Bağımsızlık Öncesi Süreçte Kosova'daki Türk Topluluğunun İncelenmesi

Çalışmanın amacı, Kosova’da yaşayan Türk topluluğunun etnisitenin objektif (dışsal) ve subjektif (içsel) unsurları açısından analiz edilmesidir. Etnisitenin objektif unsurları açısından analiz, etnik bir grup olarak Kosovalı Türklerin sosyal ve kültürel davranışlarla dışa yansıyan özellikleri hakkında betimleyici bilgi elde etmeyi kapsamaktadır. Bu anlamda Kosovalı Türkler evlilik şekli, aile yapısı, anadil (gündelik hayatta/sosyal ilişkilerinde kullandıkları dil, eğitim dili ve kitle iletişim araçlarının dili), siyasi katılım (etnik birlik ve derneklere katılımları), dinsel pratikleri uygulama ve etnik yiyecek tüketimi açısından ele alınacaktır. Etnisitenin subjektif unsurları açısından analiz ise; kimlik kavramı ve aidiyet duygusuna gönderme yapmakta; Kosovalı Türklerin kendilerini tanımlarken hangi kimlik çeşitine önem verdikleri, millet ve etnik grup kavramlarından ne anladıkları, milli ve etnik kimliklerini nasıl tanımladıkları gibi konular üzerinde durulacaktır. Bunun yanı sıra çalışmada asimilasyon konusuna değinilerek, Arnavutlarla paylaşılan ortak dinin ve eğitimde -özellikle eğitim dili ve eğitim müfredatında- yaşanan sorunların Kosovalı Türklerin egemen gruba asimilasyonuna etkileri tartışılacaktır. Bütün bunları ortaya koymak ve Kosovalı Türkler hakkında derinlemesine bilgi edinebilmek için araştırmada hem nicel verilere ulaşmamızı sağlayan anket tekniği, hem de bu verileri desteklemek amacıyla nitel verilere ulaşmamızı sağlayan gözlem ve görüşme teknikleri kullanılmıştır.

A Study of the Turkish Society in Kosova During the Pre-Independence Period

The aim of this study is to analyze the objective and subjective elements of the ethnicity of the Turkish community living in Kosovo. The analysis of the objective features of ethnicity contains obtaining descriptive information about the features reflected by the social and cultural behaviors of the Kosovar Turks as an ethnic group. In this context, marriage type, family structure, mother tongue (language they use in daily social relations, language of education and language of their mass media), political participation (ethic unity and participation in associations), religious practice and ethnic food consumption of the Kosovar Turks will be discussed. On the other hand, the analysis of the subjective features of ethnicity refers to the concept of identity and the state of belonging. Therefore, when the Kosovar Turks describe themselves which identity type they highlight, what they understand from the concepts of nation and ethnic group, how they define their national and ethnic identities will be emphasized. In addition to the subject of assimilation, this paper will also discuss how the shared religious and educational practises with the Albanians, especially the language of education and curriculum, cause problems that have an affect on the assimilation of the Kosovar Turks to the dominant group. In order to present these issues and gather information on the Kosovar Turks, questionnaire method has been used to collect the quantitative data together with the observation and interview methods to collect the qualitative data.

PDF

___

AGIT Kosova Misyonu (2002). Demokratikleşme bölümü, azınlıkların sesi, Kosova.
ANAR, E. (1997). Öte kıyıda yaşayanlar, azınlıklar, yerli halklar ve Türkiye, İstanbul: Belge Yayınları.
ANDREWS, P.A. (1992). Türkiye’de etnik gruplar, İstanbul: Ant Yayınları.
ARSAVA, A. F.(1993). Azınlık kavramı ve azınlık haklarının uluslararası belgeler ve özellikle medeni ve siyasi haklar sözleşmesinin 27. maddesi ışığında incelenmesi, Ankara: Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları,1993.
BALABAN, A. R. (1984). Kırsal kesimde aile kurma, çözme, aile-içi etkileşim ve ilişkiler, Türkiye’de ailenin değişimi-toplumbilimsel incelemeler, E. Türköz (Ed.) Ankara: Türk Sosyal Bilimler Derneği, 183-193
BANTON, M. (1983). Racial and ethnic competition, New York: Cambridge University Press.
BARTH, F. (2001). Etnik gruplar ve sınırları, (A. Kaya ve S. Gürkan Çev.), İstanbul: Bağlam Yayınları.
BELL, (1975). Ethnicity and social change [Etnisite ve sosyal değişme], Ethnicity, N. Glazer ve D.P. Moynihan (Ed.), MA: Harvard University Press, 141-174.
BLAKU, R. (2004). The Census of population and demographic development of Kosova, Priştine.
FARUK, M. (Aralık 1998). Kosova’da İslamın yayılışı, Yürüyüş Dergisi, Sayı 1 (III).
Federal Statistical Office. The Census of the population and şats in 1971, Population, Chapter I, Belgrade.
FENTON, S. (2001). Etnisite: ırkçılık, sınıf ve kültür, (N. fiad Çev.), Ankara: Phonex Yayınevi.
GEERTZ, C. (1963). The integrative revolution: Promordial sentiments and civil politics in the new states, [Birleştirici devrim: Yeni devletlerde ilksel duygular ve sivil politikalar] Old Societies and New States, New York: Free Press. 105-157.
HAFIZ, N. (2002). Kosova’da üniversite düzeyinde Türkçe eğitim, Medeniyet Araştırma Bilim Dergisi, (2), Yıl 1, 155-61Kosova: Prizren Türk Araştırmacıları Derneği Yayınları.
HECHTER, M. (1978). Group formation and the cultural division of labour, American Journal of Sociology, 84, 293-318.
ISAACS, H. (1975). Idols of the tribe: group identity and political change, Cambridge: Harward University Press, 1975.
ISAJİW, W. W. (1974). Definitions of ethnicity, [Etnisite tanımları] Ethnicity, (1), 111-124.
ISAJİW, W. W. (1990). Ethnic-identity retention, [Etnik - kimlik tutması] Ethnic Identity and Equlatiy:Varieties of Experience In A Canadian City, . R. Breton. (Ed.), Toronto: University of Toronto Press, 35-38.
ISAJİW, W. W. (1993). Definition and dimensions of ethnicity: A theoretical framework, Challenges of Measuring An Ethnic World, Science, Politics and Reality: Proceedings of The Joint Canada-United States Conference On The Measurement of Ethnicity, [Etnisitenin tanımı ve boyutları= Kuramsal Bir Yaklaşım] Statistics Canada and U.S Bureau of The Census, Washington D.C: U.S Goverment Printing Office, 407-27
KOFOS, E. (1998). The Two-headed Albanian question in Kosovo, (Kosova’da iki başlı Arnavut Sorunu] Avoiding Another Balkan War, Veremis ve E. Kofos (Ed.), ELIAMEP.
KORO, B. (1994) “Osmanlı İmparatorluğu’nun kuruluşu ve Türklerin balkanlara yerleşmeleri I, Sofra Dergisi, 3 (8), Prizren.
KORO, B. (1994). Osmanlı İmparatorluğu’nun kuruluşu ve Türklerin Balkanlara yerleşmeleri II, Sofra Dergisi, 3 (9) Prizren.
KUT, fi. (2005). Balkanlar’da kimlik ve egemenlik, İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
LİMENOPOULOU, K. (Nisan 2004). Amnesty international’s concerns for the human rights of minorities in Kosovo, [Kosova’daki azınlıkların insan haklarıyla ilgili genel uluslararası kaygılar) Winners and losers among the minority Groups In Former Yugoslavia, Kosovo.
MALCOLM, N. (1999). Kosova : Balkanları anlamak için, (Ö. Arıkan Çev.), İstanbul: Sabah Kitapları.
MAY, S. Language education and minority rights, London: Longman.
ORAN, B. (Aralık 1994). Religious and national identity among the Balkan Muslims: A comparative study on greece, Bulgaria, Macedonia and Kosovo, [Balkan Müslümanları arasında dinsel ve ulusal kimlik: Yunanistan, Bulgaristan, makedonya ve kosova üzerine karşılaştırmalı bir çalışma] 18 Aralık tarihinde Cahier d’etudes sur la Mediterrande Orientale et le monde Turco-Iranien Konferansı’nda sunulan bildiri.
ORAN, B. (2000). Küreselleşme ve azınlıklar, Ankara: İmaj Yayınevi.
ÖZBAY, F. (1984) Kırsal kesimde toplumsal ve ekonomik yapı değişimlerinin aile işlevlerine yansımaları, Türkiye’de ailenin değişimi-toplumbilimsel incelemeler, E. Türköz (Ed.) Ankara: Türk Sosyal Bilimler Derneği, 35-69.
PARK, R.E. ve E., W. Burges. (1969). Introduction to the Science of sociology, Chicago: University of Chicago Press.
PATAI, P. (1970). Society, culture and change in the middle East,(1,).
RECEPOĞLU, A. S. (2004). Kosova’da Türkçe veya kimlik mücadelesi, Prizren: Kosova Türk Yazarlar Derneği Yayınları: 6, Sıprınt Basımevi.
ROOSENS, E. (1989). Creating ethnicity: The process of ethnogenesis. Newbury Park, CA: Sage Pub. (1982).
ROSS, J. A. (1982). Urban development and the politics of ethnicity: A conceptual approach, [Etniste politikaları ve kentsel gelişmeler: kavramsal bir çerçeve] Ethnic and Racial Studies, [5], 440- 456.
SEVİMLİ, İ.(2000). Kimliksiz Cemaatler, konumları, sorunları ve gelecekleriyle avrupa’daki Anadolu kökenliler, İstanbul: Alan Yayıncılık.
SHİLLS, E. (1957). Primordial, personal, sacred and civil ties”, British Journal of Sociology, (8), 130-145.
SMİTH, A. D. (1986). The ethnic origins of nations, Oxford: Blackwell.
STACK, J. F. (1986) The promordial challange [İlksel kimlik], Westport, CT: Greenwood Press.
THOMAS, W. I. (1966). The unadjusted girl, Boston: Little Brow Company.
TÖNNİES, F.(1957). Comunity and society, (C. P. Loomis Çev.), Michigan: The Michigan State University Press, East Lansing.
UNMIK, (2005). Milli azınlıkların korunması için çerçeve sözleşmenin danışma kurulu, ACFC/OP/I(2005)004, Strassburg.
UNMIK, (2005).United nation Shadow report, Kosovo: Priştine.
UNMIK, (Nisan 2002). Municipality of Prizren, development agenda, , Municipality Public Information Office. UNMIK, (15 Mayıs 2001). Kosova geçici öz-yönetiminin anayasal çerçevesi, 2001/9 Sayılı Yönetmelik, Priştine.
YASA, İ. (1968) 25 Yıl Hasanoğlan Köyü (karşılaştırmalı bir toplum bilimsel araştırma), No: 170, Ankara: A.Ü.S.B.F. Yayınları.