Bir Yenilginin Askerî Hikâyesi: 1877-1878 Osmanlı Rus Savaşının Osmanlı Cephesi
1877-78 Osmanlı-Rus Savaşı’nın askerî safahatı ülkemizde bilinmemektedir. Başta Plevne olmak üzere zaferlere odaklanan anlatım tarzı yüzünden çoğunluk birbirinden bağımsız iki cephede savaşıldığı ve başından sonuna büyük felâketlerin yaşandığından bile haberdar değildir. Bu nedenle bu makalede yaşanan stratejik, operatif ve taktik komuta sorunlarına vurgu yapılarak savaşın askerî bir özeti verilmektedir.
Anahtar Kelimeler:
Savaş, Osmanlı Ordusu, Rus Ordusu, Balkanlar, Güney Kafkasya, Anadolu, Strateji, Komuta
___
- Ali Fuad, Musavver 1293-1294 Osmanlı-Rus Seferi, c. 1, İstanbul 1326
- Ali Fuad, Osmanlı-Rus Seferi: Şıbka ve Plevne Muharebatı, c. 2, Dersaadet 1327
- Ali Fuad, Osmanlı-Rus Seferi: Üçüncü Plevne ve Plevne’nin Sükûtu, c. 3, Dersaadet 1327
- Fife-Cookson, With the Armies of the Balkans and at Gallipoli in 1877-1878, London 1879
- Gazi Ahmed Muhtar Paşa, Anılar 2: Sergüzeşt-i Hayatımın Cildi Sanisi, yay. haz. Nuri Akbayar, İstanbul 1996
- Izzet Fuad Pacha, Les occasions perdues...: étude stratégique et critique sur la campagne Turco-Russe de 1877-1878, Paris 1900
- İbrahim Edhem, Plevne Hatıraları: Sebat ve Gayret Kıyametten Bir Alamet, yay. haz. Seyfullah Esin, İstanbul 1979
- Keçecizade İzzet Fuat, Kaçırılan Fırsatlar: 1877 Osmanlı-Rus Savaşı Hakkında Eleştiriler ve Askerî Düşünceler, yay. haz. Rasim Süerdem, Ankara 1997
- le FAURE, Amedee, Cour martiale du Séraskérat: procès de Suleiman Pacha, avec portrait et cartes, Paris 1880
- Mehmed Arif, Başımıza Gelenler: Bin İkiyüz Doksandört Tarih-i Hicriyesinde Vuku Bulan Rusya Muharebesinden Bahistir, Kahire 1321 (1903)
- Mehmed Süreyya, Sicil-i Osmani, c. 5, yay. haz. Nuri Akbayar, İstanbul 1996
- Mahmud Celaleddin Paşa, Mirat-ı Hakikat: Tarihi Hakikatların Aynası, haz. İsmet Miroğlu, İstanbul 1983
- Muzaffar Pacha ve Talat, Défense de Plevna, d'après les documents officiels et privés, réunis sous la direction du Muchir Ghazi Osman pacha, Paris 1889
- Talat, Plevne Savunması, yay. haz. Talat Yalazan, Ankara 1997
- ALLEN, W.E.D. ve Paul Muratoff, Caucasian Battlefields: A History of the Wars on the Turco-Caucasian Border, Cambridge 1953
- BESBELLİ, Saim, TSK Tarihi Osmanlı Devri 1877-78 Osmanlı-Rus Harbi: Deniz Harekâtı, c. 3, Ankara 1980
- BUSHNELL, John S., “Miliutin and the Balkan War: Military Reform vs. Military Performance”, Russia’s Great Reforms, 1855-1881, ed. Ben Eklof, John Bushnell, Larissa Zakharova, Bloomington 1994, s. 144-156
- CHESNEY, F. R., The Russo-Turkish Campaigns of 1828 and 1829 with a View of the Present State of Affairs in the East, Londra 1854
- Epauchin [Nikolay Epanchin], Operations of General Gurko’s Advance Guard in 1877, çev. H. Havelock, London 1900
- FURNEAUX, Rupert, The Breakfast War, New York 1958
- GREENE, F. V., Report on the Russian Army and Its Campaign in Turkey in 1877-1878, New York 1879
- HOZIER, H. M., The Russo-Turkish War, London 1878
- KOCAGÜNEY, Vehbi, Erzurum Kalesi ve Savaşları, İstanbul 1942
- MACKENZIE, David, The Lion of Tashkent: The Career of General M. G. Cherniaev, Athens 1974
- MENNING, Bruce W., Bayonets Before Bullets: The Imperial Russian Army 1861-1914, Bloomington 2000
- RYAN, Charles S. ve John Sandes, Under the Red Crescent: Adventures of an English Surgeon with the Turkish Army at Plevna and Erzeroum 1877-78, London 1897
- SEDES, İ. Halil, 1875-1876 Bosna-Hersek ve Bulgaristan İhtilalleri ve Siyasi Olaylar, 1’inci ve 2’inci kısım, İstanbul 1946
- SEDES, İ. Halil, 1877-1878 Osmanlı-Rus ve Romen Savaşı, c. 1-2, İstanbul 1935-1955
- SEDES, İ. Halil, 1877-1878 Osmanlı-Rus ve Romen Savaşı, c. 3, İstanbul 1937
- SEDES, İ. Halil, 1877-1878 Osmanlı-Rus ve Romen Savaşı, c. 4, İstanbul 1937
- SÜER, H. Hikmet, 1877-1878 Osmanlı Rus Harbi Rumeli Cephesi, Ankara 1993
- SÜKAN, Şadi, TSK Tarihi Osmanlı Devri 1877-1878 Osmanlı-Rus Harbi Kafkas Cephesi Harekâtı, Ankara 1986
- SÜKAN, Şadi, TSK Tarihi Osmanlı Devri 1877-1878 Osmanlı-Rus Harbi Kafkas Cephesi Harekâtı, c. 2, Ankara 1985
- Von HERBERT, William, The Defence of Plevna 1877, London 1895
- Von MOLTKE, Helmuth, The Russians in Bulgaria and Rumelia in 1828 and 1829, çev. Lucie D. Gordon, London 1854
- ISSN: 2757-5950
- Başlangıç: 2020
- Yayıncı: Millî Savunma Üniversitesi