Birgili Mehmed Efendi’nin Hadisçiliği ve et-Tarîkatü’l-Muhammediyye (Tahkîk ve Tahlîl), Huriye Martı

Osmanlı’nın altın çağı olarak nitelendirilen XVI. yüzyılın, aynı zamanda siyasî ve sosyal müesseselerin bütününde hissedilen bir çözülmenin de tohumlarını barındırdığı bilinen bir gerçektir. 1523–1573 yılları arasında; söz konusu çözülmenin yaşandığı dönemde yaşayan Birgili Mehmed Efendi, Kânûnî Sultan Süleyman’ın saltanat yıllarında dünyaya gelmiş ve dönemin ilmî imkânlarını değerlendirmek sûretiyle klâsik medrese tahsilini tamamlamıştır. II. Selim dönemi ilim ve fikir hayatına değerli katkılarda bulunmuş olan Birgili, etkileyici şahsiyeti ve kıymetli eserleriyle, sadece yaşadığı dönemle sınırlı kalmayan derin soluklu tesirler bırakmış bir ilim adamıdır. Burada ana hatlarıyla muhteva tanıtımı yapılacak olan çalışma, Birgili Mehmed Efendi’nin hadisçi kimliğini incelemenin yanı sıra, başeseri olan etTarîkatü’l-Muhammediyye’yi tahlîl ederek, eserin tahkîkli metnini hazırlayan bir doktora tezidir. Mehmed Efendi’nin farklı alanlarda sürdürdüğü müderrisliğine son noktayı bir dâru’l-hadîs şeyhi olarak koyduğunu ve ömrünün kırk ilâ ellili yaşlarına tekabül eden en verimli çağını Birgi Atâullah Efendi Dâru’lhadîsi’nde geçirdiğini belirten araştırmacı, onun hem usûl ve fürûa yönelik hadis dersleri, hem sünnete geniş yer ayırdığı vaazları, hem de sık bir hadis örgüsüyle desteklediği eserleriyle hadis ilmine hizmet etmiş olmasının böyle bir çalışmayı gerekli kıldığını söylemektedir

___

  • Hadis Tetkikleri Dergisi, (HTD), IV/1, 2006.