YARGI YETKİSİNİN KULLANILMASI AÇISINDAN SERİ MUHAKEME USULÜ - ANAYASANIN 138. MADDESİNE AYKIRILIK SORUNU-

5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanununda düzenlenen seri muhakeme usulü ile olağan yargılama usulünden farklı olarak cezai uyuşmazlığın sonlandırılmasında yeni bir usul getirilmiştir. Bu usuldeki belki de en önemli özellik Cumhuriyet Savcısının cezai uyuşmazlık konusunda doğrudan belirleyici konuma gelmiş olmasıdır. Ceza Muhakemesi Kanununda düzenlendiği şekliyle Cumhuriyet Savcısının uyuşmazlığın çözümüne ilişkin olarak kanaati ya da değerlendirmesi önem arz etmekle birlikte hüküm açısından nihai bir belirleyiciliği bulunmamaktaydı. Buna karşın seri muhakemeye ilişkin düzenlemeler ile birlikte C.Savcısı mahkûmiyet hükmünün içeriğini oluşturan (sübut ve cezanın tespiti) kararı doğrudan kendisi belirlemekte, mahkeme sadece şekli denetim işlevini yerine getirmektedir. Bu düzenlemenin Anayasanın yargı yetkisinin kullanılması ile ilgili hükümleri açısından incelenmesi önem arz etmektedir.

THE PLEA BARGAINING PROCEDURE IN TERMS OF DISCHARGING OF JUDICIAL POWER - THE ISSUE OF UNCONSTITUTIONALITY IN TERMS OF ART. 13. OF THE CONSTITUTION-

The plea bargaining procedure as regulated in the Code of Criminal Procedure No. 5271, has introduced notably different procedure in terms of terminating a criminal dispute. Perhaps the most important feature of this new procedure is that the Public Prosecutor has become a direct determinant on the dispute. As regulated in the Code of Criminal Procedure, although the opinion or evaluation of the Public Prosecutor regarding the resolution of the dispute has been important, it was not determinant on the final judgment. On the other hand, according to the provisions of the plea bargaining procedure, the Public Prosecutor determines directly the decision that constitutes the content of the conviction (the facts and the determination of the sentence), and the court fulfills only the formal inspection function. This regulation, especially regarding the use of the judicial power, the, it should be evaluated against the Constitutional provisions on judiciary.

PDF

___

AYGÖRMEZ UĞURLUBAY, Gülsün Ayhan / HAYDAR, Nuran / KORKMAZ, Mehmet, “Serî Muhakeme Usûlüne İlişkin Sorunlar”, Ankara Sosyal Bilimler Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Yıl: 2019, Cilt: Sayı: 2, (255-306).
CENTEL, Nur / ZAFER, Hamide, Ceza Muhakemesi Hukuku, 15. Baskı, Beta, İstanbul, 2020.
DEĞİRMENCİ, Olgun, “Ceza Muhakemesi Hukukunda Seri Muhakeme Usulü (CMK m.250)” Batı Adalet Dergisi, Yıl: 2020, Sayı: 3, (s. 16-23).
ERDEM, Mustafa Ruhan / ŞENTÜRK, Cahide, “Ceza Muhakemesi Hukukunda Yeni Bir Kurum Olarak Seri Muhakeme Yöntemi (CMK m.250)”, Ceza Hukuku Dergisi, Yıl: 2019, Cilt: 14, Sayı: 41, (s. 573-601).
ERSOY, Uğur, “Seri Muhakeme ve Basit Yargılama Usullerinde İtiraz Kurumuna İlişkin Sorunlar ve Çözüm Önerileri”, Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Yıl: 2020, Cilt:28, Sayı: 2, (s. 857-885) https://doi.org/10.15337/suhfd.723736
ESMEIN, Adhemar, A History of Continental Criminal Procedure: With Special Reference to France, Little, Brown, and Company, Boston, 1913.
GARLAND, David, The Culture of Control: Crime and Social Order in Contemporary Society, Oxford University Press, 2002, Oxford Scholarship Online, 2012. doi: 10.1093/acprof:oso/9780199258024.001.0001.
GÖZLER, Kemal, Anayasa Hukukunun Genel Teorisi, Cilt 2, 2. Baskı, Ekin, Bursa, 2011.
KARAKEHYA, Hakan, Ceza Muhakemesi Hukuku, 2. Baskı Savaş Yayınevi, Ankara.
KETİZMEN, Muammer, “Ceza Hukukunda Metalaşma ya da Yeni Ceza Adaleti Sistemi?”, Türkiye'nin Hukuk Sisteminde Yapısal Dönüşüm, (der. ÖZDEMİR, Ali Murat /
KETİZMEN, Muammer), İmge Kitabevi, Ankara, 2014, 151-169.
KIZILARSLAN, Hakan, “7188 Sayılı Kanun’la Ceza Muhakemesi Hukukuna Getirilen Seri Muhakeme ve Basit Yargılama Usulleri” Bahçeşehir Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Yıl:, 2019, Cilt: 14, S: 183-184, (s. 1885-1960).
KOÇ, Ziya, “Karşılaştırmalı Hukuk ve Uluslararası Mahkeme Kararları Işığında Seri Muhakeme Usulüne Farklı Bir Bakış: Masum Kişilerin Cezalandırılması Tehlikesi”, Ceza Hukuku Dergisi, Yıl: 2020, Cilt:15, Sayı. 43, (s. 607-663).
KUNTER, Nurullah, Muhakeme Hukuku Dalı Olarak Ceza Muhakemesi Hukuku, 7. Baskı, Beta Yayınları, İstanbul, 1981.
KURŞUN, Günal, Ceza Muhakemesinde Hüküm, Seçkin Yayınevi, Ankara, 2016.
LEA, John, Crime & Modernity: Continuities in Left Realist Criminology, London: SAGE Publications Ltd, 2002. http://dx.doi.org/10.4135/9781446221693.
MOSBACHER, Andreas, “The Decision of the Federal Constitutional Court of 19 March 2013 on Plea Agreements” German Law Journal, Yıl: 2014, Cilt:15, Sayı:1, (s 5-14).
ÖZBEK, Veli Özer / DOĞAN, Koray / BACAKSIZ, Pınar, Ceza Muhakemesi Hukuku, Seçkin Yayınevi, Ankara, 2020.
QUINNEY, Richard Class, State and Crime, Longman, New York, 1980.
SEVDİREN, Öznur, “Adil Yargılanma Hakkı Bağlamında Seri Muhakeme Usulü Üzerine Eleştirel Değerlendirmeler”, Bahçeşehir Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Yıl: 2020, Cilt: 15, S: 189-190, (s. 573-616).
ŞAHİN, Cumhur / GÖKTÜRK, Neslihan, Ceza Muhakemesi Hukuku -II-, Seçkin Yayınevi, Ankara, 2020.
ŞAHİN, Meral EKİCİ, “Yargılamayı Hızlandıran Bir Model Olarak Alman Ceza Muhakemesi Hukukunda Hüküm Anlaşması (§257c StPO)” İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Yıl 2020, Cilt: 11, Sayı:1, 2020, s.303 - 320. Doi: 10.21492/inuhfd.678825.
THAMAN, Stephen, An Historical and Comparative Perspective on the Theory and Practice of Avoiding the Full Trial, 2010. https://core.ac.uk/download/pdf/234183094.pdf
TOROSLU, Nevzat, / FEYZİOĞLU, Metin, Ceza Muhakemesi Hukuku, Savaş Yayınevi, Ankara, 2020.
YAVUZ, Hakan A., Ceza Muhakemesinde Kovuşturmaya Alternatif Yöntemler, 1 Baskı, Adalet yayınevi, Ankara 2020.
YENİSEY, Feridun, / NUHOĞLU, Ayşe, Ceza Muhakemesi Hukuku, Seçkin Yayınevi, Ankara 2020.
YETİMOĞLU, Melike Ezgi, “Türk ve Fransız Ceza Muhakemesi Hukuklarında Seri Muhakeme Usulüne Karşılaştırmalı Bakış”, Maltepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Yıl: 2019, Cilt:18, Sayı:1, (s. 17-58).
YETİMOĞLU, Melike Ezgi, Adalet Bakanlığı, Ceza İşleri Genel Müdürlüğü, Seri Muhakeme Usulü (CMK md. 250), 2019.
https://alternatifcozumler.adalet.gov.tr/Resimler/SayfaDokuman/212020145115SERİ%20MUH AKEME%20SUNUM%2001.01.2020.pdf (erişim tarihi, 04.03. 2021).