Panaztepe'de Bulunan Kurşun Külçenin /Ağırlığın Madencilikte Yeri ve Önemi

2005 yılında Panaztepe’nin kuzey yamacında yüzeyde bulunan kurşun külçe/ağırlığın tanıtıldığı bu makalede kurşunun bölgedeki önemli yataklarına dikkat çekilmiştir. Bunlardan birisi Balıkesir ilinde Balya Maden diğeri ise İzmir ilindeki Gümüldür’dür. Genel olarak külçeler üzerinde durulan bu çalışmada Panaztepe külçesinin üzerinde bulunan iki grafitto da karşılaştırmalı olarak değerlendirilmiştir. Eski Önasya’da saraylarla bağlantılı çalışan “saray atöl-yeleri”nin varlığı bilinmektedir. Panaztepe kurşun külçesi de bir taraftan böyle bir atölyeye işaret ederken, diğer taraftan da mal varlığı/kapital kavramlarını düşündürmektedir. Ayrıca sarayların kontrolünde olduğu anlaşılan güçlü bir ekonomi ve ticaret hayatına da işaret etmektedir. Sonuç olarak Batı Anadolu’daki stratejik konumu ile Panaztepe, kara ve deniz yollarının düğümlendiği önemli bir kavşak noktasındadır. Ele geçirilen buluntular arasındaki madenden yapılmış eserlerin yanı sıra Panaztepe kurşun külçesi, bu bağlamda hammadde ticaretinin bölge açısından önemini açık bir şekilde ortaya koymaktadır.

Panaztepe Lead Ingot and its Impotance in Mining

Introducing the lead ingot/weight found on the surface of the northern slope of Panaztepe, this paper draws attention to significant lead ores in Western Anatolia. Among them, the most fertile ores are in Balya Maden in Balıkesir province and Gümüldür in İzmir province. Apart from the ingots, this study also comparatively evaluates two graffito signs found on its surface. “Palatial workshops” related to the palaces are known to exist in ancient Near East. While the lead ingot of Panaztepe points to such a workshop, it also makes one think of the concepts like assets or capital. It also indicates strong economic activities and trade controlled by the palaces. Consequently Panaztepe, with its strategic location in western Anatolia, is an important junction point where the overland and sea routes meet. Apart from the metal finds among the finds collected, the lead ingot of Panaztepe clearly indicates the significance of raw material trade for the region.

___

  • Akurgal, Ekrem (1983). Eski İzmir I. Yerleşme Katları ve Athena Tapınağı. Ankara: Türk Tarih Kurumu.
  • Alberti, M.E. ve N. Parise. (2005). “Towards an Unification of Mass-Units Between the Aegean and the Levant”, Emporia. Aegeans in the Central and Eastern Mediterranean. (Eds. R. Laffineur ve E. Greco). Liége: Université de Liège: 381-391.
  • Aslaner, Mahmut (1977). Türkiye Bakır-Kurşun-Çinko Yataklarının Jeolojik ve Bölgesel Sınıflamasıyla Plaka Tektoniği Yönünden İncelenmesi. Trabzon: Karadeniz Teknik Üniversitesi.
  • Ay, Eyyüp (2005). “Eskiçağ Mezopotamya’sında Maden Kullanımı ve Ticaretine Dair Bir Projeksiyon”, İDOL 25:12-18
  • Ay, E. ve Z.A. (2006). “Arkeolojik Yüzey Araştırmaları Işığında Yukarı Habur Bölgesi Su Kaynaklarının Tarihi Topografisine Giriş”, Hayat Erkanal’a Armağan, Kültürlerin Yansıması. Studies in Honor of Hayat Erkanal, Cultural Reflections. (Eds. A. Erkanal-Öktü, E. Özgen, S. Günel, A.T. Ökse, H. Hüryılmaz, H. Tekin, N. Ç