İstanbul Hanlar Bölgesi’nde Yer Alan Yarım Han’ın Restorasyon Projesinin Tarihi Belgelere Dayanarak Hazırlanması

İstanbul Tarihi Yarımada sınırları içerisinde yüzyıllar boyunca ticaret alanı olan ‘Hanlar Bölgesi’, ticari işlevin sürekliliğini sağlayan Han ve Kervansaray yapılarının inşa edilmesi ile, bölge kimliği oluşmuştur. Osmanlı döneminde çarşı kültürü kentin kalbinin attığı merkezler olmuşlardır. Son elli yıl içerisinde ise ‘Hanlar Bölgesi’nin kent merkezi olma özelliğinden uzaklaştığı, sosyal ve fiziksel anlamda bozulmaya başladığı gözlemlenebilmektedir. Bu tanımlı alan içerisinde zaman içerisinde değişen sosyo- ekonomik etkenlerle birlikte koruma anlamında da ve özellikle yeniden işlevlendirme konusuna dair sorunların görüldüğü söylenebilir. Çalışmanın amacı, tanımlı alan içerisinde yer alan ve özgün işlevini sürdüren Yarım Han’ın ilgili kurumlarca onaylanmış rölöve, restitüsyon ve restorasyon projelerinin hazırlanması esnasında kullanılan yöntem ve önerilerin belgelenmesini içerir. Buna göre bu çalışmada yer alan yapının, yapısal ve çevresel faktörleri bir arada gözetilerek, özgün işlevine uygun bir restorasyon projesinin hazırlanması doğrultusunda sonuçlanması amaçlanmaktadır.
Anahtar Kelimeler:

koruma, restorasyon, yarım han

İstanbul Hanlar Bölgesi’nde Yer Alan Yarım Han’ın Restorasyon Projesinin Tarihi Belgelere Dayanarak Hazırlanması

İstanbul Tarihi Yarımada sınırları içerisinde yüzyıllar boyunca ticaret alanı olan ‘Hanlar Bölgesi’, ticari işlevin sürekliliğini sağlayan Han ve Kervansaray yapılarının inşa edilmesi ile, bölge kimliği oluşmuştur. Osmanlı döneminde çarşı kültürü kentin kalbinin attığı merkezler olmuşlardır. Son elli yıl içerisinde ise ‘Hanlar Bölgesi’nin kent merkezi olma özelliğinden uzaklaştığı, sosyal ve fiziksel anlamda bozulmaya başladığı gözlemlenebilmektedir. Bu tanımlı alan içerisinde zaman içerisinde değişen sosyo- ekonomik etkenlerle birlikte koruma anlamında da ve özellikle yeniden işlevlendirme konusuna dair sorunların görüldüğü söylenebilir. Çalışmanın amacı, tanımlı alan içerisinde yer alan ve özgün işlevini sürdüren Yarım Han’ın ilgili kurumlarca onaylanmış rölöve, restitüsyon ve restorasyon projelerinin hazırlanması esnasında kullanılan yöntem ve önerilerin belgelenmesini içerir. Buna göre bu çalışmada yer alan yapının, yapısal ve çevresel faktörleri bir arada gözetilerek, özgün işlevine uygun bir restorasyon projesinin hazırlanması doğrultusunda sonuçlanması amaçlanmaktadır.

___

  • Batur, A. ‘Geç Osmanlı Mimarlığında Betonarme Yapım Tekniği’, İstanbul.
  • Benli, G. ‘İstanbul Tarihi Yarımada’da Bulunan Han Yapıları ve Avlulu Hanların Koruma Sorunları’, Doktora Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul, 2007.
  • Cantay, G. ‘Hanlar’, İstanbul Ansiklopedisi, Cilt: 3, 548-549-550, İstanbul, 1994.
  • Fidan, M.S. ‘Geçmişten Günümüze İstanbul Hanları’. İstanbul Ticaret Odası, Yayın no: 2009-20, İstanbul, 2009.
  • Gülenaz, N. ‘İstanbul’daki 19.Yüzyıl ve Sonrası Osmanlı Ticaret Han ve Pasajlarının Stil ve Fonksiyon Bakımından İncelenmesi’. Doktora Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul, 1998.
  • Gülenaz N. Batılılaşma dönemi İstanbul’unda Hanlar ve Pasajlar)2010-86). İstanbul: İTO Yayınları, 2010.
  • Güran, C. Türk Hanlarının Gelişimi ve İstanbul Hanlarının Mimarisi. İstanbul: Vakıflar Genel Müdürlüğü Yayınları, 1976.
  • Köroğlu, N. ‘XIX. Yüzyıl ve XX. Yüzyıl Başı Eminönü’nde Osmanlı Büro Hanları’. Yüksek Lisans Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul, 2004.
  • ÖZKAN, A. ‘Eminönü Hanlar Bölgesinin Cumhuriyet’ten Günümüze İzlenen Değişimi ve Yeniden Değerlendirilmesinde Öncelikli Bölgenin Saptanması’. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, İstanbul, 2004.
  • AS Mimarlık ve Restorasyon Ofisi tarafından hazırlanan rölöve, restitüsyon ve restorasyon projeleri ile raporları
  • Encümen Kurulu Fotoğraf Arşivi
  • Fatih Belediyesi Fotoğraf Arşivi
  • W. Marklin & Co. Damgalı bölge haritası
  • Goad Haritası (1905)
  • Pervititch Haritası(1940)
  • Indicateur Ottoman Illustre (1880-1883)
  • Indicateur Oriental (1887-1888)
  • Annuaire Oriental (1889-1930)
  • Şark Yıllıkları (1931-1945)