Hz. Peygamber’in Eğitim Metodunda “Bireysel Farklılıklar” İlkesini Gözetmesi
Hz. Muhammed (s.a.v.), beşer olmak, nübüvvet ve evrensellik vasıflarını kendisinde barındıran bir peygamberdir. Peygamberlik ise Allah tarafından tayin ve tebyin edilen kudsî bir görevdir. Bu kudsî görevi kısa ve öz biçimde tanımlayacak kavram ve meslek ise öğretmenliktir. Bu öğretmenliğin amacı vahiy temelli medeniyet inşa etmek, hedefi ise insan ve toplumu dünya ve ahiret hususlarında talim ve terbiye etmektir. Ancak eğitim-öğretim mühim ve çok yönlü bir faaliyettir. Bu makalede, Hz. Peygamber’in (s.a.v.) eğitim metodunda bireysel farklılıklar ilkesi uygulamalarının varlığı tespit ve tetkik edilecektir. Hz. Peygamber’in eğitim-öğretim metodu konusu, günümüzde çok önemli bir araştırma konusu haline gelmiştir. Bu husustaki ihtiyacın kaynağı ise günümüzde insana yönelik eğitim-öğretim faaliyetlerinin çok yoğun bir araştırma konusu olmasından ileri gelmektedir. Nitekim insanlık tarihinde önemli bir yeri olan Hz. Peygamber’in eğitim-öğretim metolarının tamamının, özelde ise bireysel farklılıklar ilkesi uygulamalarının gündeme alınması, dikkat çekilmesi ve güncel uygulamalara model olarak takdim edilmesi bu minvalde önem arz etmektedir. O (s.a.v.), insanlara bilgiyi öğretirken ve onları eğitirken insanlar arası ortak hususlar yanında, insanlardaki farklılıklardan kaynaklı olarak bireysel farklılıklara dikkat etmiş ve önem vermiştir. Nitekim O’nun bu yöndeki uygulamaları kendi zamanında çok boyutlu bir değişim yaşatmış, ortaya rol-model insanların çıkmasını sağlamıştır.
Anahtar Kelimeler:
Hadis, , İnsan, , Hz. Peygamber, , Bireysel Farklılıklar, Eğitim
Prophet's Observance of the "Principle of Individual Differences" in his Education Method
Besides being a human being, Muḥammad displays the features of prophethood and universality. Prophethood is a holy duty appointed and declared by Allāh. The concept and profession that define this sacred duty briefly is teaching. The aim of this teaching is to build a civilization based on revelation, and its goal is to educate and train man and society on the issues of the world and the hereafter. However, education and training is an important and multifaceted activity. In this article, the use of individual differences principle applications in Muḥammad's (PBH) education method will be discussed. The subject of the Prophet's education and training method has become a very important research subject because nowadays educational activities for people have become hot topics. As a matter of fact, it is important to examine all of the education methods of Muḥammad (PBH), who has an important place in the history of humanity, and the practice of the principle of individual differences in particular, in order to draw attention and to present models to current practices. While he taught people and trained them, he paid attention to and gave importance to individual differences among individuals, as well as common issues between people. As a result of his his practices in this direction made a multidimensional change in his time and caused role-model people to emerge.
Keywords:
Ḥadīt̲h̲, Human, Excellency Prophet, Education, Individual Differences,
___
- Accâc, M. Hatib. Es-Sünnetu Kable’t-Tedvîn. Kâhire: Mektebutü Vehbe, 1988.
- Akalın, Şükrü Haluk vd. “İlgi”. Türkçe Sözlük. TDK Yayınları, 2011.
- Arslan, Mehmet. Öğretim İlke ve Yöntemleri. Ankara: Anı Yayınları, 2010.
- Aydın, M. Zeki. Din Öğretiminde Yöntemler. Ankara: Nobel Yayıncılık, 2007.
- Ayvallı, Ramazan. “Esbâbu Vürûdi’l-Hadîs ve Bunun İslâm Teşrîindeki Yeri ve Önemi”. Ankara Üniversitesi, 1979.
- Bacanlı, Hasan. , Eğitim Psikolojisi, Ankara. Ankara: Pegem Akademi Yayınları, 2011.
- Başaran, İbrahim Ethem. Başaran, Eğitim Psikolojisi (Eğitimin Psikolojik Temelleri). Ankara: Gül Yayınevi, Gül Yayınevi, 1997.
- Baymur, Feriha. Genel Psikoloji. İstanbul: İnkılap Kitapevi, İnkılap., 1985.
- Bayraklı, Bayraktar. İslam’da Eğitim. İstanbul: Seçil Ofset, 2002.
- Budak, Selçuk. Psikoloji Sözlüğü. Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları, 2009.
- Buhârî, Ebu Abdillah Muhammed b. İsmâil (Thk ve nşr. Muhammed Zihni Efendi). el-Câmiʿu’l-Müsnedü’ṣ-Saḥîḥu’l-Muḫtasar min Umûri Resûlillâh Sallallāhü ʿAleyhi ve Sellem ve Sünenihî ve Eyyâmih. İstanbul: Çağrı Yayınları, 1981.
- Çamdibi, Hasan Mahmud. Şahsiyet Terbiyesi ve Gazâlî. İstanbul: Han Yayınları, 1983.
- Canan, İbrahim. Peygamberimizin Teblîğ Metotları 1. İstanbul: Nesil Yayınları, 1998.
- Dölek, Adem. Edebî Açıdan Hadislerde Teşbih ve Temsiller. Erzurum: EKEV Yayınları, 2001.
- Ebû Dâvûd, Süleymân b. el-Eş‘as b. İshâk es-Sicistânî el-Ezdî. Sünen-i Ebî Dâvud. İstanbul: Çağrı Yayınları, 1981.
- ed-Dârimî, Ebu Muhammed Abdullah b. Abdirrahman. Sünenu’d-Dârimî. İstanbul: Çağrı Yayınları, 1981.
- el-Aclûnî, İsmail b. Muhammed. Keşfu’l-Hafâ ve Muzîlu’l-İlbês. Kâhire: Mektebetu’l-Kuds, 1351.
- el-İsfehânî, Râğıb. Tafsîlu’n-Neş’eteyn ve Tahsîlu’s-Saâdeteyn. Beyrut: Daru’n-Nefâis, 1988.
- el-İsfehânî, Râğıb (Trc.:Abdulbaki Güneş; Mehmet Yolcu). Müfredât Kur’ân Kavramları Sözlüğü. İstanbul: Çıra Yayınları, 2010.
- el-Kardâvî, Yusuf (Trc:. Özcan Hıdır). Bilgi ve Medeniyet Kaynağı Sünnet. İstanbul: Yörünge Yayınları, 2001.
- el-Münâvî, Muhammed Abdurraûf. Feyzu’l-Kadîr Şerhu’l-Cami’i’s-Sağîr. Beyrut: Dâru’l-Ma’rife, 1972.
- en-Nesâî, Ebû Abdirrahmân Ahmed b. Şuayb b. Alî. es-Sünen. İstanbul: Çağrı Yayınları, 1981.
- Enes, İbn Mâlik. el-Muvattâ. İstanbul: Çağrı Yayınları, 1981.
- et-Tirmizî, Ebu Îsa Muhammed b. Îsa. es-Sünen. İstanbul: Çağrı Yayınları, 1981.
- Hamidullah, Muhammed (Çev.: Salih Tuğ). İslâm Peygamberi. Ankara: İmaj Yayınları, 2003.
- Hökelekli, Hayati. “İnanç ve Mezhep Farklılıklarının Psikolojik ve Kültürel Temelleri”. Diyanet Dergisi 3 (1984), 25.
- İbn Hanbel, Ebû Abdillâh Ahmed b. Muhammed b. Hanbel eş-Şeybânî el-Mervezî. Müsnedü’l-İmâmî Ahmed b. Hanbel. 2001: Müessesetu’r-Risâle, 1. Baskı., 2001.
- İbn Mâce, Ebû Abdillâh Muhammed b. Yezîd Mâce el-Kazvînî. es-Sünen. İstanbul: Çağrı Yayınları, 1981.
- İbn Manzur, Ebü’l-Fazl Cemaleddin Muhammed b. Mükerrem el-İfriki el-Mısri. Lisânu’l-Arab. Beyrut: Dâr’u Sâdır, 2008.
- Kutup, Seyyid. Fî Zılâli’l-Kur’ân. Fî Zilali’l-Kur’ân. İstanbul: Dünya Yayıncılık, 1991.
- Kuzgun, Yıldız; Deryakulu, Deniz. Eğitimde Bireysel Farklılıklar. ed. Kuzgun Yıldız. Ankara: Nobel Yayıncılık, 2006.
- Müslim, Müslim b. Haccâc el-Kuşeyrî en-Neysabûrî (Thk. ve Nşr. Muhammed Zihnî Efendi). el-Câmiʿu’ṣ-Saḥîḥ. İstanbul: Çağrı Yayınları, 1981.
- Ocak, Gürbüz. Öğretim İlke ve Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi Yayınları, 2008.
- Oral, Behçet. Öğrenme Öğretme Kuram ve Yaklaşımları. Ankara: Pegem Akademi Yayınları, 2011.
- Özbek, Abdullah. Bir Eğitimci Olarak Hz. Muhammed. Konya: Selam Yayınları, 1988.
- Özgüven, İbrahim Ethem. Bireyi Tanıma Teknikleri. Ankara: Pdrem Yayıncılık, 2007.
- Pinter, Rudolf (Çev. Sabri Akdeniz). Eğitim Psikolojisi. ed. Rudolf Pinter. İstanbul: İFAV Yayınları, 1991.
- Selçuk, Ziya. Eğitim Psikolojisi. Ankara: Nobel Yayıncılık, 2009.
- Sezgin, Osman. Üçüncü Neslin Eğitimi. Ankara: TDK Yayınları, 1991.
- Sofuoğlu, Mehmet. Sahih-i Buhârî ve Tercemesi. İstanbul: Ötüken Yayıncılık, 2009.
- Suruç, Salih. Kainâtın Efendisi Peygamberimizin Hayatı. İstanbul: Yeni Asya Neşriyat, 2001.
- Yıldırım, Zeki. “İhtilafın Menşei Konusu ve Çeşitleri”. Atatürk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 215–248.
- Başlangıç: 2018
- Yayıncı: Veysel ÖZDEMİR