Hasan SEVGİLİ, Ahmet KARATAŞ, Onur CANDAN

Ordu Şehri ve Yakın Çevresinde Biyoçeşitlik: Memeliler, Kuşlar, Sürüngenler ve İkiyaşamlılar

B u çalışmada Ordu ilinin karasal omurgalı türleri ilk kez listelenmiştir. Arazi çalışması Ordu şehri ve yakın çevresinde 2011-2015 yılları arasında gerçekleştirilmiştir. Arazi çalışmaları doğrudan gözlem, fotoğraflama, fotokapan ve video kullanılarak farklı yöntemlerle gerçekleştirilmiştir. Tür listesi Ordu şehri ve civarında yapılmış çalışmalardan elde edilen kayıtlar ve profesyonel doğa fotoğrafçılarının gözlemlerini de yansıtmaktadır. Genel olarak, toplamda 219 adet karasal omurgalı türü 168 kuş, 40 memeli, 7 sürüngen, 4 kurbağa tespit edilmiş ve bunların çok az bir kısmının tehlike altında olduğu anlaşılmaktadır. Koruma statüleri bakımından dikkat çeken türler olarak; Emys orbicularis, Aythya nyroca, Puffinus yelkouan, Pelecanus crispus, Saxicola maurus, Tetrax tetrax, Rhinolophus euryale, Miniopterus schreibersii, Lutra lutra verilebilir. Akkaşlı Kirazkuşunun Emberiza rustica , Türkiye’den 3. kaydı bu çalışma ile verilmektedir. Karadeniz bölgesinde Karaca Capreolus capreolus ’nın birçok kaydının daha çok dağlık bölgelerle sınırlı kalmasına rağmen, bu çalışmada şehirleşen alanda da fotokapan ile tespit edilmiştir. Bu çalışmadan elde edilen sonuçlar, Ordu şehri ve yakın civarının karasal omurgalı çeşitliliğinin hala yüksek olduğu ve şehir ile doğal yaşam habitatları arasındaki çevrelerin şehir biyoçeşitliliğinin korunmasında önemli olduğuna işaret etmektedir

Anahtar Kelimeler:

Karasal Fauna, Memeli, Kuş, Herptil, Ordu şehri, Türkiye.

Biodiversity in Urban environments of Ordu City and Nearby Areas: Mammals, Birds, Reptiles and Amphibians

The present paper provides the first species list of the fauna of terrestrial vertebrates of Ordu, Turkey. A survey for determination of the fauna was conducted between 2011 and 2015 in Ordu and the immediate vici- nity. The field studies were made using several different techniques including; visual, wildlife photography and passive infrared camera traps. Previous records and wildlife observations around Ordu city published by pro- fessional wildlife photographers were also included. Overall, we determined 219 terrestrial vertebrate species 168 birds, 40 mammals, 7 reptiles, and 4 amphibians , some of them being low conservation concern. Among the most remarkable species from the conservation point of view, Emys orbicularis Reptilia , Aythya nyroca, Puffinus yelkouan, Pelecanus crispus, Saxicola maurus, Tetrax tetrax Aves , Rhinolophus euryale, Miniopterus schreibersii, Lutra lutra Mammalia come into prominence. The third record of the Rustic Bunting Emberiza rustica for Turkey is made in this study. In the Blacksea region of Turkey, although the most records of Roe Deer Capreolus capreolus is largely confined to mountainous regions, it was captured by the photo-traps in the urban areas. Our results suggest that biodiversity of terrestrial vertebrates in Ordu and immediate vicinity is still rich, and adjacent environments between urban and wild habitats are important in terms of conservation of the urban biodiversity.

Keywords:

Terrestrial Fauna, mammals, birds, herptiles, Ordu province, Turkey,

PDF

___

1. Anonim. United Nations, http://www.un.org Accessed 27.10.2015.
2. Anonim. Türkiye İstatistik Kurumu, http://www.tuik. gov.tr Accessed 27.10.2015.
3. J.R. Miller, Biodiversity conservation and the extinction of experience, Trends Ecol. Evol., 20 (2005) 430-434.
4. K. Szlavecz, P. Warren, S. Pickett, Biodiversity on the Urban Landscape. USA, Springer-Verlag Berlin Heidelberg. (2011), Number of 75-101 p.
5. M.L. McKinney, Urbanization, biodiversity, and conservation, Bioscience, 52 (2002) 883-890.
6. C.H. Sekercioglu, S. Anderson, E. Akcay, R. Bilgin, O.E. Can, G. Semiz, C. Tavsanoglu, M.B. Yokes, A. Soyumert, K. Ipekdal, I.K. Saglam, M. Yucel, H.N. Dalfes, Turkey’s globally important biodiversity in crisis, Biological Conservation, 144 (2011) 2752-2769.
7. N. Demir, Ordu ilinin eski adı “Kotyora” ve tarihi alt yapısı, Turkish Studies/Türkoloji Araştırmaları, 2 (2007) 179-184.
8. S. Trak, Giresun-Ordu ve ardülkesinde beşeri coğrafya araştırmaları, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, 1 (1943) 145-155.
9. G. Gürgen, PhD, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora tezi, Ankara, 1993.
10. Anonim. TRAKUŞ (Türkiye’nin Anonim Kuşları), http:// www.trakus.org Accessed 01.12.2015.
11. Anonim. TRAMEM (Türkiye’nin Anonim Memelileri), http://www.tramem.org Accessed 01.12.2015.
12. G.M. Kirwan, R.P. Martins, G. Eken, P. Davidson, A Checklist of the Birds of Turkey, Sandgrouse, Supplement, 1 (1998) 1-29.
13. C. Bilgin, PhD Thesis, METU, Ankara (1994).
14. G.M. Kirwan, K.A. Boyla, P. Castell, B. Demirci, M. Özen, H. Welch, T. Marlow. The Birds of Turkey. Christopher Helm., London, UK, 2008.
15. Anonim. Doğal Hayat, http://www.dogalhayat.org Accessed 28.11.2015.
16. S. Barış, Ö. Sağlam, K. Erciyas, N. Yavuz, A.C. Özsemir. Önemli bir doğa mirası: Kızılırmak Deltası kuşları. Doğa ve Yaban Hayatı Koruma Derneği (DYDK), Samsun, 2010.
17. T. Göktürk, T. Artvinli, F. Bucak, Artvin kuş faunası, Artvin Çoruh Üniversitesi, Orman Fakültesi Dergisi, 9 (2008) 33-43.
18. S. Aydın, U. Duman, B. Gönül, A. Kır, A.B. Bağran. 2004 yılı Ordu il çevre durum raporu. T. C. Ordu Valiliği İl Çevre ve Orman Müdürlüğü, 183 pp, Ordu, 2005.
19. B. Krystufek, V. Vohralik. Mammals of Turkey and Cyprus: Introduction, Checklist, Insectivora. Knjiznica Annales Majora, Koper, Slovenia, 2001.
20. N.R. Villasenor, D.A. Driscoll, M.A.H. Escobar, P. Gibbons, D. B. Lindenmayer, Urbanization Impacts on Mammals across Urban-Forest Edges and a Predictive Model of Edge Effects, Plos One, 9 (2014).
21. R. Lopucki, I. Mroz, L. Berlinski, M. Burzych, Effects of urbanization on small-mammal communities and the population structure of synurbic species: an example of a medium-sized city, Can. J. Zool., 91 (2013) 554- 561.
22. A.J. Hamer, M.J. McDonnell, The response of herpetofauna to urbanization: Inferring patterns of persistence from wildlife databases, Austral. Ecol., 35, (2010) 568-580.
23. T.J.C. Beebee, R.A. Griffiths, The amphibian decline crisis: A watershed for conservation biology?, Biological Conservation, 125 (2005) 271-285.
24. İ. Baran. Türkiye Amfibi ve Sürüngenleri. TÜBİTAK Popüler Bilim Kitapları, 207, Ankara. 2008.
25. Anonim. AdaMerOs Herptil Türkiye: Türkiye Kurbağa ve Sürüngenleri Gözlemciliği ve Fotoğrafçılığı Topluluğu, http://www.turkherptil.org Accessed 02.12.2015.
26. İ. Baran, M. Tosunoğlu, U. Kaya, Y. Kumlutaş, On the Herpetofauna of the Vicinity of Çamlıhemşin, Turkis Journal of Zoology, 21 (1997) 399-408.
27. Y. Kumlutaş, V. Tok, O. Türkozan, The Herpetofauna of the Ordu Giresun Region, Turkish Journal of Zoology, 22 (1998) 199-201.
28. İ. Baran, İ. Yılmaz, R. Kete, Y. Kumlutaş, H. Durmuş, Herpetofauna of west and middle Black Sea region, Turkish Journal of Zoology, 16 (1992) 275-288.
29. A. Karataş. Türkiye Yarasaları. Niğde Universitesi, BAP Birimi, No: 01.FEB.09, Niğde, 2009.
30. A. Karataş, M. Sözen, Contribution to karyology, distribution and taxonomic status of the Longwinged Bat, Miniopterus schreibersii (Chiroptera: Vespertilionidae), in Turkey, Zoology in the Middle East, 33 (2004) 51-64.
31. A. Karataş, M. Sözen, Karyology of three Vespertilionid bats (Chiroptera: Vespertilionidae) from Turkey, Acta Zoologica Academiae Scientarium Hungaricae, 53 (2007) 185-192.
32. B. Krystufek, V. Vohralik. Mammals of Turkey and Cyprus: Introduction Checklist Insectivora. Koper, 2001.
33. B. Krystufek, V. Vohralik. Mammals of Turkey and Cyprus: Rodentia I: Scuidae, Dipodidae, Gliridae, Arvicolinae. Koper, Zgodovinsko drustvo za juzno Primorsko Znanstveno-raziskovalno sredisce Republike Slovenije. 2005.
34. H. Kumerloeve, Zur Verbreitung Kleinasiatischer Raub- und Huftiere sowie eineger Großnager, Sonderdruck aus Säugetierkd. Mitt., 15 (1967) 337- 409.
35. H. Kumerloeve, Die Saugetierte (Mammalia) der Turkei, Veröff. Zool. Staatssamlung München., 18 (1975) 69-158.
36. F. Spitzenberger, Zur Verbreitung und Systematik türkischer Crocidurinae (Insectivora, Mammalia), Ann. Naturhistor. Mus. Wien, 74 (1968) 233-252.
37. N. Yiğit, E. Çolak, M. Sözen, A. Karataş. Rodents of Türkiye. Meteksan, Ankara, 2006.
38. M.L. Crump, NJ. Scott, Visual Encounter Surveys. Washington, Smithsonian Inst. Press., (1994), Number of 84-92 p.
39. Anonim. IUCN Red List, http://www.iucnredlist.org Accessed 25.20.2015.
40. Anonim. CITES, http://www.cites.org Accessed 11.10.2015.
41. Anonim. Kuşbank, www.kusbank.org Accessed 01.12.2015.
42. B. Mursaloğlu, How to save the Monk seal, Communications Faculty of Science University of Ankara, Series C: Biology, 6 (1988) 227-233.
43. F. Spitzenberger, H. Steiner, Über Insectenfresser (Insectivora) und Wühlmause (Microtinae) der Nordosttürkischen feuchtwalder, Bonner Zoological Bulletin, 4 (1962) 284-310.
44. M. Çağlar, Türkiye’nin gömülgen fareleri (Microtin), Türk Biyoloji Dergisi, 17 (1967) 103-118.