Cengiz Aytmatov'un İlk Öğretmen Romanındaki Eğitsel Sorunlar ve Öğretmen İmgesi

Cengiz Aytmatov’un İlk Öğretmen isimli romanında Kırgızların şifahi eğitimden örgün eğitim sürecine geçişleri anlatılmaktadır. Roman, Öğretmen Düyşen ve öğrencisi Altınay Süleymanova üzerine kurulmuştur. Romanda Öğretmen Düyşen idealist bir öğretmen tipi oluşturmakta ve öğrencisi Altınay ile Kırgız halkının eğitim-öğretim kavramlarına yönelik olumsuz bakış açılarını kırmaktadır. Roman üzerinden Aytmatov, bir millet için eğitimin ne denli önemli olduğunun vurgusunu yaparken değişime ayak direyen halklarda yeniliklerin kolay benimsenmeyeceğini de betimlemektedir. Bu çalışmada, romanda izleri görülen eğitsel sorunlar ve öğretmen imgesi belirlenmiş ve çağdaş eğitim ilkeleri açısından söz konusu kavramlar incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Cengiz Aytmatov, öğretmen nitelikleri, eğitsel sorunlar, çağdaş eğitim yaklaşımları.

-

In Cengiz Aytmatov’s novel “İlk Öğretmen” the process of passing from oral education to formal education of Kyrgyz’s. The novel is based on the teacher “Düyşen” and his student “Altınay Süleymanova”. In the novel teacher Düyşen represents an idealist teacher model trying to reduce negative point of view of Kyrgyz public about concepts of education-instruction with his student Altınay. On the basis of the novel, Aytmatov describes that in the publics in which change is rejected innovations will not be adopted easily by emphasizing the importance of education for a nation. In this paper, educational issues and image of teacher, which can be tracked through novel, are determined and concepts aforesaid are examined from the point of modern education

Keywords:

Cengiz Aytmatov, qualifications of teachers, educational issues, modern educational approaches.,

PDF

___

Ahmedov, Zeki (1998, 8-10 Aralık). Cengiz Aytmatov ve Kazak Edebiyatı.Doğumunun 70. Yıl Dönümünde Cengiz Aytmatov, Uluslararası Bilgi Şöleni Bildirileri. Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yayınları.
Akmataliyev, Abdılcan (1998). Cengiz Aytmatov’un Dünyası (1. Basım), Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yayınları.
Aktaş, Şerif (1984). Roman Sanatı ve Roman İncelemesine Giriş. Ankara: Birlik Yayınları.
Arslan, Fatih (1998, 8-10 Aralık). Aytmatov Estetiğinin Geçmişe Dönük Ütopik/Postromantik Yüzü. Doğumunun 70. Yıl Dönümünde Cengiz Aytmatov, Uluslararası Bilgi Şöleni Bildirileri, Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yayınları.
Aytmatov, Cengiz (2002). Çocukluğum (Çev. Muhammet Mertek). İstanbul: Da Yayınları.
Aytmatov, Cengiz (2005). İlk Öğretmen (3. Baskı). Ankara: Elips Kitap.
Başar, Hüseyin (2000). Sınıf Yönetimi (2. Basım). Ankara: Pegem Yayınları.
Cumakunova, Gülruza (2008), Al Oğlunu Koynuna Toprak Ana. Kardeş Kalemler Dergisi, Cengiz Aytmatov Özel Sayısı, 19. Çağın, Sabahattin (2000). CengizAytmatov ve Gün Olur Asra Bedel Romanı, İzmir: Akademi Kitabevi.
Çıkla, Selçuk (2002). Romanda Kurmaca ve Gerçeklik. Hece Dergisi Roman Özel Sayısı, , 65/66/67.
Çokum, Sevinç (2006, 06 Ağustos). Öğretmen Duyuşen, Halka ve Olaylara. Tercüman Gazetesi.
Demirel, Özcan (2005). Öğretimde Planlama ve Değerlendirme Sanatı (8.Baskı). Ankara: PegemA Yayıncılık.
Demirel, Özcan (1999). Planlamadan Değerlendirmeye Öğretme Sanatı. Ankara: PegemA Yayıncılık.
Duman, Asiye (2008). Beyaz Gemi’yle Çocuğun Dünyasına Yolculuk, Aytmatov Dosyası. Türk Yurdu, 253.
Erden, Münire (1999). Öğretmenlik Mesleğine Giriş, Ankara: Alkım Yayınları.
Ercilasun, Bilge (1998, 8-10 Aralık). Cengiz Aytmatov’un Eserlerinde Askerlik ve Savaş. Doğumunun 70. Yıl Dönümünde Cengiz Aytmatov, Uluslararası Bilgi Şöleni Bildirileri, Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yayınları.
Ercilasun, Bilge (2008, Temmuz). Sanatkâr’ın Sezgisi. Kardeş Kalemler Dergisi, Cengiz Aytmatov Özel Sayısı,19.
Ertürk, Selahattin (1994). Eğitimde Program Geliştirme (8.Baskı). Ankara: Yelkentepe Yayınları.
Eskicumalı, Ahmet (2003). Eğitim ve Toplumsal Değişme: Türkiye’nin Değişim Sürecinde Eğitimin Rolü 1923-1946. Boğaziçi Üniversitesi Eğitim Dergisi, c. 19 (2).
Fidan, Nurettin (1996). Eğitim Psikolojisi: Okulda Öğrenme ve Öğretme. Ankara: Alkım Yayınevi.
Fidan, Nurettin (1996). Okulda Öğrenme ve Öğretme. Ankara: Alkım Yayınevi.
Kolcu, Ali İhsan (2002). Bozkırdaki Bilge Cengiz Aytmayov. Ankara: Akçağ Yayınları.
Kolcu, Ali İhsan (2008). Cengiz Aytmatov Üzerine Yazılar. Erzurum: Salkım Söğüt Yayınları.
Korkmaz, Ramazan (2004). Aytmatov Anlatılarında Ötekileşme Sorunu ve Dönüş İzlekleri. Ankara: Türksoy Yayınları.
Küçükahmet, Leyla vd. (2001). Sınıf Yönetimi (2. Basım). Ankara Nobel Yayınları.
Söylemez, Orhan (2002). Cengiz Aytmatov Hayatı ve Eserleri Üzerine İncelemeler. Ankara: KaraM Yayınları.
Uzun, Gülsine (2007). Cengiz Aytmatov eserlerinde ferdîn hürriyeti temasına oldukça fazla önem verir. Cengiz Aytmatov'un Eserlerinde Yaratılış Ve Türeyiş Sembolizmi,Turkish Studies / Türkoloji Araştırmaları,Volume 2/2 Spring.
Ülgen, Gülten (1997). Eğitim Psikolojisi. Ankara: Alkım Yayınevi.
Yılmaz, Ayşe (2007). Bozkırda Yeşeren Sevda Türküleri (Aytmatov ve Eserleri Üzerine). İstanbul: Ötüken Yayınları.
Yüzbaşıoğlu, Muammer (1976, Eylül). İlk Öğretmenim, Varlık Dergisi, 828.