu talimatnameyi değerli kılmaktadır.
___
- Aclûnî, İsmail b. Muhammed, Keşfu’l-Hafâ ve Muzîlü’l-İlbâs amme’ş-tehera mine’l-Ehâdîsi alâ Elsineti’n-Nâs.thk. Ahmet Kalaş. Beyrut: Müessesetü’r-Risâle. 1405/1985.
- Attâr, Ferîdüddîn Tezkiretü’l-Evliyâ. çev. Süleyman Uludağ. 6. Basım. İstanbul: Semerkand Yayınları, 2018.
- Cebecioğlu, Ethem. Tasavvuf Terimleri ve Deyimleri Sözlüğü. İstanbul: Ağaç Kitabevi Yayınları, 5. Basım, 2009.
- Cürcanî, Ali b. Muhammed es-Seyyid eş-Şerif. Mu’cemu’t-Tarîfât,thk. Muhammed Sıddîk el-Minşâvî. Kahire: Dâru’l-Fadîle. ts.
- ÇP, Çankırı Postası. “Kürşad Erenbilge Mülakatı”. Erişim 5 Ocak 2020. https://www.cankiripostasi.com/kursad-erenbilge-mulakti-1-makale,271.html
- ÇSK, suleymankaya-kds.com. “Çelebi Süleyman Kaya (kds)”. Erişim 10 Nisan 2020. https://www.suleymankaya-kds.com
- Hücvirî, Ali b. Osman Cüllâbî. Keşfü’l-Mahcûb (Hakikat Bilgisi), çev. Süleyman Uludağ. 6. Basım. İstanbul: Dergâh Yayınları, 2018.
- İbnü’l-Arabî, Muhyiddin. Fütûhât-ı Mekkiyye. çev. Ekrem Demirli. İstanbul: Litera Yayıncılık, 2007.
- İmâm-ı Rabbânî, Ahmed Fârûkî Serhendî. Mektûbât-ı Rabbânî.çev. Abdülkadir Akçiçek. 2 Cilt. İstanbul: Çelik Yayınları, 2011.
- Kâşânî, Abdurrezzak. Mu’cemu Istılahâti’s-Sûfiyye.thk. Abdulâl Şâhin, Kahire: Dâru’l-Menâr, 1992.
- Kaya, Çelebi Süleyman. “1B”, (1975), Erişim 2 Nisan 2020.https://www.suleymankaya-kds.com/sueleyman-kaya-celebi
- Kaya, Çelebi Süleyman. Gönül Sultanları ve Hak Sohbetleri. 3. Basım. Ankara: Kültür Ofset, 1996.
- Kaya, Çelebi Süleyman. Sohbetler.haz. Sabiha Aşan. Ankara: y.y., ts.
- Kelâbâzî, Ebubekir Muhammed. Doğuş Devrinde Tasavvuf (Ta’arruf). çev. Süleyman Uludağ. 6. Basım. İstanbul: Dergâh Yayınları, 2019.
- Klılıç, Mahmud Erol. Şeyh-i Ekber.7. Basım. İstanbul: Sufi Kitap, 2018.
- Kuşeyrî, İmam Abdülkerîm el-. er-Risâletü’l-Kuşeyriyye. thk. Ahmed Hâşim es-Sülemî. Beyrut: Dâru’l-Kutubü’l-İlmiyye, 1434/2013.
- Okudan, Rifat. “Hakîkat-i Muhammediyye Felsefî Temelleri ve Dînî Asıllarının Değerlendirilmesi”. Süleyman Demirel Üniversitesi, İlahiyat Fakültesi Dergisi.2/11,(2003), 139-164.
- Öngören, Reşat. “Hatm-i Hâcegân”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi.16/476-477. İstanbul: TDV Yayınları, 1997.
- Selvi̇, Dilaver. "Tasavvufta Marifetin Meyvesi Rahmet Ahlâkı ve Hizmet". Kafkas Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi4 / Ek 1 (Aralık 2017): 85-155. https://doi.org/10.17050/kafkasilahiyat.372843
- Şimşek, Selami. Tasavvuf Edebiyatı Terimleri Sözlüğü. İstanbul: Litera Yayıncılık, 2017.
- Uludağ, Süleyman. Tasavvuf Terimleri Sözlüğü. 2. Basım. İstanbul: Kabalcı Yayıncılık., 2016.
- Vâkıdî, Muhammed b. Ömer. Tarîh Futûhi’l-Cezîreti ve’l-Hâbûri ve Diyarbekr ve’l-Irak.thk. Abdülaziz Feyyad Harfûş. Şam: Dâru’l-Beşâir Li’t-Tabâ’ati ve’n-Neşri ve’t-Tevzi’, 1417/1996.
- Yaşın, Abdullah. Bütün Yönleriyle Cizre. Basım Yeri Yok: Yücel Matbaacılık, 1983.
- Yiğit, Mesut. Yusuf en-Nebhânî ve Şiirindeki Tasavvufî Unsurlar.Ankara: Fecr Yayınları, 2020.
- Zıvıngî, Molla Ahmed. el-İkdu’l-Cevherî fî Şerh-i Dîvani’ş-Şeyhi’l-Cezerî. Kamışlı: Matbaatu Rafideyn: 1958.
- ISSN: 1303-2054
- Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
- Yayıncı: Harran Üniversitesi İlahiyat Fakültesi