Ayla ÜNSAL, Nilay TURAÇ

Hemşirelerin Subkütan Düşük Molekül Ağırlıklı Heparin Enjeksiyonu Uygulamasına İlişkin Bilgi ve Davranışları

Amaç: Bu çalışma, hemşirelerin Subkütan (SC) Düşük Molekül Ağırlıklı Heparin (DMAH)uygulamasına ilişkin bilgi ve davranışlarını belirlemek amacıyla tanımlayıcı olarak yapılmıştır.Gereç ve Yöntem: Araştırmanın evrenini bir ilde bulunan iki hastanede görev yapan 77 hemşireoluşturmuş, gönüllü 66 hemşire araştırmaya dâhil edilmiştir. Veriler, hemşirelerin tanıtıcıözellikleri ve SC DMAH uygulamasına ilişkin anket formu ve uygulama basamaklarını içerengözlem formu ile toplanmıştır. Veriler sayı, yüzdelik, ki-kare testleriyle değerlendirilmiştir.Bulgular: Hemşirelerin %45.5’i 30-35 yaş grubunda, %54.5’i ön lisans mezunu ve %81.8’iheparinle ilgili eğitim almamıştır. SC enjeksiyonlarda ellerin yıkanması gerektiğinibelirten hemşirelerin %58.9’unun ellerini yıkamadığı, eldiven giyilmesi gerektiğini belirtenhemşirelerin %36.8’inin eldiven giymediği, işlemden önce hastaya açıklama yapılmasıgerektiğini belirten hemşirelerin %43.1’inin işlemi açıklamadığı, enjeksiyon bölgesinerotasyon yapılması gerektiğini belirten hemşirelerin %64.5’inin rotasyon yapmadığı, dokuya900 ile girilmesi gerektiğini belirten hemşirelerin %24.4’ünün dokuya bu açıyla girmediği,hava kilidi tekniğinin kullanılması gerektiğini belirten hemşirelerin %87.1’inin bu tekniğikullanmadığı, aspire etmeden ilacın verilmesi gerektiğini belirten hemşirelerin %11.5’ininilacı aspire ettiği, heparinin yavaş verilmesi gerektiğini belirten hemşirelerin tamamının ilacıhızlı verdiği ve uygulama sonrasında basınç uygulanması gerektiğini belirten hemşirelerin%27.5’inin basınç uygulamadığı gözlenmiştir.Sonuç: Bu çalışmada hemşirelerin SC DMAH uygulamasına ilişkin teorik bilgileriniuygulamaya yeterince dönüştüremedikleri bulunmuştur. Teorik bilgilerin davranışa dönüştürülememe nedenlerinin saptanarak çözüme yönelik eğitimlerin planlanmasıönerilebilir.

The Knowledge and Practices of Nurses on Subcutaneous Low Molecular Weight Heparin Injection Administration (Araştırma)

Aim: This descriptive study carried out to determine the knowledge and practices of nurses on subcutaneous (SC) low molecular weight heparin (LMWH) administration. Material and Methods: The study population consisted of 77 nurses working in two hospitals in a province and 66 volunteer nurses were included in the study. Data were collected with a survey questioning descriptive characteristics and SC LMWH of nurses and an observation form including SC LMWH administration steps. The data were evaluated by numbers, percentages and chi-square test. Results: It was determined that 45.5% of the nurses were in the age group of 30-35, 54.5% of them had associate degree and 81.8% of them were not educated about heparin administration. It was observed that 58.9% of nurses who indicated that hands should be washed in SC injections did not wash their hands, 36.8% of nurses who stated that they should wear gloves did not wear gloves, 43.1% of them who stated that patients should be informed before the procedure did not make an explanation and 64.5% of them who indicated that injection site rotation should be made did not rotate. It was also observed that 24.4% of nurses who stated that the injection angle should be 90° did not use this angle, 87.1% of nurses who indicated that the airlock technique must be used in SC injections did not use this technique, 11.5% of nurses who stated that the needle should not be aspirated did aspirate the needle, all of the nurses who indicated that heparin should be applied slowly did it fast and 27.5% of nurses who stated that pressure should be applied on the site did not do that. Conclusion: In this study, it was found that the nurses did not transform their theoretical knowledge on SC LMWH into practice enough. It could be suggested that solution-oriented trainings can be planned by determining the reasons for not transferring the theoretical knowledge into practice.

PDF

___

Temel M. Sağlık personelini ilgilendiren önemli bir konu: malpraktis. Hemşirelik Forum Dergisi, 2005; 4 (3):84-90.
Akalın EH. Yoğun bakım ünitelerinde hasta güvenliği. Yoğun Bakım Dergisi, 2005; 5 (3):141-146.
Ballard K. Patient Safety: A shared responsibility. Online Journal of Issues in Nursing, 2003 8 (3); 24-32.
Kuğuoğlu S, Çövener Ç, Tanı M.K, Aktaş E. İlaç uygulamalarında hemşirenin mesleki ve yasal sorumluluğu. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi, 2009; 2 (2):86-93.
Gümüş NY. İlaç etkinliğinde hemşirenin vazgeçilmezliği. I. Uluslararası VII. Ulusal Hemşirelik Kongre Kitabı. 2000; 134-136; İstanbul.
Ross S, Soltes D. Heparin and haematoma: does ice make a diference. Journal of Advanced Nursing, 1995; 21 (1):434-439.
Sabuncu N, Ay FA. Hasta Bakım ve Takibi. İstanbul: Nobel Tıp Kitabevleri. 2010. s.117-139
Ulusoy MF, Görgülü RS. Hemşirelik Esasları Temel Kuram, Kavram, İlke ve Yöntemler. Ankara: Çağın Ofset. 1995. s.74-80.
Özcanlı D. Antitrombotik tedavi ve hemşirelik fonksiyonları. Yoğun Bakım Hemşireliği Dergisi, 2006; 10 (1):36-42.
Soysal T. Antikoagülan tedavi ilkeleri. İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Sürekli Tıp Eğitimi Etkinlikleri, Kanama ve Tromboza Eğilim Sempozyum Dizisi. 2003; (36):159-174; İstanbul
Hirsh J, O’Donnell M, Eikelboom JW. Beyond unfractioned heparin and warfarin: current and future advances. Circulation, 2007; 116 (5):552-560.
Dökmeci İ. Sağlık Yüksekokulları için Farmakoloji. İstanbul: Medikal Yayıncılık. 2007. s 46-54.
Hirsch J. Heparin and low-molecular weight heparin. Chest, 2004; 126 (3):188-203.
Salerno M. Mosby’s Pharmacology in Nursing. Missouri: St Louis. 2003. s.123-137.
Babadağ K, Aştı T. Hemşirelik Esasları Uygulama Rehberi. İstanbul: Medikal Yayıncılık. 2008. s 64-66.
Kazan EE, Görgülü S. Hemşirelerin subkutan düşük molekül ağırlıklı heparin enjeksiyonu uygulamasına ilişkin becerileri. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Dergisi, 2009; 16(2):1-13.
Sağlık Bakanlığı Çalışmaları. URL:http://www.sabem.saglik.gov.tr 24.08.2010.
Akpınar R, Polat TH, Yaman S, Özer N. Subkutan heparin uygulamasına bağlı gelişen ekimoz hematom ve ağrının önlenmesi için hemşirelerin aldıkları önlemler. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 2010; 13 (4):19-25.
Aştı T, Karadağ A. Klinik uygulama becerileri ve yöntemleri.Cilt 1. Adana: Nobel Kitabevi; 2011; s 693-762.
Ay AF. Sağlık Uygulamalarında Temel Kavram ve Beceriler. İstanbul: Nobel Tıp Kitapevleri. 2011; s 98-126.
Vural H, Uçar H. İlaç uygulamalarına ilişkin geliştirilen işlemin ilaç uygulama hataları üzerine etkisi. Gülhane Tıp Dergisi, 1999; 41 (4):419-425.
Conaghan P. Subcutaneous heparin injections bruising. Surgical Nurse, 1993; 2 (2):25-27.
Ommaty R. Vademekum Modern İlaç Rehberi. 16. Basım. Ankara: Hacettepe Taş Kitapçılık; 1999. s.110-112.
Şenturan L, Karabacak Ü, Alpar ŞE, Sabuncu N. Hemşirelerin kullanıma hazır enjektörlerle subkutan yolla heparin uygulamaları. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi, 2008; 1 (2):30-43.
Craven RF, Hirnle CJ. Fundamentals of Nursing: Human Health and Function. (4th ed.). Philadelphia: Lippincott Williams&Wilkins. 2003. s 240-256
Sabuncu N. Hemşirelik Esasları Temel Beceri Rehberi. İstanbul: Medikal Yayıncılık. 2008. s.73-85.
Akpınar R, Çelebioğlu A. Effect of injection duration on bruising associated with subcutaneous heparin: A quasi-experimental within-subject design. International Journal of Nursing Studies, 2008; 45 (6):812-817.
Özdilli K, Özhan F. Hemşirelik Bakımında İlke ve Uygulamalar. İstanbul: Alter Yayıncılık. 2008. s.65-73.
Rushing J. How to administer a subcutaneous injection. Nursing, 2004; 34 (6):32-33.
Wooldridge JB, Jackson JG. Evaluation of bruises and areas of ın duration after two techniques of subcutaneous heparin injection. Heart & Lung, 1988; 17 (5):476-482.
Timby BK. Fundamental skills and concepts in patient care. Journal of Health Occupositoins Education, 2001; 15 (2):63-64.
VanBree NS, Hollerbach AD. Clinical evaluation of three techniques for administering low-dose heparine. Nursing Research, 1984; 33 (1):115-119.
Mcgoven S, Wood A. Administering heparin subcutaneously: an evulation of techiniques used and bruising at the injection site. Aust Journal of Advanced Nursing, 1990; 7 (2):30-39.
Pritchard AP, David JA. The Royal Marsden Hospital manual of clinical nursing procedures. London: Harper&Row Publishers. 1990. s. 176-196.
Zaybak A, Khorshid L. Subcutan heparin uygulamasında ilacın veriliş süresinin ekimoz, hematom ve ağrı üzerine etkisinin incelenmesi. Ege Tıp Dergisi, 2005; 44 (2):95-99.