Prof.Dr. Lale TAŞKIN, Arş.Gör. Dr. Gülten KOÇ

I. Basamak Sağlık Kuruluşlarında Verilen Perinatoloji Hizmetlerinde Ebe ve Hemşireler

Fizyolojik bir süreç olan gebelik ve doğum olayları sağlık ve hastalık çizgisinin birbirine yaklaştığı önemli yaşam deneyimleridir. Bu nedenle verilecek sağlık bakım hizmetlerinin bireylere özel planlanması ve risk faktörlerinin erken dönemde tespit edilerek anne, fetüs ve yenidoğanın sağlığının korunup geliştirilmesi gerekmektedir. Ancak ülkemizdeki perinatal sağlık göstergeleri bu alana yönelik hizmetlerin yetersiz olduğunu, bu nedenle de perinatoloji hizmetlerini geliştirmeye yönelik programların önemle ele alınması gerekliliğini ortaya koymaktadır. Ülkemizde I. Basamak sağlık kuruluşlarında perinatal hizmetlerin büyük bir kısmı ebe ve hemşirelerin tarafından yürütülmesine rağmen, yürürlükte olan sağlık hizmetlerinin yürütülmesi hakkındaki yönergede, hemşirelere bu alanda aile planlaması danışmanlığı dışında herhangi bir yasal görev verilmediği, ebelere ise eğitim müfredatlarında ve Dünya Sağlık Örgütü'nün (DSÖ) yaptığı ebeliğin görev tanımında yer almayan, yaşlı sağlığı, bulaşıcı hastalıklar gibi bazı hizmetlerin yürütülmesi görevlerinin verildiği görülmektedir. Anne ve çocuklarda hastalık ve ölümlerin en sık görüldüğü perinatal döneme ait sağlık göstergelerini iyileştirmek, perinatal hizmetleri nitelik yönünden geliştirmek ve hizmetin ulaşılabilirliğini artırmak açısından ebe ve hemşirelerin bu alanda daha etkin kullanılmaları ve bu bağlamda görev tanımlarının yeniden gözden geçirilmesi gerekmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Perinatoloji hemşireliği, Birinci basamak sağlık hizmetleri, hemşire ve ebelerin görev tanımları etkisiz baş etme

Nurses and Midwives in Perinatal Services Which Gives in Primary Health Care Settings

Pregnancy and birth, which are physiological processes, are important experiences of life where the lines of health and illness approach each other. Therefore, health care services should be planned individually and risk factors should be determined in early stages to protect and improve the health of mother, fetus and newborn. However, perinatal indicators in our country manifests that services in this area are insufficient, thus programs to improve perinatalogy services should be regarded seriously. Although most of the perinatal services are provided by nurses and midwives in our country, the directive on execution of health services in force indicates no legal responsibilities for nurses except counselling for family planning while midwives are assigned to provide some services in the field of geriatrics and contagious disease, which were not stipulated by World Health Organisation (WHO) for the curriculums and job description of midwives. For improving the health indicators of the perinatal period during which mother and baby diseases and death are most prevalent, enhancing perinatal services in quality and improve the availability of the services; it is necessary to use obstetricians and nurses more effectively and revise job definition in this context.

Keywords:

Perinatal nursing, primary health care services, job description of nurses and midwives,

PDF

___

1. Taşkın L. Doğum ve Kadın Sağlığı Hemşireliği. VII. Baskı: Ankara; Sistem Ofset;2005.
2. ……… Maternal Health. Population Reports. 2003;XXXI (2):37-39.
3. Biliker MA. Güvenli Annelik. Aktüel Tıp Dergisi-Kadın Sağlığı Özel Sayısı 2003; 6 (1): 37-44.
4. Akın A., Bayar N. Güvenli Annelik. Sağlık ve Toplum 1998; 8 (3-4):33-36.
5. Mıhçıokur S., Akın A. Dünya’da ve Türkiye’de Anne Ölümleri. Sağlık ve Toplum 1998; 8 (3-4):37- 44.
6. ……..World Health Day. Safe Motherhood, 7 April 1998, WHO, Geneva.
7. Department of Reproductive Health and Research (RHR), WHO Available from: http//www.who. int/reproductivehealth/publications/maternalmortality.2000/analysis (Accessed: 25.02.2004)
8. Açıkalın, İ. (2003). Türkiye’de Ana Sağlığı, Aile Planlaması, Available from: http://www.sağlık.tr.net/ cinselsağlıktürkiyeaileplanlaması.shtml.2003 (Accessed: 02.03.2004)
9. Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etüdleri Enstitüsü, Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması, 2003. Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etüdleri Enstitüsü, Sağlık Bakanlığı Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Genel Müdürlüğü, Devlet Planlama Teşkilatı ve Avrupa Birliği, Ankara, Türkiye.
10. Akın A., Biliker MA., Doğan B., Mıhçıokur S. Türkiye’de Anne Ölümleri ve Nedenleri. Aktüel Tıp Dergisi-Kadın Sağlığı Özel Sayısı 2003; 6 (1): 24-29.
11. Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması 1998-İleri Analiz Sonuçları Türkiye’de Ana Sağlığı, Aile Planlaması Hizmetleri ve İsteyerek Düşükler. H.Ü. Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı, Türkiye Aile Sağlığı ve Planlaması Vakfı, UNFPA, Ed: Akın, A., Ankara; KUM Baskı Hizmetleri 2002.
12. T.C. Sağlık Bakanlığı, Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Genel Müdürlüğü, Kadın Sağlığı Ulusal Faaliyet Planı. Ankara 1998.
13. T.C. Sağlık Bakanlığı, TSH Müdürlüğü, Sağlık Hizmetlerinin Yürütülmesi Hakkında Yönerge. Ankara 2001.
14. Perinatal Nurse (Assocıate/Dıploma, Exam #17; Baccalaureate, Exam#40) Description Of Practice, Available from: http://nursingworld.org/ancc/certification/cert/certs/specialty/perinatal.html (Accessed: 25.06.2006)
15. Internal Confederation of Midwives (ICM), Available from: http://www.international.midwives.org (Accessed: 25.06.2006)
16. Taşkın L., Seviğ Ü. Dünya Sağlık Örgütü, Avrupa Bölgesi, Hemşireler ve Ebeler II. Konferansı İçin Sağlık Bakanlığı Tarafından İstenen Ön Çalışma Raporu. Ankara 2000.
17. Arslan, H. Ebenin Çalışma Alanları ve Ebeden Beklenen Hizmetler. Hemşirelik Forumu Dergisi 2005: ….. 6-11
18. Simpson KR. Creehan PA. Perinatal Nursing, 2nd Edition. Philadelphia; Lippincott Comp.;2001.
19. Rubeor K. The Role of Risk Management in Maternal-Child Health. Journal of Perinatal&Neonatal Nursing 2003; 17 (2):94-1001.
20. Perez RP. Protocols for Perinatal Nursing Practice. Missouri; Mosby Comp.;1991.