İsmail DURSUN, Zeynep CAFEROĞLU, Büşra ERDAL

Kronik Böbrek Yetmezliği olan Çocuk ve Adölesanlarda Malnütrisyon ile Yaşam Kalitesinin İlişkisi

Amaç: Bu araştırmada, kronik böbrek yetmezliği (KBY) olan çocuk ve adölesanların diyetsel parametrelerinin (diyet kalitesi ve diyet asit yükü) incelenmesi ve malnütrisyon varlığı ile yaşam kaliteleri arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Yöntem: Araştırmaya, 2-18 yaş aralığındaki 76 KBY’li birey dahil edilmiştir. Geriye dönük 24 saatlik besin tüketim kaydı alınarak, diyet kalitesi ve diyet asit yükü belirlenmiştir. Diyet kalitesi Sağlıklı Yeme İndeksi (SYİ)-2015 ve Türkiye Beslenme Rehberi’ne (TÜBER) göre revize edilen SYİ-2015 ile değerlendirilirken, diyet asit yükünün tahmini potansiyel renal asit yükü (PRAL) değeri ve net endojen asit üretimi (NEAP) skoru hesaplanarak yapılmıştır. Ayrıca, katılımcıların antropometrik ölçümleri yapılmış ve malnütrisyon durumları saptamıştır. Yaşam kalitesi ise Çocuklar için Yaşam Kalitesi Ölçeği kullanılarak değerlendirilmiştir. Bulgular: Katılımcıların yarıdan fazlasının (SYİ-2015’e göre %59’unun ve TÜBER’e göre SYİ-2015 göre ise %72’sinin) diyet kalitesinin “kötü” olduğunu görülmüştür. PRAL ve NEAP skorları ise sırasıyla 5.52±12.42 ve 63.61±29.92 mEq/gün olarak bulunmuştur. Ayrıca, katılımcıların %50’sinde orta veya ağır malnütrisyonun olduğu ve karıştırıcı faktörler için düzeltme yapıldığında dahi malnütrisyon varlığının, genel sağlıkla ilişkili yaşam kalitesinde 11 puanlık düşüşle ilişkili olduğu gösterilmiştir. Sonuç: KBY’li çocukların yaşam kalitelerinin iyileştirilmesinin önemi göz önüne alındığında, bu araştırmada elde edilen bulgular diyet kalitesinin iyileştirilmesi ve malnütrisyonun önlenmesine yönelik geliştirilecek stratejilere ışık tutmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

kronik böbrek yetmezliği, malnütrisyon, çocuk, yaşam kalitesi, diyet

The Relationship between Malnutrition and Quality of Life in Children and Adolescents with Chronic Renal Insufficiency

Objective: In this study, it was aimed to examine the dietary parameters (diet quality and dietary acid load) of children and adolescents with chronic renal insufficiency (CRI) and to evaluate the relationship between the presence of malnutrition and quality of life. Methods: Seventy-six individuals with CRI aged between 2-18 years were recruited to study. Diet quality and dietary acid load were determined by recording 24-hour dietary recalls. Diet quality was assessed by the Healthy Eating Index (HEI)-2015 and the HEI-2015 revised according to Turkey Dietary Guidelines (TUBER). Estimation of the dietary acid load was made by calculating potential renal acid load (PRAL) value and net endogenous acid production (NEAP) score. Also, anthropometric measurements of participants were done and their malnutrition status was determined. Quality of life was assessed using The Pediatric Quality of Life Inventory. Results: It was observed that more than half of the participants (59% for HEI-2015 and 72% for HEI-2015 according to TUBER) had "poor" diet quality. PRAL and NEAP scores were founded at 5.52±12.42 and 63.61±29.92 mEq/day, respectively. Also, it was shown that 50% of the participants have moderate or severe malnutrition and the presence of malnutrition is associated with an 11-points decrease in the general health-related quality of life even when adjusting for confounding factors. Conclusion: Considering the importance of improving the quality of life of children with CRI, the findings obtained in this study shed light on the strategies to be developed for the improvement of diet quality and the prevention of malnutrition.

Keywords:

chronic renal insufficiency, malnutrition, child, quality of life, diet,

PDF

___

Abdel‐Rahman, S. M., Bi, C., & Thaete, K. (2017). Construction of lambda, mu, sigma values for determining mid‐upper arm circumference z scores in US children aged 2 months through 18 years. Nutrition in Clinical Practice, 32(1), 68-76.
Abraham, G., Varsha, P., Mathew, M., Sairam, V. K., & Gupta, A. (2003). Malnutrition and nutritional therapy of chronic kidney disease in developing countries: the Asian perspective. Advances in Renal Replacement Therapy, 10(3), 213-221.
Akkuş, S. Y. (2018). Kronik hastalığı olan çocukların davranışlarının ve yaşam kalitelerinin incelenmesi. Türkiye Çocuk Hastalıkları Dergisi, 1-7.
Al-Uzri, A., Matheson, M., Gipson, D. S., Mendley, S. R., Hooper, S. R., Yadin, O. ve diğerleri. (2013). The impact of short stature on health-related quality of life in children with chronic kidney disease. The Journal of Pediatrics, 163(3), 736-741.
Armstrong, F. D. (2006). Neurodevelopment and chronic illness: Mechanisms of disease and treatment. Mental Retardation Developmental Disabilities Research Reviews, 12(3), 168-173.
Brinksma, A., Sanderman, R., Roodbol, P. F., Sulkers, E., Burgerhof, J. G., de Bont, E. S., & Tissing, W. J. (2015). Malnutrition is associated with worse health-related quality of life in children with cancer. Support Care Cancer, 23(10), 3043-3052.
Caferoğlu, Z., Şahin, G. A., Hatipoğlu, N., & İnanç, N. (2020). Tip 1 Diyabetli Çocuk ve Adölesanların Diyet Kalitesi, Diyet Asit Yükü ve Glisemik Kontrol ile İlişkisi. Beslenme ve Diyet Dergisi, 1-12.
Chou, J. H., Roumiantsev, S., & Singh, R. (2020). PediTools Electronic Growth Chart Calculators: Applications in Clinical Care, Research, and Quality Improvement. Journal of Medical Internet Research, 22(1), e16204.
Fivush, B. A., Jabs, K., Neu, A. M., Sullivan, E. K., Feld, L., Kohaut, E. ve diğerleri. (1998). Chronic renal insufficiency in children and adolescents: the 1996 annual report of NAPRTCS. Pediatric Nephrology, 12(4), 328-337.
Frassetto, L. A., Todd, K. M., Morris Jr, R. C., & Sebastian, A. (1998). Estimation of net endogenous noncarbonic acid production in humans from diet potassium and protein contents. The American Journal of Clinical Nutrition, 68(3), 576-583.
Gerson, A. C., Wentz, A., Abraham, A. G., Mendley, S. R., Hooper, S. R., Butler, R. ve diğerleri. (2010). Health-related quality of life of children with mild to moderate chronic kidney disease. Pediatrics, 125(2), e349-e357.
Günalay, S., Öztürk, Y. K., Akar, H., & Mergen, H. (2018). The relationship between malnutrition and quality of life in haemodialysis and peritoneal dialysis patients. Revista da Associação Médica Brasileira, 64(9), 845-852.
Harmer, M., Wootton, S., Gilbert, R., & Anderson, C. (2019). Association of nutritional status and health-related quality of life in children with chronic kidney disease. Quality of Life Research, 28(6), 1565-1573.
Iorember, F. M. (2018). Malnutrition in chronic kidney disease. Frontiers in Pediatrics, 6, 161.
Kar, B. R., Rao, S. L., & Chandramouli, B. A. (2008). Cognitive development in children with chronic protein energy malnutrition. Behavioral and Brain Functions, 4(1), 31.
Kelly, M. M. (2016). Children and Adolescents with Chronic Kidney Disease: A Population at Risk for More Than Just Kidney Disease. Nephrolohy Nursing Journal, 43(1), 67-70.
Kim, H., Lim, H., & Choue, R. (2014). Compromised diet quality is associated with decreased renal function in children with chronic kidney disease. Clinical Nutrition Research, 3(2), 142-149.
Krebs-Smith, S. M., Pannucci, T. E., Subar, A. F., Kirkpatrick, S. I., Lerman, J. L., Tooze, J. A. ve diğerleri (2018). Update of the healthy eating index: HEI-2015. Journal of the Academy of Nutrition Dietetics, 118(9), 1591-1602.
López, M., Moreno, G., Lugo, G., & Marcano, G. (2020). Dietary acid load in children with chronic kidney disease. European Journal of Clinical Nutrition, 74(1), 57-62.
Memik, N. C., Ağaoğlu, B., Coşkun, A., & Karakay, I. (2008). Çocuklar İçin yaşam kalitesi ölçeğinin 8–12 yaş çocuk formunun geçerlik ve güvenirliği. Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı Dergisi, 15(2), 87-98.
Memik, N. Ç., Ağaoğlu, B., Coşkun, A., Üneri, Ö. Ş., & Karakaya, I. (2007). Çocuklar için yaşam kalitesi ölçeğinin 13-18 yaş ergen formunun geçerlik ve güvenilirliği. Türk Psikiyatri Dergisi, 18(4), 353-363.
Metin, S., & Kızıltan, G. (2013). Çocuklarda kronik böbrek yetmezliği, beslenme ile ilgili risk faktörleri ve tıbbi beslenme tedavisi. Türkiye Klinikleri Nefroloji Dergisi, 8(2), 53-63.
Miller, P. E., Mitchell, D. C., Harala, P. L., Pettit, J. M., Smiciklas-Wright, H., & Hartman, T. J. (2011). Development and evaluation of a method for calculating the Healthy Eating Index-2005 using the Nutrition Data System for Research. Public Health Nutrition, 14(2), 306-313.
Moeeni, V., Walls, T., & Day, A. S. (2012). Assessment of nutritional status and nutritional risk in hospitalized Iranian children. Acta Paediatrica, 101(10), e446-e451.
Moreira, J. M., Bouissou Morais Soares, C. M., Teixeira, A. L., Simões, E. S. A. C., & Kummer, A. M. (2015). Anxiety, depression, resilience and quality of life in children and adolescents with pre-dialysis chronic kidney disease. Pediatric Nephrology, 30(12), 2153-2162.
Rakıcıoğlu, N., Acar, T.N., Ayaz, A., & Pekcan, G. (2008). Yemek ve Besin Fotoğraf Kataloğu, Ölçü ve Miktarlar. (2.Baskı). İstanbul: Ata Ofset Matbaacılık.
Pekcan, G. (2013). Beslenme durumunun saptanması. Diyet El Kitabı (7. baskı.) Ankara: Hatipoğlu Yayınevi.
Pekcan, A. G., Şanlıer, N., Baş, M., (2016). Türkiye Beslenme Rehberi (TÜBER). Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı, Ankara.
Poupin, N., Calvez, J., Lassale, C., Chesneau, C., & Tomé, D. (2012). Impact of the diet on net endogenous acid production and acid–base balance. Clinical Nutrition Research, 31(3), 313-321.
Rasmussen, J., Andersen, A., Fisker, A., Ravn, H., Sodemann, M., Rodrigues, A. ve diğerleri. (2012). Mid-upper-arm-circumference and mid-upper-arm circumference z-score: the best predictor of mortality? European Journal of Clinical Nutrition, 66(9), 998-1003.
Remer, T., Dimitriou, T., & Manz, F. (2003). Dietary potential renal acid load and renal net acid excretion in healthy, free-living children and adolescents. The American Journal of Clinical Nutrition, 77(5), 1255-1260.
Samur, G. (2018). Çocuklarda Böbrek Hastalıklarında Tıbbi Beslenme Tedavisi. Beslenme ve Diyet Dergisi, 46, 72-81. Seikaly, M. G., Ho, P., Emmett, L., Fine, R. N., & Tejani, A. (2003). Chronic renal insufficiency in children: the 2001 Annual Report of the NAPRTCS. Pediatric Nephrology, 18(8), 796-804.
Türker, P. F. (2018). Böbrek Hastalıklarında Beslenme Durumunun Saptanması. Beslenme ve Diyet Dergisi, 46, 30-35. Türkiye Nefroloji Derneği (2019). Türkiye 2018 Yılı Ulusal Nefroloji, Diyaliz ve Transplantasyon Kayıt Sistemi Raporu. Ankara: Türkiye Nefroloji Derneği Yayınları.
Üneri, Ö. (2005). Çocuklar için Yaşam Kalitesi Ölçeği’nin 2-7 Yaşlarındaki Türk Çocuklarında Geçerlik ve Güvenilirliği. (Yayınlanmamış Tıpta Uzmanlık Tezi).Kocaeli Tıp Fakültesi, Kocaeli.
Varni, J. W., Seid, M., & Kurtin, P. S. (1999). Pediatric health-related quality of life measurement technology: A guide for health care decision makers. JCOM-WAYNE PA, 6, 33-44.
World Health Organization (WHO). (2020). WHO AnthroPlus software. https://www.who.int/growthref/tools/en/.